«Εις τάς 30 Σεπτεµβρίου 1942 έπεφτε από τον ουρανό προερχόµενη από την Αίγυπτο Αγγλική Στρατιωτική Αποστολή στην περιφέρεια της Γκιώνας µε την εντολή εκ µέρους του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, να ενεργήσει σε συνεργασία µε τους αντάρτες του ΕΑΜ για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάµου ή του Ασωπού. Κυριότερα µέλη της αποστολής αυτής ήταν ο ταξίαρχος Έντυ, ο συνταγµατάρχης Κρις, ο συνταγµατάρχης Τοµ και άλλοι δεκαεπτά αξιωµατικοί και στρατιώτες του Βρετανικού Στρατού. Τα αεροπλάνα µετέφεραν και διάφορα υλικά για την ανατίναξη. Εις την περιοχήν της προσγειώσεως του συνεργείου αυτού, αντί να συναντήσουν αντάρτες του ΕΑΜ όπως υποσχέθηκε η εν Καΐρω Ελληνική Κυβέρνηση συνάντησαν ληστές υπό τον Καραλίβανον, οι οποίοι διήρπασαν τα περισσότερα υλικά, µέχρι και της ζύµης του δυναµίτου, τον οποίον εξέλαβον ως “χαλβάν” και άρχισαν να τον καταβροχθίζουν.
Η εντολή του Σ.Μ.Α. ήτο η ανατίναξις να γίνει το συντοµότερον. Οι αντάρτες ήταν έτοιµοι, όπως έλεγε το ΕΑΜ Αθηνών στην ελληνική κυβέρνηση, και δεν θα χρειαζόταν παρά µια απλή αναγνώρισις.
Από την πρώτη όµως στιγµή η απογοήτευση της Αποστολής υπήρξε µεγάλη. Πιεζόµενοι οι Άγγλοι αξιωµατικοί από τους ληστές και από τον κίνδυνο να συλληφθούν από τους Ιταλούς, µαστιζόµενοι από την πείναν αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε µια σπηλιά πλησίον της Στρούµης. Εκεί, επί πενήντα ηµέρες τους έφερε κρυφά λίγη µποµπότα κάποιος ονόµατι Νίκος Μπέης, ο οποίος και παρασηµοφορήθηκε αργότερα από την Αγγλική Κυβέρνηση.
Οι αντάρτες του ΕΑΜ δεν βρίσκονταν πουθενά. Υπήρχαν ή δεν υπήρχαν αντάρτες του ΕΑΜ; Υπήρχαν δύο οµάδες, η µία υπό τον Άρη Βελουχιώτη και η άλλη υπό τον Άθων Ρουµελιώτη. Η υπό τον Άρη έδρα στην περιφέρεια του Καρπενησίου. Εκεί την συνάντησαν τρία µέλη της ίδιας Αγγλικής Αποστολής τα οποία έπεσαν εκεί κατά λάθος. Και µ’ όλον ότι ο επικεφαλής αξιωµατικός Ταγµατάρχης Θέµις εδήλωσεν εις τον επί κεφαλής αξιωµατικόν του ΕΑΜ ότι πρέπει να συναντήση την άλλην Αποστολήν εις Γκιώνιαν διά την ανατίναξιν του Γοργοποτάµου και καθόρισε την θέσιν της δεν την συνήντησε παρά µετά ένα και ήµισυ µήνα. Η άλλη έδρα εις την Ακαρνανίαν υπό τον Άθων Ρουµελιώτην.
Η Αγγλική Αποστολή προσεπάθησε να πείση τας Οµάδας αυτάς του ΕΑΜ να συνεργασθούν µαζί της δια την ανατίναξιν του Γοργοποτάµου. Επί ένα και ήµισυ µήνα αι αλλεπάλληλοι προσπάθειαι της αποστολής κατέληξαν πάντοτε εις αποτυχίαν. Η οµάς και του Άρη Βελουχιώτη και του Άθω Ρουµελιώτη ηρνούντο να συνεργασθούν. Επί πλέον ηγνόησαν πλήρως την παρουσίαν των Άγγλων αλεξιπτωτιστών πλήν του Καραλίβανου, ο οποίος εµελέτα κακά και εναντίον αυτής της ζωής των Άγγλων. Αν τας πράξεις του Καραλίβανου τας καθοδηγεί το ΕΑΜ δεν γνωρίζοµεν. Πάντως ο περιβόητος και επικηρυγµένος αυτός ληστής ήτο εις επαφήν µε τας Οµάδας του ΕΑΜ (λέγοµεν ΕΑΜ διότι δεν είχαν ακόµη σχηµατισθεί ο ΕΛΑΣ). Αργότερα διαπιστώσαµεν ότι και ο Άρης και ο ∆ηµητρίου (υπίλαρχος) συνεδέοντο µε τον Καραλίβανον.
Ο Ταξίαρχος Έντυ απελπισθείς να πείση τας Οµάδας του ΕΑΜ διά την επιχείρησιν, εσκέφθη δύο πράγµατα. Ή να επιχειρήση µόνον µε την υπάρχουσαν µικράν δύναµίν του και τους ολίγους Έλληνας που θα εύρισκεν από τα γύρω χωριά (εζήτησεν την ενίσχυσιν του σταθµού Χωροφυλακής … ενωµοτάρχης ∆ερµιντζάκης) ίνα ζητήση την ενίσχυσιν ενός Συνταγµατάρχου Ζέρβα, ο οποίος έδρα εις τον Βάλτον και τα Τζουµέρκα, ως είχεν πληροφορηθή φεύγων από το Κάιρον.
Επροτίµησε να στείλη τον Συνταγµατάρχην W (Κρις Γούντχαουζ) εις Βάλτον.
Έτσι, καθ’ ην στιγµήν αι Οµάδες του Ζέρβα εµάχοντο εις Γάβροβον από τας 20 Οκτωβρίου εναντίον επτά Ιταλικών Ταγµάτων κατέφθανεν εις Σάκαρεος (Περδικάκι) ο ανωτέρω Συνταγµατάρχης. Ο υπασπιστής του Ζέρβα υπολοχαγός Μυριδάκης τον ανέµενε και τον οδήγησε εις Αργύρια (Απεραντίων), όπου εβρίσκετο ο Ζέρβας αναµένων την άφιξιν των Οµάδων του Άθω Ρουµελιώτη διά µιαν κοινήν ενέργειαν εναντίον των Ιταλών ως είχεν συµφωνηθή από πριν την 27ην Οκτωβρίου. Την οµάδα του Άθω Ρουµελιώτη είχεν ενισχύση ο Ζέρβας κατά την πρώτην συνάντησιν διά πέντε εκατοµµυρίων δραχµών της τότε εποχής. Η οµάς του Ρουµελιώτη δεν ενεφανίσθη.
Έτσι, την 13ην Νοεµβρίου εκατόν πεντήκοντα άνδρες υπό τον Ζέρβαν ξεκινούσαν για το Μαύρο Λιθάρι. Ο Άγγλος Συνταγµατάρχης ονοµάσθη από τον Στρατηγόν Ζέρβαν Ευάγγελος Χρήστου (εκ του Κρις). Το υπόλοιπον των δυνάµεών του παρέµεινεν εις την περιοχήν του Γαβρόβου διά να εξακολουθήση τον αγώνα εναντίον των Ιταλών.
Πρώτη µέρα πορείας µέχρι Βούλπι. ∆ευτέρα εις Βίνιαννη. Από το Κεράσοβον πληροφορηθείς ο Ζέρβας ότι ο Άρης µε την Οµάδα του ευρίσκετο εις την περιοχήν τον ειδοποίησεν δι’ εκτάκτου συνδέσµου να συναντηθούν εις Βίνιανην. Μόλον που η δύναµις των ανδρών του ήταν αρκετή για την επιχείρησιν του Γοργοποτάµου, διότι ο Ζέρβας περνούσε από µια περιφέρεια που έδρα µία άλλη δύναµις, ενόµισε πως ήταν ζήτηµα λεπτότητος να καλέση και την οµάδα αυτήν να λάβη µέρος, επίσης να καθωρισθή µια κοινή κατεύθυνσις δια τον αγώνα. Το ίδιο βράδυ κατέφθανεν αγγελιοφόρος του Άθω Ρουµελιώτη προς τον Ζέρβαν και του ανεκοίνωσε να αποφύγη να προχωρήση προς Νοµόν διότι ο Άρης είχεν λάβη απόφασιν να τον δολοφονήση. Την προηγούµενην ηµέραν ο Άρης µε τον Ρουµελιώτην είχαν διαφωνήση επί του ποιος θα πάρη την Αρχηγίαν της Ρούµελης, και έτσι ο Ρουµελιώτης έφυγεν από το ΕΑΜ. Αργότερα, ο τελευταίος έδρασεν ληστρικώς ως ανεξάρτητος Εαµίτης.
Την επαύριον κατέφθανεν ο Άρης µε την οµάδα του. Εις µίαν σύσκεψιν Ζέρβα, Άρη και Κρις, ο Άρης εδέχθη να ακολουθήση τον Ζέρβα διά την επιχείρησιν. Οι Οµάδες ξεκίνησαν την επαύριον όλες µαζί. Τρίτη ηµέρα πορείας, σταθµός εις Αγία Τριάδα. Τετάρτη εις Πουγκάκια. Πέµπτη εις Κολοκυθιάν. Έκτη εις Μαύρο Λιθάρι……..» (Από την αυτούσια µαρτυρία του Κοµνηνού Πυροµάγλου, ενός εκ των συντελεστών της επιχείρησης, όπως εκδόθηκε για πρώτη φορά το Σάββατο στις 25 Νοεµβρίου του 1944 στην τότε καθηµερινή εφηµερίδα «Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ» που εκδιδόταν στα Ιωάννινα. Περιοδικό Πόλεμος & Ιστορία, Νοέμβριος 2007)
![](https://doxesdespotatou.com/wp-content/uploads/2022/11/30-2.jpg)
Στη φωτογραφία η πρώτη συνάντηση του Κρις Γούντχαουζ με τον στρατηγό Ζέρβα στο χωριό Αργύρι και η απαρχή της συνεργασίας του ΕΔΕΣ με το στρατηγείο Μέσης Ανατολής υπό τον απόηχο μιας πολυήμερης μάχης του ΕΔΕΣ με τους Ιταλούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Κρις εμφανίζεται ταλαιπωρημένος, ύστερα από την ανεπιτυχή αναζήτηση επί 45 ημέρες των ομάδων του ΕΑΜ….. (Φωτο & σχόλιο από το άρθρο του Δ. Μανακανάτα ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ, 65 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ στο περιοδικό Πόλεμος & Ιστορία, Νοέμβριος 2007)