Η εν λόγω εργασία παρουσιάζει σε μετάφραση στην ελληνική γλώσσα ένα άρθρο του πολύ γνωστού Τούρκου ιστορικού Dr. Semavi Eyice, όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BELGELERLE TÜRK TARİHİ DERGİSİ SAYI:5 ŞUBAT 1968, (Περιοδικό της Τουρκικής ιστορίας με ντοκουμέντα, Τεύχος 5: Φεβρουάριος 1968), το οποίο έχει τον τίτλο “Yunanistan’da Unutulmuş bir Türk Eseri: Narda’da Faik Paşa Camii” («Ένα παλιό Τουρκικό έργο, ξεχασμένο στην Ελλάδα: Το τζαμί του Φαΐκ Πασά στην Άρτα»). Πρόκειται για ένα άρθρο που, απ’ ότι έχω διαπιστώσει στην μέχρι τώρα έρευνά μου, στο περιεχόμενό του βασίζονται αρκετά δημοσιεύματα και εργασίες που έχουν γραφτεί σχετικά με το τζαμί του Φαΐκ πασά στην Άρτα μέχρι σήμερα.
Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιέχει την ελληνική μετάφραση του άρθρου του Dr. Semavi Eyice. Ο συγγραφέας μας δίνει μερικά στοιχεία για τον Φαΐκ Πασά, τον χρόνο κατασκευής του τεμένους και το ιδρυτικό καταστατικό του, και κάποια ιστορικά στοιχεία για την πόλη της Άρτας μέσα από τα γραπτά του Εβλιγιά Τσελεμπή και του Κυριάκου εξ Αγκώνος. Μας δίνει επίσης μια περιγραφή της εξωτερικής αρχιτεκτονικής του τεμένους, κι αυτό χωρίς να έχει κάνει ο ίδιος επιτόπια έρευνα παρά μόνο εξετάζοντας σκίτσα και φωτογραφίες από ένα άρθρο του Α. Ορλάνδου (1936), δυο φωτογραφίες του τεμένους που είχαν δημοσιευτεί μέχρι το 1968 σε ένα γερμανικό βιβλίο και ένα λεύκωμα και τρεις φωτογραφίες του 1953, που χορηγήθηκαν ευγενικά στον συγγραφέα από τον Eugène Dallegio d’Alessio (Πρόκειται για τις φωτογραφίες με αρ. 4, 8, 9, 10, 11, 12, 13 και 14 στο δεύτερο μέρος της εργασίας).
Το επόμενο μέρος της εργασίας περιέχει μια σειρά φωτογραφιών του τεμένους που τραβήχτηκαν από το 1915 μέχρι το 1960, οι οποίες παρατίθενται με χρονολογική σειρά. Πρόκειται για τις πιο παλιές φωτογραφίες του μνημείου, όταν αυτό βρισκόταν ακόμη σε σχετικά καλή κατάσταση. Από το 1970 και μετά έχουμε πλέον αρκετές φωτογραφίες του τεμένους. Επίσης παρατίθενται κάποιες πληροφορίες σχετικά με την μοίρα του τζαμιού μετά την απελευθέρωση της περιοχής το 1913.
Σχεδόν 60 χρόνια μετά το άρθρο του Semavi Eyice και σχεδόν έναν αιώνα από την εποχή που το μνημείο καταχωρήθηκε ως διατηρητέο «Ιμαρέτ Τζαμί» (1938), έχουν επιτέλους αρχίσει οι εργασίες αναστήλωσης του τεμένους του Φαΐκ Πασά και ευελπιστούμε σύντομα να το δούμε να στέκει σε όλη του την μεγαλοπρέπεια.
Αναστασία Γ. Καρρά, Άρτα, Ιούλιος 2024
Μπορείτε να διαβάσετε την εργασία στο λινκ https://doxesdespotatou.com/wp-content/uploads/2025/12/Ένα-ξεχασμένο-τζαμί-στην-Άρτα.pdf
