Απόσπασμα από προσωπική συνέντευξη της Βικτωρίας Μιωνή – Γκιούλη που σώθηκε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και έτσι μπόρεσε να διηγηθεί την πονεμένη προσωπική της ιστορία για το πως σώθηκε κι αυτή και η οικογένειά της από τα χέρια των Γερμανών όταν συνέλαβαν όλους τους Εβραίους της Άρτας και τους έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης :
“Όταν το 1944 συνέλαβαν όλους τους Εβραίους, εγκαταλείψανε τα σπίτια μας με έπιπλα, κειμήλια, πίνακες, φωτογραφίες και όλα τα υπάρχοντά μας, τα οποία τα πήραν οι φτωχοί χριστιανοί και τώρα τα κατέχουν ως δικά τους. Εγώ, η Βικτωρία Μιώνη, 21 ετών τότε, μαζί με τον άντρα μου πήραμε το μωρό μας, την Εσθηρούλα και πήγαμε στο Πέτα. Εκεί μερικοί κρυφοί αντάρτες επιτάξανε ζώα και μας πήραν στη Χώσεψη με τις χειρότερες καιρικές συνθήκες και μας φόρτωσαν στο σαμάρι το μωρό και το σκέπασαν με μια φλοκάτη λόγω μεγάλης βροχής. Το μωρό μας ήταν εκτεθειμένο 14 ώρες στην ψύχρα και στη βροχή και όταν φτάσαμε στη Χώσεψη είχε 41 πυρετό. Για να το σώσουμε, πήγαμε σ’ ένα κινητό νοσοκομείο των ανταρτών και το βάλαμε σε μια σκάφη με κρύο νερό. Επέζησε αλλά δυστυχώς έμεινε εφ’ όρου ζωής παράλυτη η άτυχη Ρούλα μας.
Στη Χώσεψη ήρθαν περίπου 10 Αρτινοί Εβραίοι και έγιναν αντάρτες αι πολέμησαν τους Γερμανούς, παίρνοντας εκδίκηση για τι ολοκαύτωμα των ομοθρησκών τους. Θυμάμαι τον εβραίο γιατρό, αξιωματικό του ΕΛΑΣ, τον Λάζαρο Ελιέζερ και τα αδέλφια του Ηλία και Ισαάκ. Μετά από 5 μήνες, όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα από τους Γερμανούς, φύγαμε για την Αθήνα και πήγαμε στον Ευαγγελισμό, όπου παρουσιάσαμε το χρονιάρικο κορίτσι μας στο γιατρό Μπαρτζώκα, αλλά δυστυχώς μας είπε ότι θα μείνει για μια αλόκληρη ζωή παράλυτο. Μας υπόδειξαν να το βάλουμε σ’ ένα ίδρυμα, αλλά εγώ, μια πονεμένης μάνα, το κράτησα κοντά μου 52 χρόνια και υποφέραμε μια ολόκληρη ζωή, ας όψονται τα κτήνη οι Γερμανοί….”(Πηγή : Η ΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ, Κ.Χ.Βάγιας, Άρτα, 2004)
Στην φωτογραφία Η Οικογένεια Μιωνή το 1931 – Όρθιοι : ο Λάζαρος Μιωνής, ο Αβραάμ Μιωνής, ο Ισαάκ Μιωνής, ο Τσαντίκ Μιωνής. Καθήμενοι : η Σταμέτα Μιωνή, η Βιχώρα Μιωνή, η Σίμχω, σύζυγος του Ισαάκ Μιωνή και η Βικτωρία Μιωνή, αργότερα σύζυγος του Ραφαήλ Γκιούλη (Πηγή : Η ΕΒΡΑΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Κ. Τσιλιγιάννης, 2004)
