Το πρώτο ταξί της Άρτας

Το πρώτο ταξί της Άρτας ανήκε στον Σπύρο Κουτρούμπα, ο οποίος είχε ξεκινήσει την επαγγελματική του διαδρομή σαν επαγγελματίας οδηγός περίπου το 1937 με φορτηγό δημοσίας χρήσεως. “Το 1938 ο δημόσιος δρόμος πλέον έφτασε ως το Δίστρατο και το πρώτο αυτοκίνητο που ταξίδεψε ως εκεί ήταν το φορτηγό του Σπύρου Κουτρούμπα. Οι κάτοικοι των παραπάνω περιοχών κατέβαιναν με τα ζώα μέχρι το Δίστρατο και απ’ εκεί ανέβαιναν στην καρότσα του φορτηγού και ταξίδευαν ως την Άρτα. Όταν πρωτοπήγα στο Γυμνάσιο στην Άρτα μετά τον πόλεμο, ταξίδεψα με άλλα 100 άτομα στη καρότσα του φορτηγού του Σπύρου Κουτρούμπα και παραλίγο να πάθω ασφυξία καθώς ήμουν μικρός και αδύναμος ανάμεσα σε 100 άτομα.” (Μαρτυρία Γ. Κόρδα, Δάσκαλου)” (ΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΧΑΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Α. Καρρά, Άρτα, 2021)

Στη φωτογραφία ο οδηγός Σπύρος Κουτρούμπας, δεύτερος από δεξιά, μπροστά στο πρώτο επιβατηγό αυτοκίνητό του, που εκτελούσε χρέη ταξί. Αξίζει να παρατηρήσει κανείς την προσεγμένη αμφίεση του οδηγού. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της οικογένειας Κων/νου Κουτρούμπα)

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μέσα Μεταφοράς | Σχολιάστε

Σπύρος Κουτρούμπας

Ένας από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος, επαγγελματίας οδηγός στην Άρτα ήταν ο Σπύρος Κουτρούμπας από τους Σελλάδες Άρτης, που έμενε με την οικογένειά του στους Ταμπακιάδες.

Στη φωτογραφία ο Σπύρος Κουτρούμπας δεξιά, ίσως με τον δάσκαλο οδήγησης, στις αρχές του 1930. Στην πινακίδα του αυτοκινήτου διακρίνουμε : “ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΗ ΟΔΗΓΗΣΗΣ, ΣΩΤ. ΜΗΤΣΟΥ. Τηλ. 62 815”. Δεν γνωρίζουμε αν η σχολή βρίσκονταν στην Άρτα ή σε άλλη πόλη. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της οικογένειας Κων/νου Κουτρούμπα)

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μέσα Μεταφοράς | Σχολιάστε

Οι φουρνάρηδες….(β’ μέρος)

“……..Ο φούρναρης άρχιζε τη δουλειά του νωρίς το πρωί. Τοποθετούσε τα ξύλα στην εστία του φούρνου, τα άναβε και μέχρι να καούν τα κούτσουρα, καθάριζε το εσωτερικό του φούρνου. Όταν ο φούρνος ήταν έτοιμος (είχε κάψει) και καθαρός, έβαζε στο φουρνόξυλο ( ξύλινο φτυάρι μήκους 2,5 μέτρων) το ταψί και το τοποθετούσε στο εσωτερικό του φούρνου κι αυτό συνεχιζόταν μέχρι να γεμίσει ο χώρος. Με τη φουρνομασιά (σιδερένια βέργα) άπλωνε ή μετακινούσε τα κάρβουνα στην εστία της φωτιάς για να μην καούν τα φαγητά ή παραπάρουν. Με τη φουρνομαγκούρα (σιδερένια βέργα, γυριστή στο ένα άκρο της) τραβούσε και μετακινούσε τα ταψιά, αλλάζοντάς τους θέση.

Σε ένα χαρτί σημείωνε το όνομα της νοικοκυράς και την ώρα που έπρεπε να ξεφουρνίσει το φαγητό ή το ψωμί. Σε κάθε ταψί γραφόταν επίσης το όνομα για να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις και οι μεσημεριανοί καυγάδες που στήνονταν, όταν λάθος ταψί, κατέληγε σε λάθος σπίτι.

Και το κακό παραγινόνταν, όταν είχε αρχίσει ήδη η δοκιμή τυ φαγητού και πώς να το επιστρέψεις; Και άντε μετά να ξεμπλέξεις αυτές που ισχυρίζονταν ότι το δικό τους φαγητό ήταν πιο καλό, είχε πιο πολλά υλικά, πιο πολύ βούτυρο (σπάνια η χρήση του ΄για τα περισσότερα νοικοκυριά). Ας μην ξεχνάμε ότι στα φαγητά φαίνονταν όχι μόνο η μαγειρική τέχνη αλλά και η οικονομική κατάσταση της κάθε οικογένειαςε (π.χ. από το πόσο συχνά μαγείρευε κρέας, πότε έφτιαχνε γλυκά και τι είδους …..).

Η επισκευή και η συντήρηση του φούρνου γίνονταν μια φορά το χρόνο, συνήθως την Κυριακή της Αποκριάς ή την Καθαρή Δευτέρα, μέρες κατά τις οποίες δεν δούλευαν οι φούρνοι.

Παραδοσιακοί φουρνάρηδες της Άρτας ήταν οι : Κώστας Πίσπερης (πίσω από τον Άγιο Δημήτριο), Χρήστος Γρίβας (είχε φούρνο από το 1938 στους Ταμπακιάδες), Νίκος Γρίβας (περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου), Θεόδωρος Σουβλής (περιοχή Οδηγητρίας στη Μικράς Ασίας), Θωμάς Καραμήτσος (περιοχή Παρηγορήτριας, στην οδό Αγίου Κων/νου), Παναγιώτης Σπάκας (περιοχή Αγίας Θεοδώρας), Αθανάσιος Κουτσούμπας (περιοχή Κακαβά, επί της Σκουφά), Μίμης Γουνόπουλος (περιοχή Μουχούστι), Ηλίας Κοντοχρήστος ( περιοχή Κρυστάλλη), Δημήτριος Πριτσιβέλης (περιοχή Αγίου Γεωργίου), Ελένη Τσώλη (οδός Κωστή Παλαμά)…” [Πηγή : ΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ, Γ. Κουτσούμπας, Αθήνα, 2004]

Στη φωτογραφία ο φούρναρης κυρ Θωμάς Καραμήτσος και μια νοικοκυρά που παίρνει το φαγητό της. «Ο φούρνος ήταν μόνο για ψηστικά και βρισκόταν στην οδό Βασ. Κωσταντίνου, στο Γυφτοπήγαδο, δίπλα στο σπίτι του  Στρεβίνα, κοντά στην Παργιορίτσα. Ήταν ενεργός μέχρι τις αρχές του ’70….» Η φωτο είναι απο το βιβλίο του Κ. Τσιλιγιάννη “Σεργιάνι στην παλιά Άρτα”, ΑΘΗΝΑ 2013

Δημοσιεύθηκε στη Το εμπόριο στην Άρτα | Σχολιάστε

Καλή Σαρακοστή!

Η σελίδα μας εύχεται σε όλους να περάσετε μια όμορφη Καθαρά Δευτέρα γεμάτη κέφι και σαρακοστιανά!

Στην πολύ όμορφη φωτογραφία του Νίκου Οικονομόπουλου, ο φωτογράφος φωτογραφίζει τον γιο του Δημήτρη να τρέχει για να υψώσει τον αετό, δίπλα στη θάλασσα, στην παραλία της Νικόπολης, όπου πολλοί από μας θα βρεθούμε σήμερα για να γιορτάσουμε τα κούλουμα και να πετάξουμε χαρταετό! Πρέβεζα. 2000. Aπό το αρχείο των Magnum Photos.

Δημοσιεύθηκε στη Λαογραφικά και άλλα | Σχολιάστε

Αποκριάτικη εκδήλωση της “Εταιρείας Αρτινών Γραμμάτων”

Για τον σύλλογο “Εταιρεία Αρτινών Γραμμάτων” που δραστηριοποιήθηκε στην πόλη μας στα τέλη της δεκαετίας του ’50, έχουμε γράψει πιο παλιά. Σήμερα δημοσιεύουμε μια ανέκδοτη φωτογραφία από το αρχείο του κ. Ιωάννη Έξαρχου από μια αποκριάτικη εκδήλωση του συλλόγου, με μουσική και τραγούδια….

Μπορείτε να διαβάσετε για τον εν λόγω σύλλογο στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-etairia-artinon-grammaton/

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε

Οι μασκαράδες της Αποκριάς!

Ίσως η γενιά μερικών από μας είναι η τελευταία που θυμάται τους μασκαράδες να περιδιαβαίνουν στις γειτονιές  τα δυο Σαββατοκύριακα της Αποκριάς και της Τυρινής. Τότε που οι εξώπορτες στις γειτονιές της Άρτας και στα χωριά της ήταν ανοιχτές  και η λάμπα στην αυλή ήταν αναμένη για να βλέπουν και να μπαινοβγαίνουν γνωστοί και ξένοι μασκαρεμένοι. Οι νοικοκυρές τους καλοδέχονταν και τους τρατάρανε τις ωραίες Αρτηνές πίττες, κοτόπιττα, γαλατόπιττα την Αποκριά και τυρόπιττα την Τυρινή και τους γέμιζαν τα ποτήρια με κρασί και τσίπουρο. Σε μεγάλες παρέες, οι μασκαρεμένοι έμπαιναν στα σπίτια βουβοί μήπως τυχόν και τους γνωρίσουν απ’ τη χροιά της φωνής τους και κάνανε αστεία και χειρονομίες στους σπιτίσιους που προσπαθούσαν να μαντέψουν ποιος κρύβονταν κάτω απ’ τη μάσκα. Τραγουδούσαν, χορεύαν, μετά βγάζαν και την προσωπίδα και φανερώνονταν,  έλεγαν και τ’ αστεία τους και φεύγαν για να συνεχίσουν και να παν και σ’ άλλα φιλικά σπίτια….

Όσο για τον κεντρικό δρόμο της πόλης, την Σκουφά, γέμιζε από μασκαρεμένους. Δεν χρειάζονταν ιδιαίτερες στολές….Αρκούσαν μερικά παλιά ρούχα, δυο – τρεις χρωματιστές κόλλες που τις καρφίτσωναν πάνω τους, ένα καλό γάνωμα στο πρόσωπο ή μια προσωπίδα απ’ του Μπαρμπούτη, και πολλές φορές και μια γκλίτσα για να διώχνουν τα παλιόπαιδα που τους έπαιρναν στο κατόπι… «Ένα κομμάτι μακαβάς, δυο ραφές, δύο τρύπες γιά τά μάτια, μιά γιά το στόμα καί δυο τρεις χρωματιστές γραμμές καί βουλές καί νά οί φτηνές προσωπίδες, ένα δίλεπτο ή μία» γράφει ο Βαφιάς….

Στις δυο φωτογραφίες που ακολουθούν από το αρχείο του Γιάννη Χουλιάρα, ένα από τα δρώμενα στην οδό Σκουφά κάποιες Απόκριες την δεκαετία του ’50. Ο Χαρίλαος Χουλιάρας μεταμφιεσμένος σε καμπούρη, χορεύει και τραγουδά υπό τους ήχους της μπάντας, συμμετέχοντας έτσι στο ξεφάντωμα και το κέφι που γέμιζε την ατμόσφαιρα τις Αποκριές στην Άρτα….

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε

Απόκριες απ’ τη δεκαετία του ’50

Αποκριάτικη διασκέδαση από τη δεκαετία του ’50. Αποκριάτικο ντεκόρ με σερπατίνες, κομφετί και πολλούς Αρτηνούς που διασκεδάζουν. Σε πρώτο πλάνο ο Χαρίλαος Χουλιάρας. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Γιάννη Χουλιάρα)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε

Απόκριες απ’ τη δεκαετία του ’60

Αποκριάτικη διασκέδαση στο Ξενία. Μουσικοί με αποκριάτικα κοστούμια, χορός και σε πρώτο πλάνο ο Κωσταντίνος Βάγιας. (Η φωτογραφία αναρτήθηκε στο μπλογκ του ΣΥΡΙΖΑ Άρτης)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε

Απόκριες απ’ τη δεκαετία του ’80

Από αποκριάτικη διασκέδαση στο Μπαρ 39, την δεκαετία του ’80. Ντυμένος κλόουν, ο ιδιοκτήτης Γιάννης Νάκας. (Φωτο από αρχείο Γιάννη Νάκα)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε

“Ο Πανάρατος”

“Αποκριές στην Άρτα χωρίς τον «Πανάρατο», δεν ήταν Αποκριές. Ο «Πανάρατος» ήταν ένα σκετς, που παίζονταν στους δρόμους της πόλης, με θλιβερό περιεχόμενο, αλλά με δυναμικούς χαρακτήρες και έντονη πλοκή. Άλλοι λένε ότι ήρθε από τα Επτάνησα, άλλοι ότι ήταν εκφυλισμένη αρχαία τραγωδία, άλλοι ότι ήταν παραλλαγή της «Ερωφίλης». Λένε ότι άρχισε να παίζεται από το 1600, ίσως και αργότερα. Αυτό το έθιμο ήρθε από την Ζάκυνθο και έχει ρίζες από την Βενετία. Τα μέλη του θιάσου ήταν περίπου είκοσι. Κύρια πρόσωπα ήταν ο Βασιλιάς, ο Χάρος, η Βασιλοπούλα, ένας ή δυο σαλπιγκτές και πέντε αξιωματικοί.
Το έργο ξεκινάει με τον μονόλογο του Χάρου σαν επισήμανση για το πολύ θανατικό που κυριαρχεί στο δράμα. Ο Βασιλιάς στέλνει τον Πανάρατο για να αναγγείλει στην κόρη του πως θέλει να την παντρέψει κι αυτός εκτελεί την διαταγή παρόλο που έχει ερωτική σχέση με την Βασιλοπούλα. Ένας αντίζηλός του, ο Καρποφόρος, τον προδίδει στο Βασιλιά κι εκείνος οργισμένος στέλνει τον Αρχιστράτηγο να συλλάβει τον Πανάρατο. Ο άτυχος νέος καταλήγει στον δήμιο και ο αδίσταχτος πατέρας δείχνει το κεφάλι του Πανάρετου μέσα σε ένα κασελάκι στη Βασιλοπούλα κι αυτή πέφτει νεκρή. Τέλος ο υπασπιστής του Βασιλιά, που ήταν κι αυτός ερωτευμένος με τη Βασιλοπούλα, σκοτώνει τον Βασιλιά. Κι όλα αυτά γίνονται μέσα σε 109 στίχους.
Παραπέμπουμε σε λίγους διαλόγους από το έργο:
Βασιλιάς: Πανάρατε …παιδί μου , έλα εμπρός μου να σου πω, δυο λόγια να σου κρίνω.
Πανάρατος: Τους ορισμούς Σας γροίκησα της υψηλότητός Σας, ήθελα μάθω βασιλιά ποιο είν’ το πρόσταγμά Σας.
Βασιλιάς: Θέλω να πεις στη κόρη μου την πολυαγαπημένη… να της πεις να παντρευτεί θα κάνουμε τους γάμους…
Θέατρο του δρόμου, παιζόταν χωρίς σκηνικά σε δρόμους, πλατείες, σταυροδρόμια. Παιζόταν σε ένα μέρος της πόλης και μόλις τέλειωνε μεταφερόταν σε άλλο για να παιχτεί ξανά. Ο Βασιλιάς φορούσε κορόνα, χρωματιστές κορδέλες, περικνημίδες από άσπρο πανί και μπότες. Ο Χάρος μια προσωπίδα μαύρη, προβιά , δυο φτερά από χήνα και κρατούσε μια κοσιά στα χέρια του για ρομφαία. Οι αξιωματικοί φορούσαν χάρτινες περικεφαλαίες και χρωματιστές στολές. Οι στρατιώτες κουβαλούσαν μια πολυθρόνα για να κάθεται ο βασιλιάς.. Παρόλη την απλοϊκότητά του το δρώμενο αυτό είχε μεγάλη απήχηση στον κόσμο. Οι γυναίκες έκλαιγαν, τα παιδιά τρόμαζαν και δεν εννοούνταν Αποκριά χωρίς Πανάρατο. Το έθιμο παιζόταν από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο”…… (Πληροφορίες από το άρθρο του κ. Σωτήρη Σαρλή « Ο ήχος και η εικόνα στα αποκριάτικα δρώμενα της Άρτας», Περιοδικό Πρόταση, τχ. 4, 1998)

Στη φωτο “Ο Πανάρατος”, μια από τις ελάχιστες φωτογραφίες που έχουν διασωθεί, από το αρχείο Ι. Έξαρχου, σε βελτιωμένη έκδοση.

….κι εδώ μερικοί από τους ήρωες του δρώμενου. Η φωτογραφία είναι «Από το υπαίθριο θεατρικό λαϊκό έργο “Ο ΠΑΝΑΡΑΤΟΣ”». (Πηγή : ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΑ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑΤΑ. Κ. Δ. Τσακτσίρας, Άρτα)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αποκριές | Σχολιάστε