“Όσον αφορά την ονομασίαν Κόκκινη εκκλησιά, ην και άλλοι ναοί φέρουσι, αύτη προφανώς οφείλεται εις το ζωηρώς ερυθρόν χρώμα των πλίνθων, ας αφθόνως βλέπομεν χρησιμοποιημένας εν αυτώ. Παναγία δε Βελλάς θα ωνομάσθη αναμφιβόλως λόγω σχέσεως αυτής προς την επισκοπήν ή την μονήν Βελλάς, κώμης Ηπειρωτικής κειμένης ουχί ως εσφαλμένως ήκασεν ο Σεραφείμ επί του απέναντι του ναού της Παναγίας λόφου της Τσιούκας, αλλά επί της θέσεως της αρχαίας Φωτίκης παρά τον ποταμόν Θύαμιν. Πράγματι δ’αν λάβωμεν υπ’ όψει, ότι ο ναός καλείται κατά παράδοσιν υπό των περιοίκων και “βασιλομανάστηρο”, δυνάμεθα ευλόγως να υποθέσωμεν, ότι θ΄απετέλεσε ποτέ το καθολικόν σπουδαίας “βασιλικής” μονής, ήτις περιπεσούσα εις αφάνειαν και εγκαταλειφθελισα υπό των ενοίκων κατήντησεν εις μοίραν μετοχίου προσηλωθείσα εις την υστερώτερον ακμάσασα μονήν Βελλάς, ης έλαβεν εφεξής το όνομα. Όταν δε πάλιν αργότερον ιδρύθη εν Βουργαρελίω, περί τα μέσα του 17ου αι. η μονή Αγ. Γεωργίου, ο ναός της Παναγίας υπήχθη εις την νεωτέραν ταύτην μονήν, ης και διετέλει μέχρι προ τινος μετόχιον” (Απόσπασμα από άρθρο του Αν. Κ. Ορλάνδου, ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τχ. Α’ και Β’, 1927)
Στη φωτογραφία η Κόκκινη Εκκλησιά κατά την διάρκεια επισκευών (Φωτογραφία του Αναστάσιου Ορλάνδου για την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία)
