Παρ’ όλο που η ένοπλη δράση του ΕΔΕΣ στην περιοχή μας είχε ήδη αρχίσει από το καλοκαίρι του 1942, “……ο ΕΛΑΣ εβράδυνε να συγκροτήσει στρατιωτικές μονάδες, αν και η οργάνωση του ΕΑΜ είχε ήδη διακλαδωθεί πολύ ενωρίς σε ολόκληρο την Ήπειρο.
Ορόσημο για τη συγκρότηση του ΕΛΑΣ Άρτης θεωρείται από τους Εαμίτας μια ειδκκή σύσκεψις που επταγματοποιήθη την 3ην Δεκεμβρίου 1942 στην καλύβη του Στέφ. Ζαχάρη στην Καλεντίνη. Στην σύσκεψη αυτή έλαβον μέρος οι Ταγματάρχης Πίσπερης, λοχαγός Ι. Σταμούλης, υπολοχαγός Γερ. Μαλτέζος και Κουζέλης, ανθ/γός Ζαλοκώστας, Ανθ/ρχος Τσάλας, ανθ/στής Παπαγεωργίου και πολιτικοί Γ. Αναγνωστάκης, Κ. Μάνος, Σπ. Ρήγας, Ευαγ. Μανιώτης και Βάγιας Χαριλόης. Στη σύσκεψη αυτή ομοφώνως όλοι ευρίσκουν ωρίμους τις συνθήκες και αποφασίζεται η άμεσος συγκρότηση 3 ομάδων.
Μιάς με περιοχήν αναπτύξεως τα Ζυγοχώρια -Ροδοβύζι υπό τον Μαλτέζον (Τζουμερκιώτης), Κουζέλην (Μπότσαρης) και Χαριλόην (Ηρακλειώτης). Δευτέρας εις Τζουμέρκα με τον Τσάκα (Τζαβέλλα) και τρίτης που θα συγκροτούσε ο Ζαλοκώστας (Παλιούρας) στη Λάκκα Σούλι.
Αι διοικήσεις αυταί πριν ή συγκροτηθούν υπέστησαν μεταβολάς. Ο λοχαγός Σταμούλης στον οποίο επροτάθη η συγκρότησις της πρώτης ομάδος εδήλωσε κώλυμα υγείας και βραδύτερον προσεχώρησε στον ΕΔΕΣ…..” (Παππάς)
“Στις 3 Μαρτίου 1943, σε μια τοποθεσία ανάμεσα στους συνοικισμούς Πολιάνα Χώσεψης και Ναζαίοι Νησίστας μαζεύτηκαν πάνω από 100 αντάρτες, μόνιμοι και εφεδρικοί για να δώσουν επίσημα τον όρκο του ΕΛΑΣ. Εκεί αναπέταξαν και την πρώτη σημαία του ΕΛΑΣ στην περιοχή Άρτας που έγραφε «Αρχηγείο Τζουμέρκων του ΕΛΑΣ». Ο ταγματάρχης Α. Πίσπερης, που συντόνιζε τη δράση των μόνιμων και εφεδρικών ομάδων, διάβασε μια πολύ εμπνευσμένη Ημερίσια διαταγή, ενώ το πολυβόλο έβαζε ριπές. Η στιγμή ήταν πολύ συγκινητική…..” (Αναγνωστάκης) [Πηγές: 1. Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΣ ΕΟΕΑ – ΕΔΕΣ, Σ. Παππάς, 1970, 2. 40 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣ, Γ. Αναγνωστάκης, Αθήνα, 1980]
Στη φωτογραφία μαχητές του 3/40 Συντάγματος του ΕΛΑΣ Άρτας, κάπου στα Τζουμέρκα.
Διακρίνονται οι Μελισσουργιώτες: Άνω: 2ος από αριστερά Ευάγγελος Κοντοχρήστος, 3ος Δημήτριος Καραβασίλης 5ος Σπύρος Ρίζος. Κάτω: στο κέντρο με το οπλοπολυβόλο ο Αθανάσιος Θεοδώρου και 3ος ο Γεώργιος Κουτσούμπας. ( Η φωτογραφία είναι από το Αρχείο του Ανδρέα Ρίζου).
