“………Με την απελευθέρωση και της άλλης Ηπείρου το 1913, ιδρύθηκε Ελληνικό Σχολείο και στο Καλέτζι Κατσανοχωρίων, όπου φοίτησαν μαθητές κι από τους Ραφταναίους. Τα παιδιά ξεκινούσαν με τα πόδια από τους Ραφταναίους κι αφού περνούσαν την κορυφή του Στέκου, κατέβαιναν την απότομη και κάπως επικίνδυνη πλαγιά του βουνού για να καταλήξουν στον Άραχθο ποταμό, κοντά στη θέση «Κωσταλάτα». Εδώ είχαν το μεγάλο πρόβλημα. Έπρεπε να περάσουν μέσα στο ποτάμι για να βγουν απέναντι στην «Κλίφκη» για να πάρουν τον ανήφορο προς το Καλέντζι.
Επικίνδυνο το εγχείρημα παρά την ζωηρότητα των παιδιών και την πείρα που είχαν αποκτήσει να βρίσκουν το κατάλληλο σημείο (πόρος) για να περνούν το ποτάμι. Αυτό γινόνταν δυο φορές την εβδομάδα ή το 15/μερο, που οι μαθητές τη μια φορά πήγαιναν στο σχολείο και την άλλη επέστρεφαν στα σπίτια τους για να προμηθευτούν τρόφιμα, να πλυθούν και ν’ αλλάξουν τα ρούχα τους. Δύσκολα κι επικίνδυνα τα χρόνια!
Τον χειμώνα του 1925 συνέβη το εξής θλιβερό γεγονός : Από το Καλέντζι επέστρεφαν στα σπίτια τους στους Ραφταναίους οι μαθητές Γεώργιος Μπουρνάκας (αργότερα γιατρός με τραγικό τέλος), ο Σπύρος Χ. Μήτσης (αργότερα τεχνικός δημοσίων έργων) και ο Ιωάννης Κώστα Χρήστου Γούλας από τον συνοικισμό του Φράξου, 15 χρονών. Έφτασαν στον ΄Αραχθο και βρήκαν το ποτάμι πλημμυρισμένο. Ο Ι. Γούλας είχε στον ώμο του κι ένα δοχείο τενεκεδένιο άδειο (μπούγλα), με το οποίο είχε μεταφέρει τσίπουρο από το Φράξο, δώρο του πατέρα του προς το σπιτονοικοκύρη του. Οι μαθητές, μαθημένοι, δεν φοβήθηκαν τον ποταμό. Βρήκαν τον πόρο, έβγαλαν τα παππούτσια τους και τα παντελόνια τους και μπήκαν στο ποτάμι.
Προχωρούσαν προσεκτικά, μα φτάνοντας στη μέση της διαδρομής, το νερό ανέβηκε στις πλάτες τους. Στο σημείο αυτό η μπούγλα στάθηκε μοιραία για τον έφηβο Ιωάννη Γούλα. Το δοχείο γέμισε νερό και καθώς ήταν περασμένο σταυρωτά στην πλάτη του, παρέσυρε το παιδί, που χάνοντας την ισορροπία του, βούλιαξε στο ρεύμα. Παρά τις προσπάθειές του και τις προτροπές των άλλων παιδιών να μη χάσει το θάρρος του, πνίγηκε στον Άραχθο. Οι άλλοι δυο μαθητές διάβηκαν το ποτάμι και τρέχοντας στον ανήφορο, έφτασαν στα Βουνόρια και ειδοποίησαν τους χωριανούς για το χαμό του συμμαθητή τους. Πολλοί κατέβηκαν στην ακροποταμιά και ψάχνοντας πολλές ώρες, βρήκαν το σώμα του πνιγμένου μαθητή και με θρήνους και μοιρολόγια το φέραν στο χωριό……..” (Πηγή : ΟΙ ΡΑΦΤΑΝΑΙΟΙ, Δ. Ι. Παπαδημητρίου, Ιωάννινα, 1998)
Στη φωτογραφία ” Άνοιξη του 1958. Μαθητές από το Μονολίθι (Βορδό) στα λιβάδια, στο δρόμο για το Γυμνάσιο Αγνάντων. Όρθιοι από αριστερά : Γιάννης Στασινός, Αριστοτέλης Γιώτης, Χρίστος Κοντογιάννης, άγνωστος,. Καθιστοί από αριστερά: Δημήτριος Στασινός, Λεωνίδας Στεργίου και Νικόλαος Στασινός” (Πηγή : ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΝΑΝΤΩΝ, Χ. Α. Τούμπουρου, Αθήνα,2009)
