“Δεν υπήρξε άλλο όνομα πλοίου ακτοπλοΐας στο λιμάνι του Πειραιά που να έγινε τόσο δημοφιλές, όσο το όνομα του καραβιού «Πύλαρος». Ακουγόταν για χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες από τους ντελάληδες του λιμανιού που με τη βροντερές φωνές τους διατυμπάνιζαν: «όλοι με την Πύλαρο», «όλοι με την Πύλαρο», ενώ οι ναυτικοί πράκτορες το διαφήμιζαν ως το καράβι της Ακτοπλοΐας με τα πιο φθηνά εισιτήρια.
Στο τέλος λίγο οι ντελάληδες, λίγο οι πράκτορες, λίγο οι αχθοφόροι, επικράτησε η φράση «όλοι με την Πύλαρο» να λέγεται και εκτός λιμανιού, σημαίνοντας ή περιγράφοντας κάτι το οποίο χρησιμοποιούν όλοι ανεξαιρέτως. Πήγαινε για παράδειγμα κάποιος Πειραιώτης στην αγορά σε ένα φθηνό στέκι όπου πωλείτο καλή βαρελίσια ρετσίνα που ήταν φθηνή οικονομικά και ξαφνικά συναντούσε μια τεράστια ουρά αναμονής. Τότε μονολογούσε «άιντε, άιντε! Όλοι με την Πύλαρο!».
Αυτή η φράση των ντελάληδων η χιλιοειπωμένη βρήκε τη χρήση της σε οτιδήποτε ήταν φθηνό, τραβούσε κόσμο και είχε λαϊκή αποδοχή. Το ατμόπλοιο «Πύλαρος» είχε κατακτήσει την αποδοχή του κόσμου περισσότερο χάρη στους ντελάληδες των λιμανιών, χωρίς ωστόσο να αμφισβητηθεί το έργο που προσέφερε για χρόνια εκτελώντας δρομολόγια από τον Πειραιά στη γραμμή του Αμβρακικού. Σήμερα πολλά δρομολόγια που τότε εκτελούνταν από πλοία, μας φαίνονται απίστευτα. Ωστόσο η Ελλάδα από τις αρχές του 20ου αιώνα έως και το τέλος της δεκαετίας του 1950 δεν διέθετε αξιόλογο οδικό δίκτυο. Έτσι οι περισσότερες μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων εκτελούνταν με τα πλοία της γραμμής. Από τον Πειραιά αναχωρούσαν όχι μόνο πλοία με προορισμό τα νησιά, αλλά και για κάθε άλλο προορισμό. Δρομολόγια προς Βόλο, Χαλκίδα, Αμφιλοχία, Πρέβεζα, Πάτρα, Κόρινθο, Καλαμάτα εκτελούνταν με πλοία όπως και σε πλήθος άλλα μικρότερα μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας. Μια αποβάθρα ήταν αρκετή για να δημιουργήσει μια γέφυρα επικοινωνίας του Πειραιά με ένα απόμακρο σημείο. Αυτή η αποβάθρα υποκαθιστούσε τα χιλιάδες χιλιόμετρα του ανύπαρκτου οδικού δικτύου!
Το ατμόπλοιο «Πύλαρος» το έφερε στην Ελλάδα ο Κεφαλλονίτης εφοπλιστής Γ. Αθανασούλης το 1899. Ο Αθανασούλης μέχρι τότε ασχολείτο με Παραδουνάβιες πλωτές μεταφορές έχοντας την έδρα του στην Ρουμανία. Φυσικά δεν ήταν νεότευκτο σκαρί, όπως άλλωστε το ίδιο συνέβαινε και με τα περισσότερα καράβια που έφερναν στην Ελλάδα οι πλοιοκτήτες. Το είχε αγοράσει στη Ρουμανία, καθώς το είχε βρει προσαραγμένο σε μια ακτή του Δούναβη αντί του ποσού των 350 χιλιάδων δραχμών. Ο Αθανασούλης, το παρέλαβε με το όνομα «Κάρμεν Σίλβα» και το μετονόμασε «Πύλαρος». Ήταν ναυπηγημένο στην Αγγλία και είχε καθελκυστεί το 1864! Το ατμόπλοιο ήταν ναυπηγημένο για ποταμόπλοιο και στη Ρουμανία ήταν τροχοφόρο. Μετασκευάστηκε αργότερα σε ελικοφόρο και είχε εκτόπισμα 125 τόνων.
Ήταν καλοτάξιδο σκαρί που έπινε ταχύτητα 13 μίλια την ώρα, που στην εποχή εκείνη θεωρείτο παραπάνω από καλή. Για αυτό και δρομολογήθηκε στην γραμμή Πειραιάς, Ιτέα, Πάτρα, Πρέβεζα, Κεφαλονιά κάνοντας στάση κατά καιρούς και σε ενδιάμεσα λιμάνια. Αυτό το δρομολόγιο για συντομία τα ονόμαζαν “Γραμμή του Αμβρακικού”. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Αθανασούλης ήταν να ρίξει τις τιμές των εισιτηρίων. Η φθήνια σε συνδυασμό με την καλή ταχύτητα του βαποριού και τη σχετική πολυτέλεια που προσέφερε, στάθηκαν στοιχεία ικανά να τραβήξουν κόσμο. Έμεινε στη γραμμή αυτή για περισσότερο από είκοσι χρόνια και αγαπήθηκε ειδικά από τους Κεφαλλονίτες καθώς ήταν το δικό τους πλοίο. Η φήμη του έφτασε μέχρι και στα τουριστικά πρακτορεία εισιτηρίων «Τόμας Κουκ» που συμπεριέλαβαν στα προγράμματά τους για τους Ευρωπαίους περιηγητές, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς τόπους με το «Πύλαρος». Το χρησιμοποίησαν μέχρι και οι Τούρκοι μπέηδες και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι όταν ακόμα η Πρέβεζα ήταν τουρκική.
Όμως όλη αυτή η φήμη του πλοίου αποκτήθηκε εδώ στον Πειραιά και δεν άργησε να απλωθεί και πανελλαδικά. Και φυσικά δεν αρκούσαν οι ντελάληδες του λιμανιού για απλωθεί η φήμη αυτή. Άλλωστε οι ντελάληδες την εποχή εκείνη ήταν πολλοί διότι τα πλοία που εκτελούσαν τακτικά δρομολόγια από τον Πειραιά είχαν φτάσει τα 44 και κάθε πλοίο διέθετε τουλάχιστον δύο με τρεις ντελάληδες! Η φήμη της Πύλαρου είχε να κάνει με έναν ανταγωνισμό που κατέληξε σε τραγωδία. Όταν ο Αθανασούλης το δρομολόγησε στην γραμμή Επτανήσου ρίχνοντας τις τιμές των εισιτηρίων, στην ουσία ξεκίνησε ξεκίνησε ανταγωνισμό με το πλοίο «Άσσος» του Σκωτσέζου Πειραιώτη Τζων Μακ Ντούαλ.
Ο ανταγωνισμός των δύο πλοίων ξεκίνησε με τη μείωση τιμών των εισιτηρίων. Δεν αρκούσε όμως μόνο αυτό. Οι ντελάληδες του πλοίου «Πύλαρος» έφτασαν να υπόσχονται ότι ο κάτοχος εισιτηρίου δικαιούνταν να φάει κατά την διάρκεια του ταξιδιού και μια μακαρονάδα. Έτσι η φράση «κάθε ταξίδι και μια μακαρονάδα δώρο» έμεινε να αντηχεί για χρόνια στο λιμάνι του Πειραιά.
Ο ανταγωνισμός των ντελάληδων των δύο αυτών πλοίων, έφτασε κάποτε και στα πληρώματα πάνω στα πλοία και άγγιξε πραγματικά τον παραλογισμό. Και τα δύο εκτελούσαν το ίδιο δρομολόγιο Πειραιά, Αμφιλοχία, Πρέβεζα, Επτάνησα και ο ανταγωνισμός είχε ξεπεράσει πλέον τις εταιρείες και τους πλοιοκτήτες και αποτελούσε προσωπική υπόθεση των πλοιάρχων και των πληρωμάτων! Και τα δύο είχαν από 18 άτομα πλήρωμα που είχαν ανάγει τον ανταγωνισμό σε προσωπικό τους ζήτημα. Δεν άλλαξε απολύτως τίποτα όταν το 1902 το «Άσσος» αγοράστηκε από την εταιρεία «Δεστούνη και Γιαννουλάτου». Κεφαλλονίτης και ο Γιαννουλάτος δεν θα άφηνε τον συμπατριώτη του να αλωνίζει μόνος. Έκανε και αυτός τις ίδιες προσφορές. Έβαλε τους ντελάληδες του «Άσσου» να φωνάζουν την ίδια ακριβώς προσφορά, μόνο που τη θέση της μακαρονάδας καταλάμβανε το πιλάφι «ταξίδι και ένα πιλάφι δώρο!». Ο Γιαννουλάτος ακολούθησε τον Αθανασούλη και έριξε κι αυτός τις τιμές των εισιτηρίων. Αθανασούλης και Γιαννουλάτος έβαλαν τα δύο πλοία σε μια κούρσα που έμεινε ιστορική……” (Πηγή : ‘Αρθρο με τίτλο «Όλοι με την Πύλαρο»! Η ιστορία του θρυλικού ατμόπλοιου και ο ανταγωνισμός του με τον “Άσσο” στο http://pireorama.blogspot.com/)
Μπορείτε να διαβάσετε τη συνέχεια για τον ανταγωνισμό των δύο πλοίων που κατέληξε σε τραγωδία στο λινκ http://pireorama.blogspot.com/2020/10/pilaros.html
Στη φωτογραφία τα Δρομολόγια ατμόπλοιου “Πύλαρος” το 1899 και διαφημίσεις άλλων εταιρειών που εκτελούσαν δρομολόγια προς τον Αμβρακικό και την Σαλαώρα & Κόπραινα, από εφημερίδες της εποχής.