“Βρισκόμαστε στο 1905. Οι γυναίκες κλεισμένες στο σπίτι, προ παντός οι κοπέλες, από 13 – 14 χρονών δεν κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Ήταν κλεισμένες στο σπίτι βοηθώντας τις μητέρες τους στις δουλειές του σπιτιού που ήταν ατέλειωτες. Άρχιζαν από μία και δύο ώρες πριν φέξει και σταμάταγαν πολύ αργά το βράδυ. Δεν είχαν τελειωμό οι δουλειές της γυναίκας τότε. Από πού ν’ αρχίσει κανείς? Απ’ το μαγείρεμα με χλωρά ξύλα και τα δακρυσμένα μάτια απ’ το φύσημα της φωτιάς?. Πολλές γυναίκες είχαν καλάμι ως 60 πόντους μάκρος με τρυπημένους τους κόμπους για να φυσάνε τη φωτιά από μακριά να μην τους χτυπάει ο καπνός! Απ’ τη μπουγάδα, κουβαλώντας το νερό νύχτα απ’ τα πηγάδια? Απ’ το πλέξιμο φανέλες – κάλτσες – μπλούζες για όλη την οικογένεια? Απ’ το ατέλειωτο μπάλωμα σε εσώρουχα και εξώρουχα? Βλέπετε δεν υπήρχε τίποτα έτοιμο τότε….. Τα μαλλιά τα παίρναν το Μάη που κουρεύονταν τα πρόβατα και πέρναγαν πολλά στάδια ώσπου να γίνουν νήματα να δουλευτούν. Τί να πρωτοθυμηθεί κανείς? Τη μεγάλη ποικιλία σε γλυκά για να περάσει όλο το χειμώνα το σπίτι? Τον τραχανά για να βγάλει όλο το χειμώνα η οικογένεια? Τον μπελτέ ντομάτας? Τον ασταμάτητο αργαλειό για να φτιάσει όλα τα στρωσίδια του σπιτιού και τις προίκες των κοριτσιών? Είναι αμέτρητες οι δουλειές που έφτιαχναν αυτές οι μέλισσες με τόση αφοσίωση! Όσοι έζησαν αυτά τα χρόνια ξέρουν πολύ καλά τί δουλειές έκανε αγόγγυστα η μάνα τους….
Οι κοπελίτσες 13 – 14 χρονών κυκλοφόραγαν στην αγορά με μακρύ φουστάνι ως τα κότσια και εξυπηρετούσαν την οικογένεια σε ψώνια στην αγορά. Μόλις όμως άρχιζε να σχηματίζεται το στήθος, άρχιζε και η φυλακή τους. Γι’ αυτό πολλές μητέρες, για να μην χάσουν αυτή την εξυπηρέτηση, τις έδεναν σφιχτά με στηθόδεσμους για να μην φαίνεται τίποτα. Χωρίς να σκέφτονται (από αμάθεια βέβαια) τί ζημιά κάνουν στο κορμί του παιδιού, που πολλές φορές μετά το γάμο, ήταν φοβερό εμπόδιο στην τεκνοποίηση. Πολλές έμεναν ατροφικές σ’ όλη τους τη ζωή και ήταν εντελώς ίσιες όπως ο άντρας….” (Πηγή : ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΑΡΤΑ, Λεωνίδας Βλάχος, Εφημερίδα ΑΡΤΗΝΗ ΕΥΘΥΝΗ, Άρτα, Μάιος 1984]
Στη φωτογραφία “Αρτηνιά στον αργαλειό της”. Η φωτογραφία είναι του Βασίλη Γκανιάτσα (Πηγή : Λεύκωμα ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΕΣ, Αθήνα, 2007)
