——————–
Ο πλάτανος βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού δίπλα στο Γεφύρι. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ο πλάτανος της Άρτας μαζί με την πλατεία Μονοπωλείου υπήρξαν τόποι εκτέλεσης αιχμαλώτων όπως μαρτυρούν και οι ακέφαλοι σκελετοί που βρέθηκαν στις ανασκαφές. Η επιλογή της πλατείας και του πλατάνου στη γέφυρα, είχε να κάνει με το γεγονός ότι αποτελούσαν πολυσύχναστα μέρη και η θέα των νεκρών λειτουργούσε παραδειγματικά για τους υπόδουλους Έλληνες. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων, καθόταν κάτω από τον πλάτανο και έβλεπε τους κρεμασμένους Έλληνες, τους οποίους ο ίδιος είχε καταδικάσει σε θάνατο διά απαγχονισμού ενώ λέγεται επίσης ότι το δέντρο αποτελούσε και στόχο σκοποβολής του ίδιου του Αλή Πασά πριν από κάποια επιδρομή κατά των Σουλιωτών, γεγονός στο οποίο βασίστηκε και το δημοτικό τραγούδι
«Τ’ έχεις καημένε πλάτανε και στέκεις μαραμένος
με τις ριζούλες στο νερό και πάλι μαραμένος;
Παιδιά μ’ σαν με ρωτήσατε, να σας το μολογήσω.
Αλή πασάς επέρασε με δεκοχτώ χιλιάδες.
Κι όλοι στον ίσκιο μ’ έκατσαν,
εκάτσαν στη δροσιά μου
κι όλοι σημάδι μ’ έβαλαν,
κι όλοι με τουφεκίσαν.
Μου κόψαν τα κλωνάρια μου,
μαράθηκ’ η καρδιά μου
κι αυτός ο γερ’-Αλή πασάς
μου ρίχνει στην καρδιά μου.»
Αξιοσημείωτο είναι το περιστατικό με πρωταγωνιστή τον Βασιλέα Γεώργιο τον Α’, ο οποίος επισκέφθηκε την Άρτα στις 16 Σεπτεμβρίου 1881. Η υποδοχή υπήρξε θερμή και τις απογευματινές ώρες της ίδιας ημέρας ο βασιλιάς επιθεώρησε τις μονάδες που είχαν στρατοπεδεύσει στο κάστρο της Άρτας ενώ την επόμενη ημέρα επισκέφθηκε τη γέφυρα της Άρτας και απέδωσε χαιρετισμό στον Τούρκο διοικητή Αλή Ριζά Μπέη και μετά σκάλισε το όνομα του στον γέρικο πλάτανο και μαζί με τους αξιωματικούς, σχημάτισε έναν ανθρώπινο κύκλο γύρω από το δέντρο. (Πηγές : Η ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΝΤΗΡΙΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ 1881-1981, Δ. Καρατζένηs (http://dimitrioskaratzenis.gr/books.php…) -Τ’ έχεις καημένε πλάτανε, Δημοτικό Τραγουσι, Δόμνα Σαμίου (https://www.domnasamiou.gr/?i=portal.el.songs&id=132)
Η φωτογραφία είναι του Δημήτρη Παπαδήμου, από το Λεύκωμα “Εκδρομή Ηπείρου” Οκτ. 1966, για το ΜΙΕΤ.
