“…..Στις 18 Οκτωβρίου 1912 έπεσε το Ανώγι, στις 20 η Πρέβεζα και στις 22 ο Γοργόμυλος…… Στις 20 Νοεμβρίου 1912, κι ενώ από το Στρατηγό Σαπουντζάκη προετοιμάζονταν γενική επίθεση από τη γραμμή Καλύβια Ζαρκάδα, Βαλτσιώρα, Σκλίβανη, Μπουράτσα και Τέροβο για την κατάληψη της γραμμής Μπιζανίου, ο Κώστας Μπάρτζας και οι άλλοι, οι ακολουθούντες αυτόν εθελοντές και αντάρτες, πήρε διαταγή να τεθεί στις διαταγές του Αντισυνταγματάρχη Μαλάμου που είχε διοριστεί Διοικητής των εθελοντικών Σωμάτων Σουλίου μετά τον τραυματισμό του Υπολοχαγού Δ. Μπότσαρη. Από τη στιγμή που τα Γιάννενα απελευθερώθηκαν δόθηκε εντολή τα αντάρτικα σώματα να αφοπλιστούν και οι αντάρτες να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Έτσι ο Κ. Μπάρτζας ξαναγύρισε στο χωριό του, όπου μετά από ένα περίπου χρόνο πήρε μήνυμα από τους αξιωματικούς που βρίσκονταν στη Βόρειο Ήπειρο που του έλεγε ότι επιτακτική εθνική ανάγκη επέβαλε την παρουσία του στον αγώνα για την απελευθέρωση της Β. Ηπείρου, έχοντας σαν κριτήριο την εθελοντική προσφορά του στην πολεμική περίοδο του 1912-13.
Κι εδώ ακριβώς φάνηκε ο θερμός πατριωτισμός του Κ. Μπάρτζα που δεν άργησε να συγκροτήσει το παρακάτω εθελοντικό απόσπασμα από Γοργομυλιώτες που τάχθηκαν αμέσως στο πλευρό του : Μπάρτζας Δημήτριος του Σταύρου, Λιάτος Ιωάννης του Χρήστου, Καζάκος Απόστολος του Αναστασίου. Τσώλης Κων/νος του Γεωργίου, Παναγιώτου Κων/νος του Παναγιώτου, Γκαμπένης Κων/νος του Ιωάννου, Αθανασίου Γεώργιος του Κων/νου και να αναχωρήσει για τη Βόρειο Ήπειρο. Αμέσως με την άφιξή του τέθηκε κάτω από τις διαταγές του τότε Υπολοχαγού Απόστολου Παπαγεωργίου, που έφερε το ψευδώνυμο Φιλώτας κι ο οποίος από τον Φλεβάρη του 1914 αρνήθηκε να αναχωρήσει με το τμήμα του από τη Β. Ήπειρο, προσχωρήσας στο αυτονομιστικό κίνημα που κήρυξε η τότε προσωρινή κυβέρνηση της Β. Ηπείρου με επικεφαλής τον Γεώργιος Ζωγράφο και με έδρα το Αργυρόκαστρο.
Στη διάρκεια του Μαρτίου του 1914 αλλεπάλληλες συγκρούσεις έλαβαν χώρα κοντά στη Χειμάρα, το Τεπελένι, την Κλεισούρα, την Πρεμετή, τη Φράσαρη κ.α. Στο βιβλίο του Γενικού Επιτελείου Στρατού Διεύθυνσης Ιστορίας με τίτλο «Βορειοηπειρωτικός Αγών», στη σελίδα 42 γράφει : “Εν τω μεταξύ αφίχθησαν και τα σώματα του αρχηγού Ζέρβα Σπυρίδωνος και των οπλαρχηγών Κουτάλη Ηλ., Βασιλείου Κυρ., Φαρμάκη Αθαν., Ρίγα Ιωσήφ, Μπάρτζα Κων., Μπητσιώρη Κων., Ρίζου Αριστείδη κλπ”. Επίσης στη σελίδα 141 αναφέρεται : “Ο τομεύς απετελέσθη εκ των σωμάτων του αρχηγού Ζέρβα Σπ. εξ 90 ανδρών με έδρα το χωριό Γκοβίτσι. Του οπλαρχηγού Μπάρτζα Κων. εξ 60 ανδρών επί του υψώματος 1.550…..Διοικητής του τομέως ετοποθετήθει ο Ανθ/γός Παπαγεωργίου Απόστολος – Φιλώτας”. Ακόμα στη σελίδα 440 και με αύξοντα αριθμό 73 και 82, οι Δημήτριος και Κων/νος Μπάρτζας αναφέρονται αντίστοιχα σαν οπλαρχηγοί…..
Με το τέλος του Β.Η. αγώνα οι αδελφοί Μπάρτζα και οι άλλοι πέντε εθελοντές Γοργομυλιώτες αποστρατεύτηκαν και γύρισαν στο χωριό τους για να ξεκουραστούν μετά από όσα πέρασαν, αφήνοντας στα βουνά της Β. Ηπείρου τον ηρωικά πεσόντα συγχωριανό τους Ιωάννη Λιάτο. Τον Σεπτέμβριο του 1918 άρχισε η επιστράτευση και παράλληλα η οργάνωση της ΥΙΙΙης Μεραρχίας που είχε έδρα τα Γιάννενα, γιατί μπροστά από δυο μήνες περίπου (28 – 7 – 1918) είχε ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τότε ακριβώς κλήθηκε και πάλι ο Μπάρτζας για να υπηρετήσει και πάλι σαν βαθμοφόρος εξ απονομής, σε ηλικία 32 χρόνων. Στο μεταξύ παντρεύτηκε την Αικατερίνη το γένος Ρίζου από το χωριό Άγιος Γεώργιος και απόκτησε μια κόρη, την Αλεξάνδρα.
Στα Γιάννενα που παρουσιάστηκε για κακή τύχη αρρώστησε από γρίπη και όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Αγώνες και νεκροί του 1830 – 1930» του Υπουργείου Στρατιωτικών και συγκεκριμένα στη σελ. 324, στις 31 Ιανουαρίου του 1919, πέθανε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο στα Γιάννενα, χωρίς να μπορέσει να χαρεί τη ζωή του σε μια ελεύθερη Πατρίδα που κι αυτός έδωσε ότι μπορούσε μέχρι την τελευταία του ανάσα…..” (Πηγή : Άρθρο του Ανδρέα Καρζή με τίτλο ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΡΤΖΑΣ – ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ Β. ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ, στο περιοδικό Ηπειρωτική Εταιρεία, τχ. 247, 1997)
Στη φωτογραφία η σελίδα από το βιβλίο ΑΓΩΝΕΣ & ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ 1830 -1930, όπου αναφέρεται το όνομα του Κων/νου Μπάρτζα ή Μπάρτζου (πρώτη στήλη προς το τέλος). (Πηγή : ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΙ 1830 – 1930, Υπουργείον Στρατιωτικών, Εν Αθήναις, 1930)
