“Η Ερμηνεία Φωτιάδου, γεννήθηκε στην Άρτα όπου και πέρασε τα παιδικά και νεανικά της χρόνια, ωστόσο έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στα Γιάννενα. Στην Άρτα βρίσκουμε αναφορά στο όνομά της στην παράσταση «Η Μικρή Αρτινιά» που ανέβηκε στην Άρτα τον Αύγουστο του 1942, στα χρόνια της Κατοχής και όπου έπαιζε στο σκετς «Τα Αλανάκια» με τον Γρηγόρη Βαφιά. Η παράσταση είχε παιχτεί κάτω από την μύτη των Ιταλών και είχε πολύ μεγάλη απήχηση στον λαό της Άρτας.
Έλκει την καταγωγή της απ’ τα βουνά των Τζουμέρκων και της Πίνδου. Από την πλευρά του πατέρα της ήταν το γένος Μπανιά, από τους Μελισσουργούς της Άρτας ενώ η μητέρα της, Φερενίκη, ήταν το γένος Αβδίκου από το Συρράκο. Αργότερα γνώρισε και παντρεύτηκε τον Νευρολόγο – Ψυχιάτρο Αθανάσιο Φωτιάδη και έζησε έκτοτε στα Γιάννενα. Σπούδασε Νομικά την κέρδισε όμως η Λαογραφία. Τα πρώτα ερεθίσματα για την λαογραφία και της παραδόσεις μας τα άντλησε από τον υπέργηρο παππού της Κώστα Αβδίκο, που αναπαριστούσε ζωντανά ιστορίες πολύχρονες που, είτε είχε ακούσει κι εκείνος, είτε είχε ζήσει ο ίδιος σαν πολυταξιδευτής έμπορος, διασχίζοντας τα πέλαγα για να φτάσει σε μακρινές χώρες.
Λάτρεψε το Συρράκο, το χωριό της μητέρας της όπου περνούσε τα παιδικά της καλοκαίρια και συντηρούσε το πατρικό της σπίτι. Φύλαξε με ευλάβεια τα πράγματα που βρήκε και τα «μαστόρευε» με προσοχή όλα τα καλοκαίρια της ζωής της που περνούσε, για λιγότερο ή περισσότερο χρονικό διάστημα, με τους παππούδες, τους γονείς , τον αδερφό της. Αργότερα δώρισε στην κοινότητα Συρράκου το αρχοντικό του 1880 και σήμερα λειτουργεί σαν μουσείο.
Η Ερμηνεία Φωτιάδου έγραψε 42 πονήματα, ήγουν τουτέστιν, βιβλία λαογραφικά, ταξιδιωτικά, απ’ την καθημερινή ζωή, πρακτικά συνεδρίων που αφορούν στην παράδοση και πραγματοποιήθηκαν με παγκόσμια συμμετοχή, σενάρια λαογραφικά σπουδές γύρω από τα ζητούμενα στις φορεσιές και τα στολίδια των κουστουμιών μας.
Ιδρύτρια του Ηπειρωτικού Λαογραφικού Ομίλου «ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ», παρουσίασε στη διάρκεια 40 ετών τα ήθη, έθιμα, τη ζωή της πατρίδας και ιδιαίτερα της Ηπείρου στους Έλληνες της Διασποράς καθώς και στα ξένα φεστιβάλ. Έδειξε σε 500 και πλέον Ελληνόπουλα που σπούδασαν στα Πανεπιστήμιά μας, πως είναι το ευπρεπώς ζείν, τους κανόνες του πολιτισμού, του διαλόγου, του ίστασθαι, πράγματα που δεν διδάσκονται στις σχολές. Και πραγματικά τα καμάρωνε να μεγαλώνουν, να γίνονται άριστοι επιστήμονες….(Πηγή : https://sirrakiotis.blogspot.com/)
Στη φωτογραφία του Σ. Μελετζή, η Ερμηνεία Φωτιάδου με την επίσημη Συρρακιώτικη φορεσιά.
“Η αναγνώριση του έργου της Ερμηνείας Φωτιάδου και της προσφοράς της έχει γίνει από πάρα πολλούς φορείς. όμως η ίδια θεωρούσε ως πιο σημαντική την απονομή του Χρυσού Σταυρού του Φοίνικα το 1977. Τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας «διά χειρός του αειμνήστου προέδρου της Δημοκρατίας Κωσταντίνου Τσάτσου», καθώς και με 25 άλλες διακρίσεις απ’ τον τόπο μας και από διάφορες ξένες χώρες.”
(Πηγή σχολίου & φωτογραφίας : Η Ερμηνεία μέσα από τα μάτια των άλλων, Ιωάννινα, 2006)
