“…….Πολλοί ήταν οι κάτοχοι υποζυγίων που ασκούσαν το επάγγελμα του αγωγιάτη στα Τζουμέρκα και την γύρω περιοχή «….λόγω της δις του έτους μετακινήσεως του πλείστου πληθυσμού των κατοίκων των ορεινών χωριών, και της ελλείψεως παντός άλλου είδους συγκοινωνίας». Τα προϊόντα επίσης που μεταφέρονταν σε κοντινές αποστάσεις ήταν συνήθως αλάτι, σιτηρά, τυροκομικά, ξυλεία, κατράμι, ασβέστη κ.ά. Το αλάτι όσο και ο ασβέστης έβαζε τους κιρατζήδες σε μεγάλη έγνοια από τον φόβο της βροχής. Το μεν αλάτι η βροχή το λιώνει, ενώ ο ασβέστης ανάβει με το νερό, κινδυνεύοντας να κάψει και το ζώο, που το μεταφέρει. Γι’ αυτό είχαν χοντρά και αδιάβροχα από γιδόμαλλο σαΐσματα και κάπες με τα οποία σκέπαζαν το φορτίο. Στα χωριά των Τζουμέρκων χρειάζονταν μεγάλες ποσότητες αλατιού λόγω της μεγάλης παραγωγής τυροκομικών προϊόντων καθώς ήταν το μόνο μέσο για την συντήρησή τους. Άλλες φορές η ρουτίνα της εργασίας τους ήταν η μεταφορά ξυλείας, (γρεντιές, καυσόξυλα και ξυλοκάρβουνα) από το βουνό στον κάμπο. Κατά το φθινόπωρο συνήθιζαν να μεταφέρουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα (κασέρια, βούτυρα, τυριά από τα υπαίθρια τυροκομεία- μπατζαριά τα έλεγαν) στις πόλεις και αλλού όπου υπήρχε ζήτηση. Από την Άρτα συνήθως μετέφεραν προς τα χωριά τους εμπορεύματα για τα καταστήματα και είδη μονοπωλίου, δηλαδή πετρέλαιο, αλάτι και σπίρτα. Κατά τον Μεσοπόλεμο Τζουμερκιώτες κιρατζήδες κατόρθωσαν να μεταφέρουν από την Άρτα στα Άγναντα, απόσταση 80 περίπου χιλιομέτρων, μία βαρειά ηλεκτρογεννήτρια, ισορροπώντας την σε 4 μουλάρια, που είχαν συγχρονικό βηματισμό! Και μέχρι πολύ πρόσφατα, στην δεκαετία του 60, όταν το λεωφορείο έφτανε μέχρι την Άγναντα, οι αγωγιάτες μετέφεραν ταξιδιώτες και εμπορεύματα στην Πράμαντα και τους Μελισσουργούς με τα ζώα τους….” (Πηγή : «Επαγγέλματα που χάθηκαν : Αγωγιάτης ή Κυρατζής, Α. Καρρά, 2021, Academia.edu)
Στη φωτογραφία κάτω δεξιά οι Μελισσουργιώτες αγωγιάτες Γιάννης και Νίκος Κούτσικος μεταφέρουν με τα ζώα τους ταξιδιώτες στους Μελισσουργούς. Διακρίνονται οι : Μάνθαινα Κοντοχρήστου, Αθανάσιος Τρομπούκης, με το λευκό κοστούμι και τα γυαλιά ο σύζυγος της Αλεξ. Κοντοχρήστου (από το Τετράκωμο), Αλεξάνδρα Κοντοχρήστου, Χρυσούλα Τρομπούκη και Δωροθέα Τρομπούκη. (Φωτο & πληροφορίες από την κυρία Αικατερίνη (Κατίνα) Νικολάου – Κούτσικου).
