Δόξες Αγήραντες του Δεσποτάτου

Πίνακας ζωγραφικής του Ηλία Καρανίκα με τίτλο “Τοπίο στο χωριό Σελλάδες”.

Ο Ηλίας Ι. Καρανίκας γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1932, στο χωριό Σελλάδες του Δήμου Ν. Σκουφά, πλησίον της Άρτας, εκεί όπου πραγματοποίησε και μέρος από τις πρωτοβάθμιες εγκύκλιες σπουδές του, καθώς τις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, πρέπει μάλλον να τις ολοκλήρωσε στην Άρτα, όπου εκεί η οικογένειά του, μέσα στα χρόνια της Κατοχής, είχε μετεγκατασταθεί, χωρίς να εγκαταλείψει βέβαια και το χωριό. Συντροφιά ο Ηλίας είχε τα δύο του τα αδέλφια, που έγιναν κατόπιν κι εκείνα γιατροί, όπως άλλωστε κι ο ίδιος.
Ο Ηλίας Καρανίκας σπούδασε ιατρική και ειδικεύθηκε στην γενική χειρουργική. Τα επιστημονικά του συγγράμματα και οι ανακοινώσεις του σε Συνέδρια κι Επιστημονικά Ιατρικά Περιοδικά, διαδέχονταν έκτοτε το ένα το άλλο, τις δε μελέτες κι έρευνές του τις εικονογραφούσε με δικά του σχέδια , που θεωρούνται ακόμη και σήμερα, ευκρινέστατα, λυσιτελή κι υποδειγματικά στο είδος τους. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά του έμεινε λίγος χρόνος κι έτσι μπόρεσε και τον κέρδισε η ζωγραφική (παράλληλα με το ιατρικό του λειτούργημα), καθώς και η μετάφραση, εκκλησιαστικών κειμένων, ανάμεσα στα οποία υπήρξαν εκείνα της Αποκάλυψης του Ιωάννη, αλλά και του Γέροντος Σοφρωνίου του Έσσεξ, (ενός σπουδαίου και διεθνώς γνωστού, ορθόδοξου πνευματικού αναστήματος, που έργα του μέχρι το 1975 είχαν μεταφραστεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, πλην των ελληνικών). (Πηγή : https://paletaart)

Η κοινότητα Σελλάδων με 939 κατοίκους στον Οδηγό Ηπείρου 1920 – 1929. Περιλάμβανε και το χωριό Μεγάρχη. (Πηγή : 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1913, ΠΗΡΑΜΕ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ……., Ιωάννινα, 2013)

“Ο Σκουφάς γεννήθηκε το 1779 στο Κομπότι, χωριό σιμά στην Άρτα. Αν τώρα πας ίσαμε κει σου δείχνουν και το πατρικό του σπίτι, που δεν σε πείθει όμως πως κρατά από κείνα τα χρόνια. Ίσως στον ίδιο τόπο να βρίσκονταν κάποτε το ρημάδι που γεννήθηκε.

Αφού έμαθε λιγοστά γράμματα, αναγκάστηκε, καθώς ήταν φτωχοφαμελίτες οι γονιοί του, να φύγει για την Άρτα. Μπήκε τσιράκι σε κάποιον μάστορα που έφτιαχνε σκούφιες κι άμα έμαθε τη δουλειά, άνοιξε δικό του μαγαζί. Από τούτη την τέχνη πήρε το παρατσούκλι Σκουφάς, όπου μ’ αυτό έμεινε στην ιστορία. Μαύρα τα χρόνια κι αβάσταχτη η τυραννία του Αλή πασά. Παρά να κάτσει να ρημάξει μέσα στο παλιομάγαζό του αποφασίζει να ξενιτευτεί. Πουλά τη σιρμαγιά του, συνάζει όσα χρήματα μπόρεσε και φεύγει για τη Ρωσία. Καταστάλαξε στην Οδησσό, που μέτραγε πια 25000 ψυχές.

Όπως όλοι οι ξενιτεμένοι Ρωμιοί, γύρεψε κι ο Σκουφάς να εμπορευτεί. Δεν τα κατάφερε όμως. Χρεωκόπησε και τράβηξε για τη Μόσχα, όπου γίνηκε υπάλληλος του έμπορα Πάλλη. Ούτε όμως εκεί πολυκαίρισε. Τον Νοέμβρη του 1813 ξαναγυρίζει στην Οδησσό, όπου σμίγει με τον Ξάνθο και τον Τσακάλωφ.

Από τους τρεις πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας, ο Σκουφάς ήταν ο πιο λίγο γραμματισμένος. Κι όμως, σ’ αυτό συμφωνούν όλοι οι ιστορικοί, στάθηκε ο φωτεινός νους της Φιλικής. Εξόν από τις μοναδικές οργανωτικές ικανότητές του φανέρωσε αδάμαστη θέληση, που καμιά αντιξοότητα δεν μπόρεσε να την λυγίσει. Όταν οι άλλοι απελπίζονταν από τις δυσκολίες που ορθώνονταν μπροστά στο μέγα έργο που πήραν πάνω τους, αυτός με το θάρρος του, την αισιοδοξία του και το παράδειγμά του, τους συγκρατούσε. Στάθηκε αναμφισβήτητα ο εμπνευσμένος ηγέτης, στα μέτρα που απαιτούσαν οι περιστάσεις.

Ίσως να μην είναι υπερβολή τούτος εδώ ο λόγος : ο άταφος Ρήγας Βελεστινλής ξαναρχόταν στη ζωή να αποτελειώσει, στο πρόσωπο του Σκουφά, το έργο που είχε θεμελιώσει. Και είχε την ίδια μοίρα μ’ εκείνον : πέθανε πριν βγάλει καρπούς το δέντρο της λευτεριάς, που τόσο μόχθησε να το φυτέψει. Έφυγε απ’ τη ζωή στις 31 του Ιούλη 1818. Η καρδιά του έπαψε να χτυπά όταν ήταν 39 μόνο χρόνων…..” (Πηγή : Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ, Δ. Φωτιάδη, Αθήνα, 1971)

Η κοινότητα Κομποτίου με 1486 κατοίκους στον Οδηγό Ηπείρου 1920 – 1929. (Πηγή : 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1913, ΠΗΡΑΜΕ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ……., Ιωάννινα, 2013)