————————
“Ο Μακρυγιάννης, αφού πολέμησε στον αγώνα του 1821 με ψυχή και με καρδιά, σκέφτηκε να δώσει σε ζωγραφικούς πίνακες αντιπροσωπευτικές μάχες του Αγώνα με ιστορική ακρίβεια. Αφού συγκέντρωσε τις πληροφορίες και ταξίδεψε για να ιδεί τους τόπους που έγιναν μάχες που ο ίδιος δεν είχε λάβει μέρος, αποφάσισε να βρει ζωγράφο, πράγμα δύσκολο για την εποχή εκείνη. Από την έλλειψη σπουδασμένων ζωγράφων στην Ελλάδα πήραν θάρρος και ήρθαν, κυρίως στην Αθήνα, ξένοι ζωγράφοι, όχι αξιόλογοι, με μικρό ταλέντο που εργάστηκαν στον τόπο μας. Έναν τέτοιο ζωγράφο πήρε στην αρχή ο Μακρυγιάννης : «Πήρα ένα ζωγράφο Φράγκο και του είπα να μου φτιάσει σε εικονογραφίες αυτούς τους πολέμους. Δεν γνώριζα τη γλώσσα του. Έφτιασε δυο-τρεις, δεν ήταν καλές, τον πλήρωσα κι έφυγε. Αφού έδιωξα αυτόν τον ζωγράφο, έστειλα κι έφερα από τη Σπάρτη έναν αγωνιστή. Παναγιώτη Ζωγράφο τον έλεγαν. Έφερα αυτόν και μιλήσαμε και συμφωνήσαμε το κάθε κάδρο την τιμή του κι έστειλε κι έφερε τα δυό του παιδιά και τους είχα στο σπίτι μου όταν εργάζονταν.Κι αυτό άρχισε από το 1836 και τελείωσε το 1839. Έπαιρνα το ζωγράφο και βγαίναμε εις τους λόφους και τόλεγα έτζι είναι εκείνη η θέση. Έτζι εκείνη. Αυτός ο πόλεμος έτζι έγινε, αρχηγός των ελλήνων εκείνος, των τούρκων εκείνος……»
Τον Φλεβάρη του 1837 ο Π. Ζωγράφος είχε τελειώσει τα 25 έργα, τις εικονογραφίες όπως τα αποκαλούσε ο Μακρυγιάννης. Ο Μακρυγιάννης τότε κάλεσε στο σπίτι του σε γεύμα όλους τους αυλικούς του Όθωνα, τον Κολοκοτρώνη, τον Κουντουριώτη και πολλούς άλλους στρατιωτικούς και πολιτικούς : «Όταν φάγαμαν ψωμί τους παρουσίασα και τις εικοσιπέντε εικονογραφίες, ιστορικές πούκαμα, τους αγώνες των Ελλήνων».
Εβαλε έπειτα τον Ζωγράφο και του αντέγραψε τα 25 έργα και έκαμε 5 σειρές, δηλαδή έγιναν συνολικά 125 πίνακες. Την άνοιξη του 1839 ήταν έτοιμες οι εικονογραφίες : «Κι έκανα ένα τραπέζι μεγάλο και πήρα εις το τραπέζι τους πρέσβεις των ευεργετών μας δυνάμεων και τους φιλέλληνας τους αγωνιστάς και τους αυλικούς και τους υπουργούς και δικούς μας σημαντικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς, ως διακόσιους πενήντα ανθρώπους ήταν σε όλο το σπίτι όπου τρώγαν. Αφού αρχίσαμε τα γιομάτα, έπια υπέρ των ευεργετών μας δυνάμεων του βασιλέως μας και βασίλισσάς μας και της Πατρίδος. Τελειώνοντας το τραπέζι τότε έβγαλα τις εικονογραφίες και τις θεώρησαν……….Έστειλα 25 εικονογραφίες του Βασιλέως και άλλες τόσες του Άγγλου του πρέσβη, του Γάλλου και του Ρούσσου, αφού πρώτα τις θεώρησαν εις το σπίτι μου οι αγωνισταί και όσοι άλλοι ήταν στο τραπέζι και παρατήρησαν τις θέσεις όθεν έγινε ο κάθε πόλεμος και τους αρχηγούς Έλληνες και Τούρκους». Η τελευταία σειρά έμεινε στο σπίτι του Μακρυγιάννη. (Πηγή : Άρθρο του Τ. Βαφιά στην ΑΡΤΗΝΗ ΕΥΘΥΝΗ, Ιούλιος 1987)
Σπάνια λιθογραφία που απεικονίζει πιθανότατα τον Ιωάννη Μακρυγιάννη από τη συλλογή σχεδίων του Ch. De Sictivaux του Γαλλικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Πελοπόννησο, 1829.(Πηγή : Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη)