“Ο Θεοδωρής Μπέτζος αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της κοινωνικής και οικονομικής ανόδου των Αρτινών στο Λιβόρνο κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Εμφανίζεται ήδη στο Registro dei Forestieri (1760–1763) ως το πρώτο αρτινό όνομα που καταγράφεται στα κοινοτικά αρχεία, γεγονός που υποδηλώνει τόσο την πρώιμη εγκατάστασή του στην πόλη όσο και την πιθανή εμπορική κινητικότητά του στα χρόνια της μεγάλης διαμετακομιστικής ακμής του λιμανιού.
Η παρουσία του στα εκλογικά κατάστιχα της κοινότητας ενισχύει περαιτέρω τη σημασία του. Στις εκλογές της 16/15 Αυγούστου 1768 για την ανάδειξη των επιτρόπων της ελληνικής εκκλησίας της Αγίας Τριάδος, ο Μπέτζος λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους (39), καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση (Τωμαδάκης 1982, σ. 117). Το γεγονός αυτό δείχνει ότι δεν υπήρξε απλώς ένας από τους πολλούς Ηπειρώτες εμπόρους του Λιβόρνο, αλλά ανήκε στον στενό κύκλο των προκρίτων, συμμετέχοντας ενεργά στη θεσμική οργάνωση και διοίκηση της Nazione Greca.
Η κοινωνική του θέση επιβεβαιώνεται και από τη μελέτη της Δ. Βλάμη, σύμφωνα με την οποία ο Μπέτζος συγκαταλέγεται στους μόλις είκοσι τέσσερις Έλληνες (και τις οικογένειές τους) που κατείχαν ακίνητη περιουσία στην πόλη κατά την περίοδο 1782–1832 (Βλάμη, Το φιορίνι…, σ. 228). Η κατοχή ακινήτου —ιδιαίτερα σε μια πόλη όπως το Λιβόρνο— αποτελεί ισχυρή ένδειξη οικονομικής επιφάνειας, κοινωνικής σταθερότητας και μακροχρόνιας εγκατάστασης.
Συνολικά, ο Μπέτζος ενσαρκώνει τη μετατροπή των Αρτινών από περιφερειακούς εμπόρους σε οργανικό και ηγετικό τμήμα της ελληνικής παροικίας της Τοσκάνης, αποτελώντας τον πιο τεκμηριωμένο εκπρόσωπο της αρτινής παρουσίας στο Λιβόρνο……” (Πηγή : ΑΡΤΙΝΟΙ ΣΤΟ ΛΙΒΟΡΝΟ, Α. Καρρά, Άρτα, 2025)
Στη φωτογραφία ” Το πρώτο φύλλο 11r με τα ονόματα των Ελλήνων του Λιβόρνο, από το Registro της Nazione Greca (1760–1763) με το όνομα του πρώτου Αρτινού Θοδωρή Μπέτζου στη δεύτερη γραμμή“.
