——————–
“Το ‘Ραδοβίζιον εστι χώρα ορεινή της Ηπείρου, τιθεμένη κατά την αρχαίαν Δρυοπίαν χώραν και διαιρούμενη εις άνω και κάτω Ραδοβύζιον. Αύτη η χώρα, εξαιρουμένων εννέα χωρίων εκ του Κάτω και καλουμένων Ζυγοχωρίων, των και υποκειμένων ανέκαθεν εις την Μητρόπολιν Άρτης, είχε πρότερον ιδίους επισκόπους, ων γνωστοί Α’) ο κατά το 1777 έτος Ιουλίου 21 αποβιώσας Παρθένιος. Β’) Ο από του 1777 μέχρι 1810 Καλλίνικος και Γ’) ο μέχρι του 1830 Γρηγόριος ότε και κατηργήθη η Επισκοπή συγχωνευθείσα εις την Μητρόπολιν Λαρίσης. Ήδη δε η χώρα αύτη πολιτικώς υπαγομένη εις την Νομαρχίαν Άρτης, ης και οι βουλευταί υπάρχουσι και αυτής βουλευταί, δικαιότατον και εννομώτατόν εστιν ίνα υπάγηται και εκκλησιαστικώς εις την πρωτεύουσαν της Νομαρχίας, αφ’ ης απέχει ώρας μόνον, της δε Λαρίσης ημέρας. Άπασα η χώρα αύτη κατοικείται υπό Χριστιανών πτωχοτάτων, σποράδην οικούντων, και ολιγαρίθμων, ως εκ της ληστοβίου διαγωγής των ενοικούντων, και της αδιαλείπτου εν αυτή φοιτήσεως στρατιωτικών στιφών επί καταδιώξει των ληστών.” (Πηγή : ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ, Σεραφείμ Ξενόπουλος, 1884)
Στη φωτογραφία τα ερείπια του Τουρκικού σταθμού στον Αι – Λια Γαβρόγου στα Ραδοβύζια, όπου ο Γεώργιος Καραισκάκης, σε ηλικία 12 ετών χρημάτισε νεροκουβαλητής των Τούρκων. “…..Στο Καρακόλι του Αηλιά η Τούρκικη φρουρά ζητάει ένα παιδί για να κουβαλάει νερό από τη Σάρηνα. Ο Καραισκάκης πηγαίνει και μπαίνει στην υπηρεσία τους. Ο κάθε περαστικός έβλεπε κάθε μέρα ένα ισχνό 15χρονο αγόρι να κουβαλάει νερό και να υπηρετεί τους Τούρκους.” (Φωτο από ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΥΚΩΜΑ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΗΣ,1971 – Σχόλιο από το βιβλίο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ, Κ. Μαντάς, 1958)