“…..Προς το τέλος του καλοκαιριού του 1905, ήρθε στην Άρτα ένα γκρουπ Κινέζων. Πούλαγαν πολύ ωραία πολύχρωμα μαντήλια (άγνωστη σ’ εμάς τότε τόση ποικιλία χρωμάτων), καθώς και βεντάλιες φανταχτερές. Πήραν όλες οι εύπορες κυρίες της Άρτας γιατί ήταν της μόδας και ήθελαν να δροσίζουν το πρόσωπό τους τους καλοκαιρινούς μήνες. Πολλές ήταν με μακριά αλυσίδα για να τις κρεμούν στο λαιμό. Οι Κινέζες φόραγαν μεταξωτές μπλούζες κλειστές ως το λαιμό με γιακά, τα μανίκια φουσκωτά καταλήγοντας εφαρμοστά, η φούστα τους πολύχρωμη και το μάκρος ως 10 πόντους κάτω απ’ το γόνα τους, παρουσιάζοντας στο τέλος μεγάλο κύκλο. Φαίνεται φόραγαν από μέσα φουσκωμένα μεσοφόρια, το παπούτσι στο πόδι τους ήταν 6 – 7 πόντους (δηλαδή όσο πόδι έχει ένα μωρό 5 – 6 μηνών) και βάδιζαν με μεγάλη ευχέρεια, στριφογύριζαν σαν τις πάπιες χορεύοντας και ο κόσμος τις χάζευε με μεγάλη περιέργεια.
Ρώτησα έναν υπάλληλο, που ήταν στο μπακάλικο του Παπαστεργίου στο Μονοπλιό γιατί είναι τόσο μικρά τα πόδια τους και μου είπε : έτσι γεννιούνται οι γυναίκες στην Κίνα. Ποιο πέρα ήταν μια παρέα που συζήταγε το θέμα, πήγα κι εγώ ν’ ακούσω, έλεγε ο καθένας τη γνώμη του. Ένας αξιωματικός της Χωροφυλακής είπε ότι όταν γεννιούνται κοπέλες στην Κίνα τους βάζουν τα πόδια σε σιδερένιο καλούπι για να μείνει το πόδι σ’ αυτή τη θέση. Το θεωρούν ομορφιά της γυναίκας, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει κανείς τί ομορφιά μπορεί να έχει ένα κανονικό σώμα καταλήγοντας σε μια δυσανάλογη βάση. Δεν ξέρω αν το συνεχίζουν αυτό και σήμερα.
Οι άντρες του γκρουπ φόραγαν μπλούζες μεταξωτές, τα παντελόνια τους φουσκωμένα στο πάνω μέρος καταλήγοντας κάτω στενά. Στο κεφάλι τους είχαν γυναίκες – άντρες πολύ ωραίες πολύχρωμες ψάθες. Φαίνεται πολύ φτώχεια θα’ χαν κι αυτοί τότε για να φύγουν απ’ την Κίνα να έρθουν στην Ελλάδα και να φτάσουν στην Άρτα που ήταν σύνορο με τους Τούρκους……Με σιγουριά μπορεί να πει κανείς ότι αυτές οι επισκέψεις στην Άρτα που ήταν σύνορο, ήταν καθαρή κατασκοπεία, γιατί απ’ το 1912 και μετά δεν ξαναπαρουσιάστηκε τέτοιο πράμα, αλλά δεν πονηρευόμασταν αυτές τις επισκέψεις……». (Πηγή : ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΑΡΤΑ, Άρθρο του Λεωνίδα Βλάχου στην εφημερίδα ΑΡΤΗΝΗ ΕΥΘΥΝΗ, Μάιος 1984)
Στη φωτογραφία “Κινέζες με ενδυμασία του 19ου αι. κρατώντας βεντάλιες, χαρακτικό, 1859” (Πηγή : https://www.sciencephoto.com/)
