__________________________
“Στο ξέσπασμα του πολέμου του 1897, οι Τούρκοι είχαν μπροστά στην Άρτα 7.000 άνδρες και 12 πυροβόλα, στην Πλάκα και στο Συράκο 4.000 άνδρες, στα Πέντε Πηγάδια 12.000 άνδρες και στα Γιάνινα 5.000 άνδρες. Οι Έλληνες είχαν υπό τη διοίκηση του συνταγματάρχη Μάνου στην Άρτα 4 Συντάγματα Πεζικού (Αριθ. 6, 9, 1ο, 12), 2 Τάγματα Τυφεκίων (1 και 3), το δεύτερο Σύνταγμα Ιππικού, 2 πεδίου και 3 ορεινές πυροβολαρχίες. Στη συνέχεια ενισχύθηκαν από 3000 άνδρες (έφεδροι και εδαφικά στρατεύματα) και 2000 εθελοντές. έτσι ο συνταγματάρχης Μάνος είχε συνολικά στη διάθεσή του μια δύναμη περίπου 16.000 ανδρών. Τα δύο κέντρα των επιχειρήσεων στην ελληνική πλευρά ήταν η Άρτα και το Πέτα, που συνδέονταν και τα δύο με την κοιλάδα της Άρτας. Η γραμμή επικοινωνίας για την προμήθεια προμηθειών και πολεμικών υλικών ξεκίνησε στο λιμάνι της Κόπραινας. Οι ελληνικές δυνάμεις συγκεντρώθηκαν κυρίως στην Άρτα, όπου συγκεντρώθηκαν 5000 άνδρες. Στο χωριό Πέτα, που βρίσκεται σε υψόμετρο σε απόσταση περίπου 21/2 μιλίων, τοποθετήθηκαν 3000 άνδρες. Μια δεύτερη γραμμή άμυνας εκτεινόταν από το Κομπότι μέχρι το Μπάνι (κοντά στον κόλπο της Άρτας), σε απόσταση περίπου 71/2 μιλίων, και την κατείχαν 6 έως 8000 άνδρες. Για την υπεράσπιση των περασμάτων του ποταμού και για την κάλυψη των κινήσεων του στρατού σε περίπτωση πολέμου, τοποθετήθηκε στην αριστερή όχθη του ποταμού δύναμη 3000 έως 4000 ανδρών. Η γραμμή των οχυρών από την Άρτα έως το Πέτα κρατούνταν από 30 πυροβόλα, κυρίως ορεινό πυροβολικό. Η συνολική δύναμη του πυροβολικού ανέρχονταν σε 68 πυροβόλα.
Συνολικά οι θέσεις των Ελλήνων επιλέχθηκαν και οπλίστηκαν καλά. Ήταν άριστα κατειλημμένες και ταυτόχρονα στόχευαν αρκετές τουρκικές θέσεις. Σύμφωνα με την εκτίμηση των Ελλήνων οι τουρκικές δυνάμεις δεν ξεπερνούσαν τους 22.000 άνδρες με 48 πυροβόλα, 3.000 από τους οποίους λέγεται ότι κρατούσαν το φρούριο της Πρέβεζας με 24 πυροβόλα. Αυτό το φρούριο βρίσκεται στα στενά της Πρέβεζας που οδηγούν στον κόλπο της Άρτας. Η Κιάφα και η Φιλιππιάδα αποτελούσαν τη βάση των επιχειρήσεων του Τουρκικού Στρατού στη δεξιά όχθη του ποταμού Άρτας, μαζί με μια θέση απέναντι από την ελληνική θέση στην Άρτα μέχρι το Πέτα. Την κεφαλή της Γέφυρας στην Άρτα κρατούσαν οι Τούρκοι με ένα Τάγμα Αλβανών (1000 άνδρες). Ένα άλλο τάγμα ήταν τοποθετημένο σε απόσταση περίπου 4 μιλίων από τη γέφυρα, και ήταν μέρος της δύναμης που είχε το κέντρο της στο Ιμαρέτ και εκτεινόταν μέχρι τη Γκρεμενίτσα σε απόσταση περίπου 2000 γιάρδων από τα ελληνικά σύνορα. Η τρίτη γραμμή άμυνας, που ήταν η προστασία του δρόμου προς τα Γιάνινα, ήταν στα Πέντε Πηγάδια. Οι ελληνικές δυνάμεις ενισχύθηκαν περαιτέρω από μεγάλους αριθμούς ανταρτών, οι οποίοι είχαν εξοπλιστεί από την Εθνική Εταιρία και διοικούνταν από άτομα με διάκριση και πλούτο. Γενικός Διοικητής τους ήταν ο Σκαλτσοδήμος, πρώην βουλευτής του Αγρινίου επί υπουργίας Τρικούπη. Όλοι οι εξεγερμένοι είχαν δική τους στολή, αλλά δεν αποτελούσαν μέρος του τακτικού στρατού…..
Η Εθνική Εταιρεία είχε αναλάβει δράση και στο Αγρίνιο. Μέσω του αντιπροσώπου της Γ. Σωτηριάδης μετέφερε ένα πολύ σημαντικό ποσό για την εποχή των 15000 δρχ από το Μεσολόγγι στο Αγρίνιο, προκειμένου να προβεί σε πολεμικές προετοιμασίες. Το ποσό αυτό προβλέπονταν για αμοιβές, τρόφιμα, πολεμοφόδια και οπλισμό.
Ύστερα από επίπονες προσπάθειες κατάφερε να συγκροτήσει ένοπλο σώμα 300 περίπου Αγρινιωτών υπό τον Γ. Σκαλτσοδήμο. Ο Αγρινιώτικος λαός αγκάλιασε αυτή την προσπάθεια και κατευόδωσε το ένοπλο σώμα με άνθη και ιαχές ενθουσιασμού στις 12 Μαρτίου του 1897. Το σχέδιο τους ήταν να περάσουν τα τουρκικά σύνορα και να λειτουργήσουν ως προπομπός των ελληνικών στρατευμάτων στην Ήπειρο. Παράλληλα από το Αγρίνιο οργανώθηκε δίκτυο τόσο για την μεταφορά ψωμιού προς αυτούς όσο και φυσιγγιών προς την Αμφιλοχία και από εκεί στα τα βουνά των Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στους Καλαρρύτες………………………” (Πηγές : 1.THE GREKO – TURKISH WAR from official sources by a German Staff Officer translated by Frederica Bolton, London, 1898 – 2. 1897: Πως η “Εθνική Εταιρεία” στρατολόγησε 300 Αγρινιώτες να πολεμήσουν τους Τούρκους. Ο ενθουσιώδης αποχαιρετισμός του Αγρινώτικου λαού, agrinionews.gr)