“……..Το Δεσποτάτο σημείωσε τις τελευταίες νίκες κατά των Τούρκων με τη βοήθεια που έδωσε στον Κάρολο Β’ Τόκκο ο πεθερός του Τζιοβάνι, μαρκήσιος από μεγάλη οικογένεια της Σικελίας. Μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τους Οθωμανούς, εξαγόρασε κάμποσα ακόμη χρόνια ειρήνης. Όμως στις 30 Σεπτεμβρίου 1448, ο Κάρολος Β’ πέθανε, πριν ακόμη ενηλικιωθεί ο γιός του Λεονάρντο ΙΙΙ. Μετά το θάνατό του η Ζάκυνθος ύψωσε τη σημαία της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου, ο φρούραρχος της Λευκάδας διαπραγματεύτηκε το νησί με τους Βενετσιάνους, ενώ άλλοι νησιώτες καλούσαν τον Αλφόνσο της Νεάπολης στα νησιά τους. Και οι Αρτινοί έστειλαν στη Θεσσαλονίκη τον Δ. Χαϊκάλη να υπογράψει συνθήκη υποταγής με τον αντιπρόσωπο του Σουλτάνου.
Ο δε ναύαρχος Φαΐκ Πασάς, επικεφαλής οθωμανικού στρατού ήλθε από τη θάλασσα και κατέλαβε την Άρτα στις 24 Μάρτη 1449. Έτσι οι κτήσεις του Καρόλου ΙΙ Τόκου προσαρτήθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία πλην της Βόνιτσας, Βαρνάτσας και του Αγγελόκαστρου που έμειναν σαν Κάρλελι, περιοχή του Καρόλου, για να θυμίζουν έτσι το όνομά του. Και οι Αρτινοί, με τα προνόμια που ζήτησαν από τον Σουλτάνο πέτυχαν :
- Η Άρτα να πληρώνει 10 δράμια ασήμι.
- Οι Χριστιανοί να ασκούν ελεύθερα το θρήσκευμά τους.
- Οι νεκροί να κηδεύονται με πομπή εκφοράς, όπως συνηθίζονταν.
- Να κυνηγούν με τα λαγωνικά τους ελεύθερα.
- Όταν ιππεύουν να φορούν τα σπιρούνια τους.
- Τις Απόκριες να ντύνονται «πανδήμως», και
- Να κάνουν τις γιορτές και τους γάμους τους ελεύθερα. (Αραβαντινός, 1856)” [Πηγή : Ο ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ο ΕΞ ΑΓΚΩΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ, Α. Καρρά, Άρτα, 2025]
Στη φωτογραφία πίνακας με ψηφιδωτό του Σωτήρη Βαρβόγλη (Sotiris Varvoglis 1944-2023) με θέμα “Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β’ ενώ δίνει το ένταλμα για τα δικαιώματα των χριστιανών στον Γεννάδιο τον οποίο διόρισε Ορθόδοξο Πατριάρχη μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης” (Πηγή : https://en.m.wikipedia.org/)
