Στις 30 Σεπτεµβρίου 1912, η Βουλγαρία, η Σερβία, και η Ελλάδα, αφού ενηµέρωσαν τις Ευρωπαϊκές δυνάµεις µε διακοίνωση, επέδωσαν τελεσίγραφο στην Υψηλή Πύλη, το οποίο αφορούσε την τύχη των χριστιανικών εθνοτήτων που ζούσαν στις Βαλκανικές επαρχίες της Οθωµανικής αυτοκρατορίας. Κατά τα φαινόµενα το ενδεχόµενο της κήρυξης του πολέµου πλησίαζε µέρα µε την µέρα και οι πολεµικές προεργασίες γίνονταν πυρετωδώς. Τα Ελληνικά στρατεύµατα από τις 3 Οκτώβρη άρχισαν να κινούνται προς τα σηµεία εξόρµησης στην Ελληνοοθωµανική µεθόριο. Την ίδια ηµέρα η Τουρκία επέδωσε τα διαβατήρια στους διπλωµάτες µόνο της Βουλγαρίας και της Σερβίας, πιστεύοντας ότι η Ελλάδα δεν θα τολµούσε να κηρύξει τον πόλεµο µετά από την ταπείνωσή της στον ατυχή πόλεµο του 1897. Για το λόγο αυτό, δεν παρέδωσε τα διαβατήρια στους Έλληνες διπλωµάτες.
Στις επόμενες αναρτήσεις που θα αναφέρονται στους Βαλκανικούς πολέμους θα αναφερθούμε στα συμβάντα στο Μέτωπο της Ηπείρου, όπως τα κατέγραψε ο Βύρων Δάβος, ιστορικός και συγγραφέας στη μελέτη του «Το πολεμικό μεγαλείο του 1912-1913»…..
“Το γεγονός του πολέµου το οποίο από πολλές ηµέρες πιο πριν αναµενόταν, πραγµατοποιήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1912.Το πρώτο πολεµικό κατόρθωµα, ήταν του Ελληνικού στόλου που θέρµανε τις ψυχές των πολιτών και συνέβη κατά την ίδια ηµέρα της κήρυξης του πολέµου (5/10). Τότε, πραγµατοποιήθηκε η έξοδος δύο Ελληνικών κανονιοφόρων στον Αµβρακικό κόλπο, παρ’ όλες τις φωταψίες των Τουρκικών πυροβολείων που έστελναν εκθαµβωτικές ανταύγειες στον ουρανό.
-Εµπήκαν οι δικοί µας; ρωτούσαν όλοι.
-Εµπήκαν.
-Μπράβο τους.
-Έγινε µάχη;
-∆εν έγινε.
-Τότε µπράβο και των Τούρκων που φεύγουν.
Στην Ήπειρο, στην περιοχή της Άρτας, υπήρχε ο «Στρατός της Ηπείρου», με Διοικητή τον Υποστράτηγο Κωνσταντίνο Σαπουντζάκη.
Στρατός μόνο κατ’ όνομα, αφού στη δύναμή του είχε μόνο 282 Αξιωματικούς και 7.915 Οπλίτες με 24 πυροβόλα. Η προέλαση του Ελληνικού στρατού της Θεσσαλίας και της Ηπείρου, ξεκίνησε στις 5 Οκτώβρη στο Τουρκικό έδαφος, όπου ο στρατός πλέον έμπαινε ως κατακτητής. Οι στιγµές εκείνες ήσαν οι προσδοκώµενες επί 400 χρόνια από τους Έλληνες της σκλαβωµένης Ελληνικής γης, που στέναζαν κάτω από τις βαρβαρότητες και τα κακουργήµατα των Τούρκων. Οι πρώτες ειδήσεις της κίνησης και της διάταξης του Ελληνικού στρατού και του στόλου, µεταδίδονταν µε τηλεγραφήµατα από τους Αρχηγούς του κατά περιφέρεια στρατεύµατος. Κατά την ηµέρα εκείνη της διάβασης των συνόρων συνελήφθησαν 60 Τούρκοι αιχµάλωτοι στο Ελευθεροχώρι από τµήµα της 4ης Μεραρχίας. Ένας Τούρκος πρόφτασε να σκοτώσει έναν Έλληνα λοχία, ο οποίος όρµησε να τον συλλάβει. Οι άλλοι παραδόθηκαν.
Από το µέτωπο της Ηπείρου ο Αρχηγός των Ελληνικών στρατευµάτων Σαπουντζάκης διαβίβασε το εξής τηλεγράφηµα:
ΑΡΤΑ (Παρασκευή) “Ουδέν συµβάν σήµερον”. Αρχηγός Ηπείρου Σαπουντζάκης
Ωστόσο οι κινήσεις του Ελληνικού στόλου (της µοίρας του Ιονίου Πελάγους) περιορίστηκαν στον αποκλεισµό της Πρέβεζας και των πλησίον ακτών σε περιορισµένη ακτίνα, έτσι ώστε να αποφευχθεί στους παραλιακούς πληθυσµούς το ενδεχόµενο έλλειψης τροφών µε τον αποκλεισµό όλων γενικά των ακτών της Ηπείρου……
Παράλληλα µε την προέλαση του Ελληνικού στρατού στη Θεσσαλία, ο στρατός της Ηπείρου σηµείωσε νέα επιτυχία. ∆ύο ορεινά τάγµατα και δύο ορεινές πυροβολαρχίες αφού πέρασαν τη γέφυρα του Αράχθου, καταδίωξαν τις Τουρκικές δυνάµεις και κατέλαβαν την αµυντική γραµµή των υψωµάτων του Γριµπόβου. Η πληροφορία αυτή διαβιβάστηκε από ιδιωτικό τηλεγράφηµα του ταχυδροµείου της ΄Αρτας προς την Κυβέρνηση, ενώ αργότερα, ο Αρχηγός του στρατού της Ηπείρου απέστειλε το κάτω επίσηµο τηλεγράφηµα:
ΑΡΤΑ, 6 Οκτωβρίου. ∆ελτίον στρατού Ηπείρου
“Εκρίθη αναγκαίον ίνα αποθηθεί η προ τον Άραχθον εχθρική δύναµις και να καταληφθεί η αµυντική γραµµή των υψωµάτων Γριµπόβου. Σήµερον την 2αν µ.µ δύο τάγµατα υποστηριζόµενα υπό του πυροβολικού διήλθον της γεφύρας της Αρτας σχεδόν άνευ ουδεµίας αντιστάσεως. Τάγµατα αυτά µετά 2 ορειβατικών πυροβολαρχιών κατέχουσι ήδη τα υψώµατα του Γριµπόβου”.
Αρχηγός στρατού Ηπείρου Κ. Σαπουντζάκης, Αντιστράτηγος
∆εύτερο τηλεγράφηµα από το µέτωπο της Ηπείρου έλεγε τα εξής:
“Ο Ελληνικός στρατός εγκαθιδρυθείς επί της γραµµής Γριµπόβου – Κωτσάκη ήτις έχει καταληφθεί εκ δύο ταγµάτων. Ο Τουρκικός στρατός οχυρούται εις την Σερβίναν προ της Φιλιππιάδος ήτις Σερβίνα κειµένη επί γηλόφου, απέχουσα της γραµµής του Ελληνικού στρατού εν τέταρτον της ώρας και έχει ισχυρόν στρατώνα.
Κ. ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ
Και τρίτο τηλεγράφηµα περί των υψωµάτων Γριµπόβου ανέφερε:
Υπουργείων Στρατιωτικών Αθήνας
Άρτα 8 Οκτωβρίου
“Τα παρακείµενα του Γριµπόβου υψώµατα προς στενά Κουµουτζάδων κατελήφθησαν υπό ηµετέρου τµήµατος και έτερα υψώµατα Ξηροβουνίου κατελήφθησαν υπό λόχου Ευζώνων δια γεφύρας Πλάκας. Το Τουρκικόν πυροβολικό βάλλει κατά των ηµετέρων άνευ αποτελέσµατος.
Αρχηγός στρατού Ηπείρου Κ. ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ
…………………………………..
Ενώ τα στρατεύµατα της Θεσσαλίας µάχονταν κατά του εχθρού στη µάχη των Στενών του Σαρανταπόρου τα Ελληνικά τµήµατα της Ηπείρου κατά τις ηµέρες εκείνες βρίσκονταν σε σχετική απραγία, εκτός από ορισµένες αναγνωριστικές κινήσεις και µία ασήµαντη συµπλοκή. Το επίσηµο τηλεγράφηµα ανέφερε:
Υπουργείον Στρατιωτικών Αθήνας
ΑΡΤΑ 12.15. Σήµερον εγένετο αναγνώρισις εκ χωρίου Χαλκιάδων προς γέφυραν Καλογήρου, υπό τον ταγµατάρχην πεζικού Γιατράκον, λοχαγόν Μπόνια, Ανθυπολοχαγόν Χοϊδά και τον λοχαγόν Επιτελείου µας Απ. Αντωνιάδην. Ο εχθρός έβαλε κατά των ανωτέρω πλησιασάντων εις απόστασιν 1600 περίπου µέτρων δια µυδραλλιοβόλων και ταχυβόλων πυροβόλων. Επληγώθη κατά την αναγνώρισιν ταύτην ελαφρώς µεν ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Χοϊδάς, βαρέως δε ο στρατιώτης του 15ου συντάγµατος του 6ου λόχου Κολαϊτης.
Αρχηγός στρατού Ηπείρου Κ. Σαπουντζάκης
Άλλα πολεµικά γεγονότα σηµειώθηκαν στην Ήπειρο µε καταλήψεις και συµπλοκές που επέτρεψαν στον Ελληνικό στρατό ασφαλή προέλαση προς τα εµπρός. Ένα σχετικό τηλεγράφηµα έλεγε:
Υπουργείον Στρατιωτικών Αθήνας
ΑΡΤΑ 8 µ.µ. Κατέλαβον Κιάφαν και στενωπόν Κουµεσάδων µέχρι και του οµωνύµου χωρίου, ως επίσης και τα χωρία Χαλκιάδες, Γεωργίτσι, Μπλίσκα και Πλίσους. Χθες συνεπλάκησαν δύο λόχοι 7ου συντάγµατος Ευζώνων πλησίον εξόδου στενωπού Κουµτσάδων. Ετραυµατίστηκαν δύο υπαξιωµατικοί και εις στρατιώτης ελαφρώς και εις βαρέως. Σήµερον εξηκολούθησε αγών.
Αρχηγός στρατού Ηπείρου Κ. Σαπουτζάκης
Στις 10 Οκτωβρίου ο στρατός της Ηπείρου διεξήγαγε σκληρό αγώνα µε τµήµατα του εχθρού τα οποία αυτή τη φορά εξαπέλυσαν επίθεση, αλλ’ όµως αναχαιτίστηκε. Το τηλεγράφηµα για τα συµβάντα εκεί αναφέρει:
Υπουργείον Στρατιωτικών Αθήνας
“Χθες καθ’ όλην την ηµέρα ο αγών εις την στενωπόν των Κουµτσάδων ήτο αµφίρροπος. Την νύκτα όµως οι Τούρκοι επιχείρησαν αιφνιδιασµούς, δια νυκτερινής επιθέσεως πολύ υπερτέρων δυνάµεων κατωρθώσαντες να εκτοπίσουν τους κατέχοντες την στενωπόν δυο λόχους και τα υψώµατα της Κιάφας.
Ο αγών εξηκολούθησε καθ’ όλην την νύκτα εις Γρίµποβον του εχθρού εκτοπισθέντος δι’αντεπιθέσεως εκ των θέσεων ας είχον καταλάβη και υποστάντος µεγάλην φθοράν.
Εκ των ηµετέρων εφονεύθησαν κατά την µάχην ταύτην ο λοχαγός του πεζικού Τ. Ροδόπουλος και τρεις στρατιώται. Επληγώθησαν δε ο Υπολοχαγός Λ. Φουριδάκης και 40 οπλίται. Ο αγών εξακολουθεί και σήµερον. Αι ηµέτεραι απώλειαι δεν εξηκριβώθησαν εισέτι. Αι των Τούρκων ανέρχονται εις 70 νεκρούς και 10 αιχµαλώτους, του αριθµού των τραυµατιών όντος αγνώστου.
Αρχηγός του στρατού Ηπείρου Κ. Σαπουντζάκης
Για την κατάληψη της Κιάφας οι µάχες διήρκησαν τρεις ηµέρες µε µεγάλη µανία µεταξύ των αντιµαχόµενων παρατάξεων, ώσπου στις 12/10 οι Τούρκοι υποχώρησαν. Το επίσηµο τηλεγράφηµα προς το Υπουργείο Στρατιωτικών έλεγε τα εξής:
Υπουργείον Στρατιωτικών Αθήνας ΑΡΤΑ 12 Οκτωβρίου 9 µ.µ.
“Σήµερον ο εχθρός απεσύρθη εκ Κιάφας αφ’ ης επί τριήµερον διεξήγετο επίµονος αγών, καθ’ ην ο εχθρός υπέστη µεγάλας απωλείας. Κατόπιν αναγνωρίσεως προς Φιλιππιάδαν διέταξα, όπως ανάλογον στράτευµα καταλάβη την ειρηµένην πόλιν περί την εσπέραν ταύτην. Σήµερον ήρξατο εκ Γριµπόβου αναλόγου δυνάµεως ηµών προς κατάληψιν της Στρεβίνας. Επίσης, αναγνώρισης ενεργείται προς το χωρίον Κουµτσάδων.
Αρχηγός του στρατού Ηπείρου Κ. Σαπουτζάκης
Στο χωριό Κουµτσάδες οι Τούρκοι προήλθαν σε βάρβαρες ενέργειες κατά τις ηµέρες εκείνες. Αφού συνέλαβαν 25 χριστιανούς που υπήρχαν εκεί, τους έδεσαν µε σχοινί και τους µετέφεραν στο πεδίο της µάχης, όπου και τους εκτέλεσαν πισώπλατα. Μόνο δύο εσώθησαν οι οποίοι προσποιήθηκαν τους σκοτωµένους. Και στη Φιλιππιάδα 4 νέοι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν προς εκτέλεση από τον Τουρκικό στρατό που υποχωρούσε στα Γιάννενα………”(Πηγή : ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ 1912-1913, Βύρων Δάβος, Αθήνα)
Επιστολικό δελτάριο: “Η μάχη στο Γρίμποβο”. Εκδόθηκε από το Δράκο Παπαδημητρίου στην Αθήνα. (Πηγή : http://www.balkanwars.gr/)