“Ο φωνόγραφος ήταν μια από τις πρώτες συσκευές για την εγγραφή και αναπαραγωγή ήχου. Κατασκευάστηκε από τον Τόμας Έντισον το 1877 και αναπαρήγαγε τον ήχο από τα αυλάκια που είχαν αποτυπωθεί στην επιφάνεια ενός κυλίνδρου. Με βάση αυτή την πρώτη συσκευή, ο επίσης Αμερικανός Emil Berliner επινόησε δέκα χρόνια αργότερα το γραμμόφωνο, που αντί για κέρινο κύλινδρο χρησιμοποιούσε μια κυκλική πλάκα (δίσκο) από μίγμα γομαλάκας (shellac). Την εποχή του Μεσοπολέμου οι νέες συσκευές αναπαραγωγής της μουσικής έχουν κατακλύσει την Ελλάδα. Συνήθως βρίσκονται σε ταβέρνες, καφενεία, σε δρόμους αλλά και στα σπίτια της αστικής τάξης. Το γραμμόφωνο και η ανάπτυξη της δισκογραφίας φέρνουν τους Έλληνες σε επαφή και με την ξένη μουσική, κυρίως την αμερικάνικη, από την οποία και επηρεάζονται άμεσα. Μεγάλες διαστάσεις παίρνει πλέον το φαινόμενο της προσαρμογής ελληνικών στίχων σε ξένα τραγούδια. Έτσι μαζί με τις παλιές καντάδες και τα τραγούδια των οπερετών ακούγονται και οι σάμπες, τα βαλς και τα ταγκό. Αν και η πλειοψηφία των τραγουδιών που ηχογραφούντο εκείνη την εποχή στην Ελλάδα ανήκαν στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού των πόλεων ή στο χώρο του του ευρύτερα ονομαζόμενου ελαφρού τραγουδιού, οι ηχογραφήσεις δημοτικών τραγουδιών ήταν επίσης πολλές αλλά αφορούσαν τραγούδια από ορισμένες περιοχές της Ελλάδας που όμως είχαν μια ευρύτερη πανελλήνια απήχηση. Όσον αφορά τα Ηπειρώτικα τραγούδια, γεγονός που συνέβαλε στην ηχογράφησή τους – πέρα από το ιδιαίτερο χρώμα – είναι το ότι πολύ σπουδαίοι καλλιτέχνες κατάγονταν από την Ήπειρο. Οι ηχογραφήσεις τραγουδιών της Ηπείρου αρχίζουν από το 1925-26 με ερμηνευτές από τον ευρύτερο χώρο του ελληνικού τραγουδιού. Με τη λειτουργία του εργοστασίου της Κολούμπια αρχίζουν να ηχογραφούν γνωστοί δεξιοτέχνες της ηπειρωτικής παράδοσης όπως ο Ν. Τζάρας, η οικογένεια Χαρισιάδη, ο Λάζαρος Ρούβας, ο Μήτσος Αραπάκης κ.α. Ηπειρώτικα τραγούδια κατέγραψαν στη δισκογραφία και τραγουδιστές από άλλες περιοχές της χώρας όπως η Ρίτα Αμπατζή και ο Γιώργος Παπασιδέρης…..” (Πηγή : Άρθρο του Π. Κουνάδη στο περιοδικό ΠΡΟΤΑΣΗ με τίτλο “Η δισκογραφία των Ηπειρώτικων τραγουδιών στην Ελλάδα”, τχ. 4, Άρτα,1998)
Στη φωτογραφία, από το αρχείο του Γ. Σόφη, “Ο παλιός φωνόγραφος” (Φωτο από το παραπάνω άρθρο στο περιοδικό ΠΡΟΤΑΣΗ)
