———————–
Τον Φεβρουάριο του 1943, με υπουργική απόφαση ανατέθηκε σε μια ομάδα αρχαιολόγων να καταγράψει τις ζημιές που υπέστησαν τα διάφορα μνημεία της χώρας από τους κατακτητές. Η έκθεση περιλάμβανε κλοπές, αυθαίρετες ανασκαφές, καταστροφές από πολεμικές ενέργειες κτλ.
Για την περιοχή της Άρτας καταγράφονται τα εξής :
1. Στην εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας κατά σκαφικάς εργασίας διά την ανόρυξιν τάφρων ευρέθησαν διάφορα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος θραύσματα, άτινα απεκρύβησαν και δεν παρεδόθησαν.
2. Εκ του βομβαρδισμού του Απριλίου του 1941, ο τρούλλος του ναού της Βλαχέρνας έχει καταστραφεί.
3. Εκ των βομβαρδισμών, ο τρούλλος της Παρηγορητίσσης υπέστη ρήγμα, εξ ου εισροή ομβρίων υδάτων. Ένεκα τούτου υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του τρούλλου και των εικόνων. Ο Παντοκράτωρ έχει ήδη υποστή ζημίας.
4. Το 1944, κατά τας τελευταίας ημέρας της ενταύθα παραμονής των, οι Γερμανοί ανετίναξαν πυρομαχικά πλησίον της Παρηγορητίσσης και επροκάλεσαν ζημίας εις την στέγην. Ούτω, όταν βρέχη διαποτίζονται αι τοιχογραφίαι επικινδύνως. Το αυτό ισχύει διά τον Άγιον Βασίλειον. Εκ των ανατινάξεων κατεστράφησαν επίσης τελείως λείψανα βυζαντινού κτιρίου εντός του φρουρίου της Άρτης.
Η Μονή Βλαχερνών έπαθε μεγάλας ζημίας εκ των ενεργειών των Γερμανών. Την 9ην Νοεμβρίου 1944 οι Γερμανοί από την Άρταν εκανονιοβόλησαν την Μονήν, εφ’ ης έπεσαν 6-7 βλήματα. Δύο έπεσαν επί του κεντρικού τρούλου καταστρέψαντα μέρος της στέγης, ένα εκ των πεσσών και όλα τα παράθυρα του τρούλλου, άλλα δε έπεσαν επί των παραθύρων. Ζημίας έπαθε και ο νότιος τοίχος εις διάφορα σημεία.
Ο Άγιος Δημήτριος Κατσούρης διερράγη εξ ανατινάξεων των Γερμανών.
5. Βουργαρέλι – Παναγία Βελλάς : Η ξυλόγλυπτος βυζαντινή θύρα του νάρθηκος είχε μεταφερθεί χάριν ασφαλείας εις τον κεντρικόν Ναόν του Βουργαρελίου, ο οποίος εκάη τελείως, καθώς και όλον το χωρίον το 1944 υπό των Γερμανών. (Πηγή : ΖΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ, Αθήνα, 1946)
Στη φωτογραφία, την μοναδική εξ όσων γνωρίζουμε που υπάρχει, τα θυρόφυλλα της Παναγίας της Βελλάς στο Βουργαρέλι όπως τα απαθανάτισε ο Σ. Μελετζής το 1938, και τα οποία εκάησαν από τους Γερμανούς.