Εικάζουμε ότι πρόκειται για το πρώτο «λογοτεχνικό» έργο που γράφτηκε για την περιοχή της Άρτας κατά το έτος 1903. Το μικρό αυτό μυθιστόρημα, που αποτελείται από 100 σελίδες, διηγείται τη ζωή των ανθρώπων κοντά στο χωριό Νεοχώρι της Άρτας το οποίο βρίσκονταν από την απέναντι πλευρά του ποταμού, στο «τούρκικο» στις παραμονές του Αγίου Δημητρίου. Στην απ’ εδώ ελληνική πλευρά υπήρχε ο τελευταίος ελληνικός συνοριακός σταθμός ΜΠΑΝΗ (82ος) που είχε Σταθμάρχη και λίγο πιο μακριά, στην Κόπραινα υπήρχε Ελληνικό τελωνείο. Στο μυθιστόρημα συναντιούνται ο Έλληνας Τελώνης, ο Σταθμάρχης του Ελληνικού σταθμού, κάποιοι κάτοικοι της περιοχής και μια Εβραιοπούλα ονόματι Εσθήρ……
Το μυθιστόρημα γράφτηκε από τον Ιωάννη Ζ. Οικονομόπουλο και εκδόθηκε το 1905 από την «ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ ΡΑΦΤΑΝΗ – ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ». Πρόκειται για τον συγγραφέα, ποιητή και δημοσιογράφο Ρώμο Φιλύρα (1888-1942) που γεννήθηκε στο Κιάτο της Κορινθίας και νωρίς εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωάννης Οικονομόπουλος και το εν λόγω μυθιστόρημα είναι από τα πρώτα έργα του όπου ο ποιητής – συγγραφέας δεν χρησιμοποιούσε ακόμη ψευδώνυμο. Το 1902 εγράφη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εσπούδασε Νομικά, αλλά ποτέ δεν ολοκλήρωσε αυτές τις σπουδές. Τη σχέση του με τη νομική την διακρίνουμε και στον πρόλογο του μυθιστορήματος…….Υπηρέτησε στο στρατό ως αξιωματικός αλλά το μονιμότερό του επάγγελμα ήταν η δημοσιογραφία. Αρρώστησε και κλείστηκε στο Δρομοκαΐτειο το 1927 αλλά συνέχισε να γράφει σ’ όλο το διάστημα του εγκλεισμού του μέχρι το θάνατό του.
Αν κρίνουμε από την ημερομηνία γέννησης του ποιητή, το μυθιστόρημα «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΚ ΤΩΝ ΟΧΘΩΝ ΤΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ» γράφτηκε όταν ο Ρώμος Φιλύρας ήταν 15 ετών και πρέπει να αποτελεί την πιο πρώιμη απόπειρα του συγγραφέα να ξεδιπλώσει το ταλέντο του. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να το βρούμε σε καμιά αναφορά σχετικά με τη συγγραφική του δράση, ούτε για το αν ο Ρώμος Φιλήρας έζησε κάποιο χρονικό διάστημα στην Άρτα. Ίσως έζησε στην Άρτα λόγω του ότι ο πατέρας του ήταν εκπαιδευτικός. Ο πρόλογος πάντως στο βιβλίο φέρει την ημερομηνία «Εν Άρτη τη 25 Οκτωβρίου 1903». Βέβαια στο βιογραφικό του διαβάζουμε ότι «……..η 1η εμφάνισή του στο λογοτεχνικό χώρο πραγματοποιήθηκε με πεζό που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Μυτιλήνης, Χαραυγή. Μαθητής Γυμνασίου ακόμη, άρχισε να συνεργάζεται με περιοδικά κι εφημερίδες της εποχής (Νουμάς, Διάπλαση των Παίδων, Ακρόπολις, Πρόοδος, Νέα Ελλάς, Πατρίς, Ελεύθερον Βήμα, Καθημερινή, Ηγησώ, Εστία, Νέα Εστία, Κύκλος, Ξεκίνημα κ.ά.), όπου δημοσίευσε ποιήματα, χρονογραφήματα και παρουσιάσεις βιβλίων. Οι δημοσιεύσεις ποιημάτων και πεζών στη Διάπλαση Των Παίδων, ήτανε πάντα με το πραγματικό του όνομα. Από το 1903 υιοθέτησε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ρώμος Φιλύρας για τα ποιήματα που δημοσίευε στο λογοτεχνικό περιοδικό Νουμάς. Το 1911 εξέδωσε τη 1η του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ρόδα Στον Αφρό».
(Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τον συγγραφέα στο λινκhttps://www.peri-grafis.net/ergo.php?id=390
και στο λινκ https://www.dimitroulia.gr/rwmos_filyras_apanta_ta_eyrethenta-article-679.html?category_id=65
Στις φωτογραφίες το εξώφυλο και ο πρόλογος του μυθιστορήματος.
