Το πορτραίτο του θεμελιωτή των ΕΛΕΩΝ Άρτης Νικόλαου Πριόβολου, το οποίο κοσμεί το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα των ΕΛΕΩΝ Άρτης. Από το κληροδότημά του, από το 1847 και εντεύθεν παρέχεται βοήθεια προς άπορους μαθητές καθώς επίσης και βοήθημα γάμου σε άπορες νέες που ετοιμάζονται να παντρευτούν. (Πηγή : Φιλανθρωπικό Ίδρυμα ΕΛΕΩΝ Άρτης)
Περισσότερα σχετικά στο λινκ https://doxesdespotatou.com/nikolaos-priovolos-eyergetis-artis/
Ο Κανονισμός του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος “ΕΛΕΗ” της πόλεως Άρτης ιδρύθηκε επισήμως στις 8 Φεβρουαρίου του 1884. Ωστόσο από το 1845 υπήρχαν ήδη κληροδοτήματα ευσεβών Αρτηνών, τα λεγόμενα Λάσα, τα οποία, επί Τουρκοκρατίας, ήταν κατατεθειμένα στην Μονή Κάτω Παναγιάς και διαχειριστής των ήταν ομάδα επιτρόπων. (Η λέξη “λάσο” απαντάται σε έγγραφα της οθωμανικής περιόδου ως όρος που προσδιορίζει τα κληροδοτήματα που διαθέτει προς χρήση μία κοινότητα). Όταν η πόλη ελευθερώθηκε, δημιουργήθηκε επίσημα πλέον το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα των ΕΛΕΩΝ Άρτης και γράφτηκε και ο πρώτος, επίσημος κανονισμός του Ιδρύματος, τον οποίο υπογράφουν “Τα μέλη του Αδελφάτου των Ελεών της Κοινότητος Άρτης” και συγκεκριμένα οι Νικόλαος Αλίβερτης, Πέτρος Γαρουφαλιάς, Ευάγγελος Μυλωνάς και Βασίλειος Θεοδώρου (?).
Στο α’ άρθρο του Α’ κεφάλαιου του Κανονισμού γίνεται αναφορά στον πρώτο και σπουδαιότερο ως τότε θεμελιωτή του Ιδρύματος Νικόλαο Πριόβολο, την διαθήκη του οποίου έχουμε ήδη αναρτήσει. Στο υπάρχον έγγραφο του 1884, καταχωρούνται επίσης, με χρονολογική σειρά, και όλα τα αποσπάσματα από την διαθήκη των αφιερωτών μέχρι τότε προς την Μητρόπολη Άρτης, δηλαδή από το 1845 μέχρι το 1873.
Στις φωτογραφίες το εξώφυλο του κανονισμού, η πρώτη και η τελευταία σελίδα. (Πηγή : ΓΑΚ, Κ.Υ.)
Σπάνια καρτ- ποστάλ από την δεκαετία του ’70, που δεν την έχουμε ξαναδεί. Είναι η μοναδική φορά που βλέπουμε το άγα΄μα του Κώστα Κρυστάλλη σε φωτοκάρτα. Εκτός από το γεφύρι, απεικονίζεται επίσης και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στο κέντρο της πόλης και ένα μέρος της πλατείας με τα γνωστά σε πολλούς από μας δέντρα, κάτω από τα οποία στέκονταν οι νεαροί της πόλης για να θαυμάσουν τα κορίτσια που ανεβοκατέβαιναν στη Σκουφά, κάνοντας τη βόλτα τους…. (Πηγή : Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη).
Ο Γιώργος Χρόνης σε μια φωτογραφία από τη δεκαετία του ’80. Ενορίτης της Αγίας Θεοδώρας και φανατικός οπαδός του Ολυμπιακού, υπήρξε ένα πρόσωπο ιδιαίτερα αγαπητό στους Αρτηνούς που τον θυμούνται πάντα με συγκίνηση. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του κ. Γιάννη Νάκα).
Τζουμερκιώτισσες γυναίκες σπέρνουν φυτά για τα ζωντανά τους σε βοσκότοπο στα Τζουμέρκα. Η φωτογραφία είναι από άρθρο σχετικό με τη βελτίωση του εδάφους σε παλιό περιοδικό. (Πηγή : Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη)
Μια ακόμη φωτογραφία του Ernst Nowack από το πέρασμά του από τους Καλαρρύτες κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου (1930-1932). (Πηγή : https://www.deutschefotothek.de/)
Συνεχίζουμε την ανάρτηση του Μητρώου Δήμου Καλαρρυτών με τα έτη 1873– 1875. (Πηγή : ΓΑΚ Άρτης)
Έτος γέννησης 1873
Έτος γέννησης 1874
Έτος γέννησης 1875
Φωτογραφικό πορτραίτο νεαρής Αρτηνιάς με ημερομηνία “Άρτα, 25 – 8 194?” (Πηγή : Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη)
Ο Νικόλαος Πριόβολος, γεννηθείς στα Πιστιανά Άρτης, υπήρξε ο πρώτος ευεργέτης της πόλεως της Άρτης. Γράφει ο Σεραφείμ Βυζάντιος σχετικά : «Ο εν Τεργέστης αποβιώσας τω 1848 Αρταίος εκ Τσουμέρκων ορμώμενος, εκ της κώμης Πιστιανά, υιός γανωτού, Νικόλαος Πριόβολος όστις εγκατέλειψε διά διαθήκης εις το κοινόν της Άρτης το 1847, 100.000 δραχμάς, διατάξας ίνα διαμένωσι αεννάως εις την Ελλ. Τράπεζαν, ων οι τόκοι δαπανώνται εξ ημισείας εις πληρωμάς Ελληνοδιδασκάλων και μισθούς πτωχών μαθητών και εις άλλα σχετικά δαπανήματα, το δε έτερον ήμισυ των τόκων δαπανηθή εις σχηματισμόν τεσσάρων χριστιανικών προικοδοτήσεων».
Στη φωτογραφία το σχετικό απόσπασμα της διαθήκης του Νικολάου Πριόβολου σε μετάφραση. Διαβάζουμε στην πρώτη σελίδα :
“Διαθήκη Νικολάου Πριοβόλου, θανόντος 12η Μαρτίου 1847 εν Τεργέστι,
ημερομηνίας 6 Μαρτίου 1847
13ον Ως γεννημένος εις Άρταν της Ακαρνανίας εν τη Ελλάδι, ως άνω είπον και θέλων να αποδείξω και μετά θάνατον την αθρόαν μου αγάπην, εστοχάσθην να διατάξω μίαν ιεράν θεμελίωσιν διά της οποίας να πηγάση καλόν εις την άνω πατρίδαν μου.
Αφήνω ήγουν (δηλαδή) εις την πόλιν της Άρτας εν κεφάλαιον Δραχμών 50,000. Μ’ αυτό το κεφάλαιον οι Προύχοντες, φέροντες και κατά καιρόν παρουσιάζοντες την πόλιν, ήτοι κοινότητα της Άρτης, πρέπει αφού το λάβουν από τους εκτελεστάς της Διαθήκης μου, ν’ αγοράσουν και αποκτήσουν τόσας ενοχάς (μετοχάς?) της εθνικής ελληνικής Τραπέζης Αθηνών, και ……………….. τόκους να φέρουν εις αύξησιν του αυτού κεφαλαίου με αλληλοδιαδόχους αποκτήσεις τοιούτων ένοχών έως ότου το κεφάλαιον φθάση εις το ακέραιον ποσόν των δραχμών 100.000, λέγω Δραχμών εκατόν χιλιάδων.
Φθάνον δε το κεφάλαιον εις την ειρημένην ποσότητα Δραχμών 100.000 αυτό θέλει εννοείται αιωνίως ως θεμελιώδες κεφάλαιον και απείραχτον, και διατάττω, διορίζω και θέλω, ότι το μεν ήμισυ των καθαρισομένων τόκων του αυτού θεμελιώδους κεφαλαίου ν’ ανήκει εις την Διεύθυνσιν της πρωτευούσης σχολής εις Άρταν, ίνα το μεταχειρισθή χρονικώς και αιωνίως εις πληρωμήν διδασκάλων, εις συνεισφοράς ή μισθούς πτωχών μαθητών ή εις άλλα σχετικά έξοδα, το δε άλλο ήμισυ των καθαρισομένων τόκων να μεταχειρισθή όπως εξ αυτού σχηματισθώσιν αιωνίως τέσσαρες όμοιαι και χρονικαί προικοδοσίαι πτωχών κορασίων, χρηστοήθων της πόλεως Άρτης, κρινόμεναι αι πλέον άξιαι από τον κατά καιρόν Αρχιερέα ή Μητροπολίτην της αυτής πόλεως, εις τον οποίον παραχωρώ το δικαίωμα της εκλογής, παρακαλώντας τον να συσταίνει εις τους ευεργετουμένους όπως εις τας παρακλήσεις των έχωσιν εις μνήμην την ψυχήν μου ως θεμελιωτού……” : (Πηγή : ΓΑΚ, Κ.Υ.)
Το ξακουστό Γεφύρι της Άρτας σε καρτ -ποστάλ των εκδόσεων Ν. Β. Αγραφιώτη, που εκδόθηκε στις αρχές του 1900…(Φωτο από προσωπική συλλογή)
