Δόξες Αγήραντες του Δεσποτάτου

“O Βουβός ποταμός

Ο παραρρέων σήμερον την Κόπραιναν ποταμός ονομάζετο Βουβός και αψευδής μάρτυς του τελευταίου υπολείμματος της κοίτης και εκβολής του ποταμού της Άρτης. Η εισχώρησίς του βςθέως εντός της θαλάσσης (φανάρι) μαρτυρεί την απότομον διακοπήν της εκβολής του. Όλα τα ανωτέρω αποδεικνύουν ότι ο ποταμός της Άρτης προσέκρουεν ελαφρώς εις διάφορα σημεία της Περάνθης και η κοίτη του κατείχε την μεταξύ Περάνθης και της οδού της Κοπραίνης περιοχήν. Διά μέγα χρονικόν διάστημα ο ποταμός από της θέσεως «Νεοχωράκι» και πέραν ήτο πλωτός δι’ο και η μονίμως προσδεδεμένη γέφυρα παρά το σημερινόν χωρίον Λιμήνι.

Αργότερον – και ιδίως κατά τον ενδέκατον αιώνα, κατευθύνετο κατ’ ευθείαν προς την λοφοσειράν της Περάνθης και εις την παρά το σημερινόν νεκροταφείον θέσιν. Εις την θέσιν ταύτην, εσχημάτιζεν ποτάμιον κολπίσκον με κατεύθυνσιν προς τας εκβολάς του.

Ολόκληρος η από του νεκροταφείου περιοχή, μέχρι των Στρατώνων, ήτο περιοχή του ποταμίου κόλπου. Ο αιγιαλός ούτος προσεχώθη μετά τον χαλασμόν της Πόλεως και μετά την αλλαγών της κοίτης του ποταμού. Κατέστη δε Κρατική, η ευφορωτάτη αύτη περιοχή, ως εκ του ποταμού προερχομένη.

Ετέρα πρόσθετος απόδειξις είναι και το ότι, η από των Στρατώνων μέχρι της Κοπραίνης περιοχή διατηρεί εις μικρόν βάθος ύδωρ με το οποίον εμποτίζεται ο κάτωθεν των προσχώσεων αιγιαλός. Εκ της αιτίας ταύτης ξηραίνονται τα δένδρα εκείνα, των οποίων το αδράκτι της ρίζης φθάνει εις το σημείον τούτο.

Όλα τα ανωτέρω ελεγχόμενα καταλλήλως και τοποθετούμενα με την εμπρέπουσαν σειράν, παρουσιάζουν οφθαλμοφανή την πορείαν του τότε ποταμού.

Βεβαίως εύλογος παρουσιάζεται η απορία, του πως συγκοινωνούσε ο Λαός της Άρτης με την έναντι του ποταμού περιοχήν, ιδίως κατά τους χειμερινούς μήνες…..” (Πηγή : ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΚΑΙ Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ, Κ. Στρατής, Άρτα)

Μπορείτε να δείτε σχετικά με τον Βουβό ποταμό στο λινκ https://doxesdespotatou.com/oi-ekvoles-toy-arachthoy/

Στη φωτογραφία το έτερο σκίτσο του Κ. Στρατή που δείχνει την πορεία του Αράχθου “μετά τον Χαλασμόν”, όπως τον γνωρίζουμε και σήμερα, από το ίδιο βιβλίο.

Σκίτσο με το Γεφύρι της Άρτας, δημοσιευμένο σε παλιό περιοδικό. Το όνομα του σκιτσογράφου δυστυχώς δεν διακρίνεται με ευκρίνεια. (Πηγή : Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη)

Γράψαμε πρόσφατα για τα αρχαιολογικά, ταφικά ευρήματα στην κοίτη του Αράχθου και ανατρέξαμε στη θεωρία που είχε διατυπώσει πριν αρκετά χρόνια ο Κωνσταντίνος Στρατής,  Μηχανικός Υδρεύσεως του Δήμου Αρταίων, στο βιβλίο του «ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΚΑΙ Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ». Γράφει σχετικά ο συγγραφέας :

“Η ΠΡΟ ΤΟΥ 1215 ΚΟΙΤΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ

Ο ποταμός την εποχήν εκείνην, ακολουθών τας παρυφάς των έναντι της Κουκουναριάς λοφοσειρών του χωριού Πέτα, έρρεεν επί της ευθυγράμμου σχεδόν κοίτης του και κατηυθήνετο προς την έναντι λοφοσειράν της Περάνθης. Δηλαδή δεν εσχηματίζετο τότε γωνία εις την ένθεν της Κουκουναριάς θέσιν, όπως συμβαίνει σήμερον. (Να προσθέσω στο σημείο αυτό ότι η Κουκουναριά ήταν στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στη Βλαχέρνα, ακριβώς στη στροφή του δρόμου μετά το φράγμα. Πήρε το όνομα από μια μεγάλη κουκουναριά που υπήρχε εκεί και στο σημείο βρίσκονταν και ο 91^ος Οθωμανικός σταθμός της οροφυλακής).

Η δημιουργηθείσα, συνεπεία της πλημμύρας, νέα ροή, εγένετο αφορμή ν’ αυξηθή τεραστίως η έκτασις μεταξύ Κουκουναριάς και Διοδίων αιγιαλού. Η τότε σχεδόν ευθύγραμμος κοίτη του, ωδήγει τα ύδατα τοου ποταμού προς την Κόπραιναν, όπου και αι εκβολαί αυτού. Ήτοι αι λοφοσειραί Πέτα, Νεοχωρακίου κλπ. ήσαν περιοχαί ευρισκόμεναι – διά την Άρταν τότε – επί της έναντι του ποταμού όχθης.

“ΠΕΡΝΑΝΤΙ”

Η λοφοσειρά η ονομαζόμενη σήμερον Περάνθη, ωνομάζετο την εποχήν εκείνην “Περνάντι”. Την ονομασίαν ταύτην κατ’ αρχήν είχεν μόνον η θέσις της σημερινής Κουτσομύτας, με την πάροδον δε των ετών την έλαβεν ολόκληρος ο λόφος, ο οποίος ωνομάσθη Περάνθη, διότι ήτο κατάφυτος από την ανθίζουσαν πικροδάφνην.

Εις τον διαχωρισμόν τούτον υπό του ποταμού της περιοχής, οφείλεται και ο επί Τουρκοκρατίας διαχωρισμός των ορίων της Ηπείρου – περισσότερον της Άρτης – και της Ακαρνανίας, της οποίας τα σύνορα δυστυχώς ευρίσκοντο μόλις 15 χιλιόμετρα έξω της Άρτης. Εκεί είναι και η κοίτη του σημερινού Ξεροπόταμου, ο οποίος ωνομάζετο Άνινος. Η κοίτη αύτη, ως και τα ύδατα του Ξεροπόταμου τούτου, ηκολούθουν και ακολουθούν  και σήμερον την προς την Κόπραιναν ροήν των, ηνούντο δε με τα ύδατα του ποταμού της Άρτης, ο οποίος, προ του Δεσποτάτου ωνομάζετο “Άθαμος”. Παράλληλος περίπου προς την κοίτην του τότε Άθαμου ποταμού, ήτο και είναι η κοίτη του Ξεροπόταμου Ανίνου. Τα νερά λοιπόν του ποταμού της Άρτης, ακολουθούντα την Περάνθην, συνηντώντο  εις τον δρόμον των με τα νερά του Ανίνου και όλα μαζί κατηυθύνοντο, ως είπομεν, εις την Κόπραιναν και παλαιάν Μπούκαν, όπου, με την πάροδον του χρόνου, εδημιουργήθησαν όλαι εκείναι αι προσχώσεις της περιοχής….” (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

Δείτε επίσης το λινκ https://doxesdespotatou.com/mipos-o-arachthos-kapote-eiche-diaforeti/

Στη φωτογραφία το σκίτσο του Κ. Στρατή που δείχνει την πορεία του Αράχθου “προ του Χαλασμού”. Με τον όρο “Χαλασμός” υπονοεί μάλλον κάποια πολύ μεγάλη πλημμύρα του ποταμού συνέπεια της οποίας ήταν η αλλαγή του υπεδάφους και της ροής των υδάτων. (Ευχαριστώ θερμά τον δάσκαλο κ. Γιάννη Κραμπή, για την προμήθεια του υλικού).