“Στην θέση των παλιών αρχοντικών Βλαχούτση, Παπαδόπουλου και Βαρζέλη (όπου στεγάζονταν το ρωσικό υποπροξενείο) τα οποία έπεσαν από τον βομβαρδισμό το Μεγάλο Σάββατο του ΄41 και αφού λειτούργησε εκεί ανάμεσα στα χαλάσματα για κάμποσα χρόνια η λαϊκή αγορά, δημιουργήθηκε μια καινούργια πλατεία. Χρειάστηκε να απαλλοτριωθεί και ο κήπος της οικίας Καζαντζή για να γίνει το κάτω μέρος της πλατείας και το κτίριο του ΟΤΕ αργότερα.
Κάποιοι την έλεγαν πλατεία Ζέρβα, άλλοι πλατεία Νομαρχίας, άλλοι πλατεία Αμβρακικού (από το ζαχαροπλαστείο «Αμβρακικόν» που λειτουργούσε εκεί). Τελικά ονομάστηκε πλατεία Εθνικής Αντίστασης. Σήμερα όμως την ξέρουμε σαν κεντρική πλατεία.
Στη αρχή ήταν στρωμένη με ψιλό χαλίκι, αργότερα πλακοστρώθηκε. Τη δεκαετία του 60 είχε σιντριβάνι, παρτέρια με λουλούδια και πρασινάδα, δέντρα γύρω -γύρω ενώ περιβαλλόταν από δύο δρόμους που είχαν το ίδιο όνομα, οδός Βλαχούτση, με τα μονά νούμερα από τη μια και τα ζυγά από την άλλη πλευρά. Νότια ήταν η οδός Σκουφά, βόρεια η οδός Κοσμά Αιτωλού.
Ανατολικά υπήρχαν τα ζαχαροπλαστεία Ελβετικόν του Ιωάννου με τους υπέροχους λουκουμάδες και Αμβρακικόν των αδελφών Ντάση, το οποίο κατά το ήμισυ ήταν εστιατόριο με τραπεζομάντηλα και αλατιέρες στα τραπέζια. Δυτικά στη γωνία ήταν το φαρμακείο της Σόνιας Παπανικολάου- Τσέτη, το ζαχαροπλαστείο Μαξίμ του Βαμβουρέλη, η στοά Νικολοπούλου με την εμπορική τράπεζα και η οικία Νικολάου Τσέτη.
Στο σιντριβάνι ο πίδακας του νερού έφτανε σε μεγάλο ύψος, ενώ τα βράδια προβολείς τον φώτιζαν σε διάφορες αποχρώσεις. Τα καλοκαίρια όταν φυσούσε λίγο παραπάνω το αεράκι, έφερνε τις σταγόνες του νερού πάνω στους θαμώνες των ζαχαροπλαστείων και τους δρόσιζε.
Κάποια εποχή είχαν βάλει και μία μεγάλη χελώνα να κολυμπάει στα νερά. Όμως, επειδή όλοι θέλανε να τη δουν και τα παιδιά την πειράζανε σύντομα την πήρανε από κει. Φτιάξανε μάλιστα κι ένα κυκλικό κιγκλίδωμα γύρω από το σιντριβάνι για περισσότερη ασφάλεια.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας στήθηκε πίσω από το σιντριβάνι μια ξύλινη κατασκευή, που θύμιζε γέφυρα, με τον φοίνικα των απριλιανών, τον στρατιώτη και διάφορες άλλες εικόνες, όπως μια ευτυχισμένη οικογένεια, ένα αγρότη στο τρακτέρ κι ένα ψαλίδι να κόβει τα δεσμά από κάποια χέρια. Το έργο φιλοτέχνησε γνωστός αρτινός ζωγράφος προφανώς για να βγάλει το ψωμί του.
Η πλατεία ήταν το κέντρο της πόλης. Εκεί συνέχιζαν τη βόλτα τους οι παρέες, ή κάθονταν στα ζαχαροπλαστεία και καφενεία. Τα παιδάκια ξαμολιόνταν να παίξουν και τα γερόντια ξαπόσταιναν στα παγκάκια.
Τις Κυριακές η φιλαρμονική έπαιζε οπερέτες και βαλς. Στις εθνικές γιορτές έβλεπες σημαίες και δάφνες. Τα Χριστούγεννα ένα μεγάλο δέντρο στολιζόταν κι ένας γύψινος Αγιοβασίλης στεκόταν δίπλα του. (Ο ίδιος διατηρείται ακόμα και επί των ημερών μας.)
Ένας γεράκος με την άσπρη ποδιά και ένα καλάθι με τα πολλά χωρίσματα, πουλούσε ξηρούς καρπούς περιφερόμενος ανάμεσα στα τραπέζια, ψιθυρίζοντας «φιστίκια, φουντούκια, μύγδαλα». Ο Γιαννάκης αδύνατος και κοντός έτρεχε πάνω κάτω πουλώντας εφημερίδες. Γκαρσόνια στο Αμβρακικό ήταν ο Μπάμπης και ο Σπύρος, καθώς και κάποιος άλλος που κτυπούσε δυνατά τα ποτήρια στα μαρμάρινα τραπέζια με αποτέλεσμα τα περισσότερα να ραγίζουν στη βάση. Ξακουστό φαγητό στο εστιατόριο το μοσχαράκι νουά. Απέναντι στη στοά ο Χρήστος σέρβιρε τηγανιτές πιπεριές με το ούζο, ή την μπίρα. Οι εξωτερικές καρέκλες των ζαχαροπλαστείων ήταν πλεγμένες με πλαστικό κορδόνι, αν καθόταν ένα κορίτσι με μίνι, μετά που θα έφευγε τα μπούτια της θα φαίνονταν ριγέ.
Σ’ αυτή τη πλατεία ο κόσμος μαζευόταν για να ακούσει τους πολιτικούς που μιλούσαν από το μπαλκόνι της νομαρχίας. Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον γέρο Παπανδρέου και τον τελευταίο χουντικό Φαίδωνα Γκιζίκη. Εννοείται διαφορετικός κόσμος για τον καθένα.
Το 1989 η μορφή της πλατείας άλλαξε……”(Άρθρο του Σωτήρη Σαρλή, όπως δημοσιεύτηκε στο χρονολόγιό του στο Facebook)
Στη φωτογραφία η Πλατεία Εθνικής Αντίστασης στα τέλη της δεκαετίας του 70. Στο βάθος διακρίνεται το σιντριβάνι και πιο πίσω η ξύλινη κατασκευή, που θύμιζε γέφυρα, με τον φοίνικα των απριλιανών, τον στρατιώτη και διάφορες άλλες εικόνες, όπως μια ευτυχισμένη οικογένεια, ένα αγρότη στο τρακτέρ κι ένα ψαλίδι να κόβει τα δεσμά από κάποια χέρια. (Φωτο από αρχείο Τάκη Ζαρκαλή)
Μπορείτε να δείτε την περιοχή της πλατείας όπου γινόταν η λαϊκή αγορά μετά το βομβαρδισμό του 1941 στο λινκ https://www.facebook.com/…/a.130728782…/139958631406922/
Tο ζαχαροπλαστείο του Ιωάννη Βαμβουρέλη SALON MAXIM στην κεντρική πλατεία της Άρτας.
(Πηγή : ARTA City – Ancient Amvrakia)
