Στα τέλη του 19ου αιώνα η ελληνική φωτογραφία αναπτυσσόταν με ραγδαίους ρυθμούς. Η «νέα τέχνη» είχε εξαπλωθεί και όλο και περισσότεροι μάθαιναν τα μυστικά της. Ένα από τα σημαντικότερα ονόματα της εποχής ήταν οι Αδερφοί Ρωμαΐδη ή αλλιώς Ρωμαΐδαι, όπως ήταν γνωστοί στο τότε κοινό. Η καταγωγή τους ήταν από τη Κόνιτσα της Ηπείρου και ήταν τρία αδέρφια, ο Κωνσταντίνος, ο Αριστοτέλης και ο Δημήτριος. Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για τα πρώτα βήματα τους και το πώς μυήθηκαν στο κόσμο φωτογραφίας. Η αρχή όμως της φωτογραφικής τους ιστορίας εντοπίζεται εκτός ελληνικών συνόρων. Μαρτυρίες εισάγουν την πληροφορία, ότι ο Κωνσταντίνος και Αριστοτέλης Ρωμαΐδης, από το 1868 λειτουργούσαν το πρώτο φωτογραφείο τους στο Βουκουρέστι και συγκεκριμένα στην οδό Mosilor, απέναντι από το ξενοδοχείο του Λονδίνου. Καταστάσεις και προσωπικές επιλογές οδηγούν τους οδηγούς να μεταφέρουν το φωτογραφείο τους στα Γιάννενα, με την επωνυμία «Αδελφοί Ρωμαΐδαι» και η ιστορία τους στον ελληνικό χώρο ξεκινά.
Η δημιουργία τους στα Γιάννενα κράτησε λίγα χρόνια, καθώς τα περιορισμένα όρια της πόλης δεν ήταν αρκετά για τους αδερφούς φωτογράφους. Επιλέγουν να μεταφέρουν το φωτογραφείο τους σε μια μεγαλύτερη πόλη. Έτσι, από τον Δεκέμβριο του 1873 εγκαθιστούν το φωτογραφείο τους στη πόλη της Πάτρας. Το κατάστημα τους βρισκόταν σε κεντρικό σημείο της πόλης, στη πλατεία Γεωργίου. Η δραστηριότητα τους στη πόλη ήταν πλούσια και διήρκησε τρία χρόνια. Λίγο πριν αποχωρήσουν από την Πάτρα, τον Αύγουστο του 1876, τους εντοπίζει η Γερμανική Αρχαιολογική Σχολή, ανοίγοντας ένα μεγάλο και ενδιαφέρον κεφάλαιο στην επαγγελματική τους πορεία95. Τη περίοδο εκείνη, η εν λόγω σχολή, πραγματοποιούσε ανασκαφές στην Ολυμπία και πολλές αρχαιότητες είχαν βγει και πάλι στην επιφάνεια. Οι αδερφοί Ρωμαΐδη, κλήθηκαν από τους Γερμανούς, να αποθανατίσουν τα αρχαιολογικά ευρήματα, καθώς και την πορεία των ανασκαφών. Η συγκεκριμένη αποστολή αποτέλεσε για τους φωτογράφους το βάπτισμα του πυρός με τον τομέα της αρχαιολογικής φωτογραφίας, τομέα στον οποίο αργότερα διέπρεψαν96. Το αποτέλεσμα των φωτογραφικών εργασιών των αδερφών Ρωμαΐδη χρησιμοποιήθηκε από τη Γερμανική Αρχαιολογική Σχολή, η οποία τις δημοσίευσε σε μια σειρά ετησίων βιβλίων με τίτλο Die Ausgrabungen Zu Olympia. Το χρονικό εύρος των φωτογραφιών ήταν έξι χρόνια, από το 1875 μέχρι και το 1881. Η συνεργασία των αδερφών με τη Γερμανική Αρχαιολογική Σχολή διήρκησε μέχρι και το 1896, ωστόσο οι ίδιοι συνέχισαν να ασχολούνται συστηματικά με τη φωτογράφιση αρχαίων μνημείων.
Στα 1876, αποφασίζουν να μετακινήσουν το φωτογραφείο τους για ακόμη μια φορά. Επόμενος σταθμός είναι το αστικό περιβάλλον της Αθήνας. Το κεντρικό τους κατάστημα ήταν στη καρδία του κέντρου και συγκεκριμένα στην οδό Ερμού, ενώ αργότερα λειτουργούν και υποκατάστημα στην οδό Νίκης. Φαίνεται ότι η φήμη τους στη πόλη της Αθήνας εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα, και το φωτογραφείο αποτέλεσε μια από τις πρώτες επιλογές του αθηναϊκού κοινού. Η τεχνική των αδερφών Ρωμαΐδη ήταν άρτια και υπήρξαν άριστοι πορτρετίστες. Ως εκ τούτου, πλήθος κόσμου επισκεπτόταν το κατάστημα τους για να φωτογραφηθεί. . Ήταν οι πρώτοι που εισήγαγαν στην Ελλάδα τη τεχνική της φωτοτυπίας (κολλοτυπίας) στα 1870. Η τεχνική αυτή επέτρεπε τη φθηνή και τη συστηματική αναπαραγωγή φωτογραφιών με τυπογραφική διαδικασία , μέχρι και για 500 αντίτυπα για κάθε πλάκα.
Η έντονη επαγγελματική τους δραστηριότητα τους οδηγεί και πάλι στη Πάτρα, όπου ανοίγουν ξανά φωτογραφείο στα 1886. Ο Αριστοτέλης Ρωμαΐδης επιλέγει να ανοίξει το κατάστημα στην οδό Αγίου Νικολάου και Ρήγα Φερραίου και ανέθεσε τη λειτουργία στον φωτογράφο Ιωάννη Δημόπουλο. Το κατάστημα λειτούργησε μέχρι και το 1890.
Η κοινή επαγγελματική πορεία του Κωνσταντίνου και του Αριστοτέλη Ρωμαΐδη, διακόπηκε λίγο πριν το 1900 με τον θάνατο του πρώτου. Η απώλεια του αδερφού του βρίσκει τον Κωνσταντίνο Ρωμαΐδη να δουλεύει πλέον μόνος του. Λειτουργώντας μόνο το κατάστημα στην οδό Νίκης εγκαταλείπει τη γνωστή επωνυμία «Αδερφαί Ρωμαΐδαι» και «Romaides Freres» και πλέον υπογράφει με το δικό του μόνο όνομα (Ar. Romaides).
Τα επόμενα χρόνια που ακολουθούν ο Α. Ρωμαΐδης, συνεχίζει αδιάλειπτα τη φωτογραφική του δραστηριότητα. Πέρα όμως από τη φωτογράφηση στούντιο και την αρχαιολογική φωτογραφία, ο Αριστοτέλης επεκτείνει ακόμα περισσότερο το έργο του. Το 1912 αναθέτει στον γερμανό φωτορεπόρτερ και συνεταίρο του, F.Zeitz τη φωτογράφιση των επιχειρήσεων του ελληνικού στρατού στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13. Ο Zeitz –για τον οποίον δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες- ακολουθεί τον Βασιλιά Κωνσταντίνο και το επιτελείο του στις πολεμικές συγκρούσεις αποτυπώνοντας στιγμιότυπα από όλες τις φάσεις της καθημερινότητας τους. Σκηνές πολέμου και βίας αποτυπώνονται από τον φακό του γερμανού ανταποκριτή, αλλά παράλληλα καταγράφει ανθρώπινες στιγμές από το επιτελείο του στρατού101. Η τόλμη του Zeitz σε συνδυασμό με τη σφραγίδα κύρους του φωτογραφείου του Α. Ρωμαΐδη, δημιουργούν ένα φωτογραφικό ντοκουμέντο, δίνοντας μια άλλη διάσταση στην έννοια της ιστορικής μαρτυρίας. Έτσι, ο φωτογραφικός οίκος της οικογένειας Ρωμαΐδη αφήνει το στίγμα της στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, αφήνοντας παρακαταθήκη τεκμήρια ιστορίας….(Πηγή : «ΣΥΛΛΕΚΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Η ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΙΚΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΕΜΚΕΡΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ», Διπλωματική Εργασία της Ευθυμίας Κομπούρη, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, 2019)
Στη φωτογραφία το εξώφυλο του άλμπουμ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1912-1913 των Ρωμαΐδης-Zeitz.
