—————————-
“Τον Οκτώβριον μήνα διατάζει ο Χουρσίτ πασσάς πολύ ασκέρι από τα Γιάννενα με ζαϊρέδες και πολεμοφόδια να πιάσουνε εις τα Πέντε Πηγάδια. Είναι σαν κάστρο, ήταν χάνι και το ‘φκειασαν οι Τούρκοι σαν κάστρο. Είναι τα μισά των Γιωαννίνων κι Άρτας και Σουλιού, θέση δυνατή και αναγκαία. ‘Ηταν Τούρκοι μέσα και τους πολιορκούσαν οι Σουλιώτες κι άλλοι και οι Τούρκοι του Αλήπασσα, οπού ‘ταν μαζί μας. Στον ίδιον καιρόν διατάζει ο Χουρσίτ πασσάς και τους Τούρκους της Άρτας ν’ αφήσουνε την φρουρά εις Άρτα και συνφώνως να χτυπήσουνε κι’ από τα δυο μέρη ‘ς τα Πέντε Πηγάδια τους δικούς μας.
Αυτό το πρόδωσαν των δικώνε μας κι από τα Γιάννενα κι από την Άρτα και μας παράγγειλαν κι εμάς, όταν κινηθούν από την ‘Αρτα, να κινηθούμεν κι εμείς από τις πλάτες τους, καθώς θα ‘καναν και οι άλλοι οι δικοί μας. Κινήθηκαν οι Τούρκοι από τα Γιάννενα κι από την Άρτα συνφώνως, κατά την ομιλίαν τους, με ζαϊρέδες και πολεμοφόδια αρκετά, να πέσουν εις τους πολιορκητάς. Εκινήθηκαν και από τα δυο μέρη, κι εμείς από τις πλάτες τους, καθώς και οι άλλοι. Άμα πλησιάσαν‘ς τα Πέντε Πηγάδια, τους γίνη ένας σκοτωμός των Τούρκων και πήραμε ως διακόσους ζωντανούς και λάφυρα και έντεκα μπαϊράκια και όλους τους ζαϊρέδες και πολεμοφόδια. Και διαλυθήκανε οι Τούρκοι κακώς κακού.”
Στη φωτογραφία από το Λεύκωμα του Απόστολου Βερτόδουλου (1960ς) τρία από τα Πέντε Πηγάδια που τα ονόματά τους είναι Πλατύς-Μέσα-Κρανία-Συκιά-Βλυσμάς. Μια γυναίκα στέκεται δίπλα σε ένα από τα πηγάδια με το άλογο φορτωμένο βαρέλες με νερό ……
