11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1942 – Η πρώτη συμφωνία Ζέρβα-ΕΑΜ  Νομού Άρτης

Όπως ήδη έχει αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Παντελής Κωτσάκης με ημερομηνία 10 – 10 -42

“ΤΗΝ 13ην ΩΡΑΝ
ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΑΓ/ΧΗΣ ΜΑΤΖΟΥΚΗΣ ΓΕΩΡ.,ΤΑΓ/ΧΗΣ ΠΙΣΠΙΡΗΣ,ΑΝΘ/ΓΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΚΛΠ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗΝ ΤΟΥ Ε.Α.Μ.ΑΡΤΗΣ
ΠΟΛΥΩΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ.”

Γράφει ο Ν. Κοσσυβάκης: «Για την καλύτερη επιτυχία του αγώνα αποφασίστηκε να συγκληθεί σύσκεψη όλων των τοπικών παραγόντων στο χωριό Μηλιανά, όπου ο Ζέρβας θα πρότεινε και την επίσημη ανάδειξη σε υπαρχηγό, του πατέρα μου» (Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως, τόμος Α’, τχ 2, σελ 69) .

«Η σύσκεψη αυτή έγινε στο σπίτι του Βαγγέλη  Γαλλίκα. Πήραν μέρος οι Σεραφείμ Κουτσούκαλης, Βαγγέλης Γαλλίκας, Χρήστος Παλαιοδήμος, Κώστας Γώγος, Γρηγόρης Κοσσυβάκης, Νίκος Αθανασάκης, Δημοσθένης Κοσσυβάκης, Νίκος Κοίλιας, Χρυσόστομος Παππάς, Γιώργος Παπαδημητρίου, Γιώργος Μαντζούκης και άλλοι. Ο Γρηγόρης Κοσσυβάκης δεν έμεινε σύμφωνος με την πρόταση του Ζέρβα και αντιπρότεινε τον Μαντζούκη να γίνει υπαρχηγός γιατί είναι νεότερος αλλά και ικανός αξιωματικός και πατριώτης». (Η Εθνική Αντίσταση του Νομού Άρτας, Α. Κουτσούκαλης, Αθήνα, 1983)

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας αυτής ήταν τα εξής :

  1. Ο Ζέρβας συμφωνεί με το πρόγραμμα του ΕΑΜ για τη διατήρηση του λαού στη ζωή και την εκδίωξη των ξένων κατακτητών.
  2. Τόσο το ΕΑΜ  Άρτης όσο και ο Ζέρβας διατηρούν την οργανωτική τους αυτοτέλεια.
  3. Το Ε.Α.Μ. Άρτης αναθέτει την αρχηγία του μαχητικού τμήματος του ΕΑΜ του νομού Άρτης στο Ζέρβα.
  4. Ο Ζέρβας αναλαμβάνει την υποχρέωση να βοηθήσει το ΕΑΜ Άρτης για τον εξοπλισμό του.
  5. Τοπικά το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτης θα δράσει « μόνον κατόπιν καταφανών εκ μέρους των Ιταλών και σοβαρών προκλήσεων ήτοι κατόπιν εμπρησμών, συλλήψεων κ.τ.λ.

Βάσει των όρων του παραπάνω συμφωνητικού, το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτης (παρατηρούμε ότι ο όρος ΕΛΑΣ δεν εμφανίζεται στο συμφωνητικό, παρά μόνο γίνεται λόγος για μαχητικό τμήμα του τοπικού ΕΑΜ) θα συνέδραμε εμπράκτως στον δύσκολο και άνισο αγώνα που έδιναν οι πρώτοι αντάρτες του Ζέρβα εναντίον τριών ιταλικών ταγμάτων.

 «Αυτό όμως δεν συνέβη. Παρά το ότι ο Ζέρβας τους ζήτησε να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προέλαση ενός εκ των τριών ιταλικών ταγμάτων, αυτοί δεν το έπραξαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους με συνέπεια οι Ιταλοί να προχωρήσουν ανενόχλητοι. Μάλιστα ο ένας εκ των υπογραφόντων αξιωματικών του ΕΑΜ, ο ταγματάρχης Μαντζούκης παρουσιάστηκε στους Ιταλούς και στράφηκε κατά του Ζέρβα ακολουθώντας τους κατακτητές».(Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων, 1941 -45, Σ. Θ. Χούτας, 1961)

 Ο λοχαγός Φοίβος Γρηγοριάδης που υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ, παραδέχεται τόσο την ύπαρξη του παραπάνω συμφωνητικού όσο και την αδράνεια των εκπροσώπων του ΕΑΜ κατά την διάρκεια των ιταλικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Επιβεβαιώνει επίσης την αντεθνική στάση του ταγματάρχη Μαντζούκη που αναφέρει και ο Χούτας.

Επιχειρεί βέβαια να δικαιολογήσει το ΕΑΜ, λέγοντας ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν ένοπλες ομάδες του ΕΑΜ στην περιοχή της Άρτας, και ότι απλά αυτές αναφέρονται στο συμφωνητικό χάριν γοήτρου. (Το Αντάρτικο, Φοίβος Γρηγοριάδης, Αθήνα, 1964)

Στη φωτογραφία “Το συμφωνητικό που υπεγράφη ανάμεσα σετα στελέχη του τοπικού ΕΑΜ Άρτης και του Ν. Ζέρβα” (Πηγή : Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων, 1941 -45, Σ. Θ. Χούτας, 1961, σελ. 62-63)

Δημοσιεύθηκε στην Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *