Η συνάντηση Ζέρβα – Βελουχιώτη στο Μοναστήρι της Ροβέλιστας στις 31 Δεκεμβρίου 1942

“……..Ο Άρης δεν παρέμεινε για πολύ στην περιοχή της Γκιόνας, μετά το Γοργοπόταμο. Λόγω των υποβολιμαίων δελτίων του της επικήρυξηςτου Ζέρβα από τους Ιταλούς, καθώς και της ανεξαρτοποίησης από το ΕΑΜ του αρχισμηνία Κωστορίζου [Γκέκα] (Σαράφης, 1999) αποφάσισε στις 18  Δεκεμβρίου 1942 με 400 αντάρτες του ΕΛΑΣ να συναντηθεί με το Ζέρβα καθώς και τους Βρετανούς.

Σκοπός της απόφασής του ήταν να ζητήσει από το Ζέρβα την ενοποίηση των οργανώσεών τους και από  τους Βρετανούς να φροντίσουν για τον εφοδιασμό με όπλα και πυρομαχικά και για τα τμήματα του ΕΑΑΣ και όχι επιλεκτικά μόνο του ΕΔΕΣ. Η πρόθεση του  Άρη παρεξηγήθηκε από πολλούς επικριτές του, ο ίδιος όμως ο Μάγιερς αναφέρει, ότι ο Άρης πήγε στην περιοχή του Ζέρβα για να πάρει το μερίδιό  του από τα εφόδια, που έριξε με αεροπλάνα στην περιοχή αυτή το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. (Myers, 1975)

0 Ζέρβας την πρόθεση του Άρη για συνάντηση την εξέλαβε σαν επιδρομή με σκοπό να τον διαλύσει και γι’αυτό ζητούσε στη συνάντησή τους να είναι και ο Γουντχάουζ παρών. Ο Άρης υποχώρησε χάρη στη διαλλακτική μεσολάβηση του Γουντχάουζ, του Πυρομάγλου και του Περικλή Ζέρβα. Η συνάντηση των δύο οργανώσεων πραγματοποιήθηκε στη Μονή Ροβέλιστας, στις 31 Δεκεμβρίου 1942 και έλαβαν μέρος από τον ΕΔΕΣ ο Ζέρβας και ο Πυρομάγλου και από τον ΕΛΆΣ ο Άρης, ο Τάσος Λευτεριάς και ο Μπελής. Παρίστατο και ο Γουντχάουζ. (Παπαδάκης, 1942)

Στη συζήτηση αποδείχθηκε ότι ο Κωστορίζος  και οι άλλοι που έφυγαν από τον ΕΛΑΣ δεν βρίσκονταν στα τμήματα του ΕΔΕΣ. Στις συνομιλίες ο Άρης ήταν υποχωρητικός και έδειχνε, όπως αποκαλύπτουν οι συνομιλητές του, Ζέρβας και Πυρομάγλου, ότι πράγματι ενδιαφερόταν για ενοποίηση των τμημάτων των δύο οργανώσεων κάτω από μία κοινή διοίκηση. Οι προτάσεις του  Βελουχιώτη ήταν:

“α) Το ΕΑΜ και ο ΕΔΕΣ να αποτελέσουν μίαν  Οργάνωση.

β) Οι αντάρτες του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ να  ενωθούν υπό μίαν στρατιωτική Διοίκηση η οποία και θα αποτελέση το Γενικό Στρατηγείο των Ανταρτών της Ελλάδος, με Στρατιωτικόν Αρχηγό τον Ζέρβα, Καπετάνιο τον Άρη και τρίτο μέλος, πολιτικό καθοδηγητή, κοινής εμπιστοσύνης.” (Πυρομάγλου, 1978)

Ο Ζέρβας όμως επέμεινε στη “μονοδιοίκηση” από στρατιωτικό, θεωρώντας ότι το ΕΑΜ δεν διέθετε στρατιωτικό με μεγαλύτερο βαθμό και αρχαιότερο απ’ αυτόν και κατά συνέπεια θα οριζόταν ο ίδιος.(Χατζής, 1983). Την άλλη ημέρα που συνεχίσθηκαν οι συνομιλίες από τον εκπρόσωπο του ΕΔΕΣ, Πυρομάγλου, έγινε αντιπρόταση για ενοποίηση του αντάρτικου της Στερεάς και της Ηπείρου, με τριμελή διοίκηση, τους Ζέρβα, Άρη και Γουντχάουζ. Μία ιδέα που αποδεικνύει την τάση του ΕΔΕΣ να επισημοποιήσει τον κυρίαρχο ρόλο των Άγγλων στην διαμόρφωση των στόχων της εθνικής αντίστασης. Πρόταση που απορρίφθηκε από την αρχή από τον ΕΛΑΣ. Ο ΕΔΕΣ βρέθηκε προ αδιεξόδου από τις ξεκάθαρες θέσεις του ΕΛΑΣ, οι οποίες ήταν αντίθετες με τους σχεδιασμούς των Βρετανών για την Ελλάδα, για πλήρη έλεγχο της πολιτικής κατάστασης μεταπολεμικά και έτσι αποφασίστηκε ότι  την τελική απάντηση θα τη δώσουν αφού το  συζητήσουν με την Κεντρική Επιτροπή του ΕΔΕΣ. Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΔΕΣ, όπως γράφει ο Πυρομάγλου: “…ευρίσκετο στα βουνά και θα μπορούσε να λάβη επί τόπου αποφάσεις”. (Πυρομάγλου, 1978)

0 Ζέρβας δεν ήθελε να ενοποιηθούν οι δύο οργανώσεις, έχοντας την πεποίθηση ότι θα επικρατούσε αυτός με βοήθεια των Βρετανών. Η θέση αυτή του Ζέρβα υποδαυλιζόταν και από τον Γουντχάουζ με την υποστήριξη που ο τελευταίος παρείχε στον ΕΔΕΣ, καθώς τον θεωρούσε ως το μοναδικό αντίβαρο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. (Eθνικά Αρχεία ΗΠΑ, 1944)”. (Πηγή : ΤΟ ΑΝΤΑΡΙΚΟ ΤΟΥ Ε.Δ.Ε.Σ.ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ. ΣΤΟΧΟΙ, ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ιούλιος 1942 – Δεκέμβριος 1944, Διδακτορική διατριβή του Αθανάσιου Φλυτούρη, Παν. Ιωαννίνων 1998)

Στη φωτογραφία σημείωμα του ΘΕΜΗ προς το Νικηφόρου Κοσσυβάκη με ημερομηνία 29 -12 – 1942, σχετικά με τον ερχομό του Άρη Βελουχιώτη. (Πηγή : Η ΤΡΙΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, Νικηφόρος Γ. Κοσσυβάκης, Αθήνα, 2001)

Δημοσιεύθηκε στην Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *