Ετυμολογικά Βελεντζικού Άρτης

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα ετυμολογική προσέγγιση τοπωνυμίων των Ραδοβιζίων από τον κ. Μιχάλη Ντινόπουλο (@Dino), έναν επιστήμονα που γνωρίζει αρκετές γλώσσες και ασχολείται με τα ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια διάφορων περιοχών.

“Η ΑΡΜΑΝΙΚΗ ΜΟΥΡΜΟΥΡΙΤΑ*

Η Μουρμουρίτα είναι μια τοποθεσία στο ελληνόφωνο χωριό Βελεντζικό (Βελεντζικό) που βρίσκεται στην περιφερειακή ενότητα Άρτας, στην Ήπειρο. Εκεί βρίσκεται μια φυσική γέφυρα, με σταλακτίτες να κρέμονται από την οροφή της καμάρας της. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, σε εκείνη την τοποθεσία, μια όμορφη νύφη που την έφερναν στο σπίτι της κακιάς πεθεράς της έκανε την ευχή να γίνει πέτρα μαζί με αυτούς που την πήγαιναν εκεί. Η επιθυμία της πραγματοποιήθηκε και μετατράπηκαν όλοι σε σταλακτίτες.

Η λέξη που χρησιμοποιείται στην προφορική παράδοση είναι marmarоno (μαρμαρώνω) = πετρώνω, γίνομαι πέτρα (κυριολεκτικά: γίνομαι μάρμαρο). Κατά τη γνώμη μου, το τοπωνύμιο Murmuríta (η Μουρμουρίτα) θα πρέπει επομένως να εξηγηθεί από μια αρμανική μορφή *Mărmurită = Απολιθωμένο < *mărmurită = θηλυκή μορφή του *mărmurit, μετοχή του *mărmurescu = απολιθώνω <marmură = μάρμαρο < λατ. marmor/ marmur. Πρβλ. ρουμανικά mărmurită (θηλυκό γένος mărmurit, μετοχή του ρήματος mărmuri) = πετρωμένο < marmură = μάρμαρο (ίδια προέλευση με τα αρμανικά marmură).

Ο αρμανικός ήχος ă (δηλαδή /ə/) δεν υπάρχει στα ελληνικά. Εδώ, φαίνεται να έχει αποδοθεί ως “u”. Την ίδια απόδοση (δηλαδή /ə/ > /u/) παρατηρούμε και στην περίπτωση του τοπωνυμίου Pliákuza (η Πλιάκουζα) στην περιφερειακή ενότητα Άρτας, που προέρχεται από αλβανικό *Pljakëzë (οριστική μορφή: *Pljakëza) < διαλεκτική αλβανική pljakë = γριά (plakë στα τυπικά αλβανικά) + το (υποτιμητικό) επίθημα -ëzë. Αλβανικό ë = /ə/, ίδιο με το αρμανικό ă. Το τοπωνύμιο Pliákuza (η Πλιάκουζα) μαρτυρείται και στην Πελοπόννησο.

Δεν είναι επίσης αδύνατο το ă να αποδόθηκε ως «α» και αργότερα να έγινε «ου» μέσω αφομοίωσης φωνηέντων (u-u < a-u) ή μέσω της επίδρασης των ελληνικών λέξεων murmurízo = μουρμουρίζω, murmuritо́ = μουρμούρα κ.λπ.

Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, το ελληνικό αντίστοιχο του Murmuríta (η Μουρμουρίτα) θα ήταν Marmaroméni (η Μαρμαρωμένη). Το τοπωνύμιο είναι θηλυκό πιθανότατα επειδή ήταν *(N(i)veastă) Mărmurită = Απολιθωμένη (Νύφη) (στα αρμανικά n(i)veastă = νύφη).

Στο Βελέντζικο βρίσκουμε επίσης έναν οικισμό που ονομάζεται Κάρπινο (Κάρπινο) <Αρουμανικά *Carpin(u) < carpin(u) = γαύρος (είδος δέντρου) < λατ. carpinus”.

Για το γεφύρι της Μουρμουρίτας μπορείτε να διαβάσετε και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/to-diavologefyro-tis-moyrmoyritas-st/

Στη φωτογραφία το Γεφύρι της Μουρμουρίτας (Πηγή : Ομάδα @ΦΙΛΟΙ ΒΕΛΕΝΤΖΙΚΟΥ στο facebook)

Δημοσιεύθηκε στην Τα Ραδοβίζια και τα χωριά τους. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *