Αντάρτες του ΕΔΕΣ μετά τις μάχες με τους Ιταλούς στις 14 Μάρτη και την κηδεία των αδελφών Γουρνάκη. Από αριστερά : Μ. Μυριδάκης, Τάκης Αρβανίτης, Γιάννης Παπαδάκης και ο οπλαρχηγός (πρώην ληστής) Γιάννης Νιάφας. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Σταύρου Κωτσάκη, όπως δημοσιεύτηκε στην ομάδα ΟΡΕΙΝΟΣ ΒΑΛΤΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ.
11-3-43
ΜΑΚΡΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΒΛΑΧΟΥ ΟΣΤΙΣ ΚΑΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΔΙΟΤΙ ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΑΜ ΚΛΠ. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΝ ΕΠΕΣΚΕΦΘΗΣΑΝ ΤΟΝ ΑΓΓΛΟΝ ΣΥΝ/ΧΗΝ, ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΣΥΝΩΜΙΛΗΣΑΝ ΕΠ ΑΡΚΕΤΟΝ. ΖΩΗΡΑ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ. ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΤΟΥ ΥΠΕΣΧΕΘΗΣΑΝ ΕΝΙΣΧΥΣΙΝ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΝ. ΕΣΤΑΛΗΣΑΝ ΕΠΙΣΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΠΡΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΟΝ. Η ΟΜΑΣ ΤΟΥ ΒΛΑΧΟΥ ΚΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΑΠΟΡΗΣΑΝ ΠΩΣ ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕΘΑ ΜΕ ΤΑ ΤΙΠΟΤΕΝΙΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΑΜΕΝ ΧΩΡΙΣ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΦΑΓΗΤΟΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΛΑΤΙ ΑΚΟΜΑ. Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΓΕΛΑΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΙΠΕ ΟΤΙ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΝΟΜΕΝ, ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΕ ΕΙΣ ΓΕΝΟΜΕΝΗΝ ΠΡΟΤΑΣΙΝ ΕΑΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΘΗΣΟΥΝ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΑΥΤΟΙ ΗΡΝΗΘΗΣΑΝ ΕΙΠΟΝΤΕΣ ΠΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΥΠ ΟΨΙΝ ΤΩΝ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑΝ. ΤΗΝ 14,15΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΡΟΣ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ ΚΑΙ ΕΚΕΙΘΕΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΘΥΝΗ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ. ΤΗΝ 16ην ΩΡΑΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΒΡΟΒΙΑΝΑ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΑΠΑ-ΡΟΙΔΗ. ΜΑΣ ΗΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΚΑΙ Ο Ν. ΤΡΥΠΙΑΣ._
12-3-43
ΤΗΝ 10ην ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 13,50΄ ΩΡΑΝ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΕΚΑΥΣΑΝ ΤΟ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΚΑΙ ΟΤΙ Ο ΧΟΥΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΙΣ ΕΜΠΕΣΟΝ. ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΣ ΤΟΥ Ν.ΤΡΥΠΙΑ ΓΙΑ ΑΘΗΝΑΝ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΑΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΑΣ. ΚΑΤΑΛΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ. ΔΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΑΙ ΕΦΕΔΡΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΟΠΩΣ ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΛΑΒΟΥΝ ΘΕΣΙΝ ΕΙΣ ΣΚΑΛΑΝ ΣΥΝΤΕΚΝΟΥ ΚΑΙ ΕΜΠΕΣΟΝ ΥΠΟ ΤΟΝ Λ/ΓΟΝ ΜΥΡΙΔΑΚΗΝ ΜΙΧΑΗΛ. ΕΜΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΠΕΡΔΙΚΑΚΙ (ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ)._
13-3-43
ΤΗΝ 10,20΄ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙ ΕΜΠΕΣΟΝ ΟΠΟΥ ΜΑΣ ΑΝΕΜΕΝΟΝ Ο ΣΤΥΛ.ΧΟΥΤΑΣ, Ο ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο Λ/ΓΟΣ ΚΑΡΑΠΑΝΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΟΣ Ε.Ο.Β. ΕΞ 20 ΑΝΔΡΩΝ. ΜΑΚΡΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ.ΤΗΝ 16,30΄ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΔΥΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΜ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΕ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΜΕΝΟΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥΣ, ΜΠΕΓΝΗΝ, ΚΟΖΙΑΚΑΝ, ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΝ, ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΝ, ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΥΠΟ ΤΥΠΟΝ ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΔΩΣΩΜΕΝ ΕΙΣ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΝ ΤΑΓ/ΧΗΝ ΒΛΑΧΟΝ ΚΑΤΑΦΥΓΟΝΤΑ ΣΕ ΜΑΣ, ΑΛΛΩΣ ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΙΤΕΘΟΥΝ ΚΑΙ ΘΑ ΜΑΣ ΡΙΨΟΥΝ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ,- ΚΑΙ ΣΤΟΥ ΒΟΔΙΟΥ ΤΟ ΚΕΡΑΤΟ ΕΑΝ ΚΡΥΦΤΕΙ Ο ΖΕΡΒΑΣ ΘΑ ΤΟΝ ΠΙΑΣΟΥΝ -. ΕΙΣ ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΑΥΤΟ ΟΝΟΜΑΖΟΝ ΤΟΝ ΣΑΡΑΦΗΝ ΚΑΙ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΝ, ΠΡΟΔΟΤΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΚΛΠ. Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΔΟΘΗ ΚΑΙ ΑΠΕΣΤΑΛΗ ΑΜΕΣΩΣ ΔΙΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ, ΕΧΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΩΣ ΕΞΗΣ : “ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΙ (ΚΑΤΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ) ΜΑΘΕΤΕ ΟΤΙ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΜΑΧΟΜΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ, ΤΟΥΤΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΕ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΩ ΚΑΙ ΜΕ ΣΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΝΝΑΙΟΥΣ ΕΦ ΟΣΟΝ ΣΥΝΕΜΑΧΗΣΑΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ ΚΛΠ”, Ν.ΖΕΡΒΑΣ
13-3-43.
ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΑΜΕΣΩΣ ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΓΚΑΘΙΣΤΑΝΤΑΙ ΦΥΛΑΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΟΛΑΙ ΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΟΠΩΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΟΥΝ ΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙ ΕΝ ΟΨΕΙ ΕΑΜΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ._
14-3-43
ΠΕΡΙ ΤΗΝ 10ην ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 13ην ΩΡΑΝ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΕΥΡΟΜΕΝ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟΝ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΕΝΟΝ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ. ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΜΕ ΜΟΝΟΝ ΤΟΝ ΟΔΗΣΣΕΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ. ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΑΙΟΝ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΔΕΝ ΕΚΤΥΠΗΣΑΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΤΟ ΓΛΥΤΩΣΑΝ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΚΕΤΣΕ¨Ι¨ΚΑ. ΕΙΣ ΒΑΛΜΑΔΑ ΕΓΕΝΕΤΟ ΣΦΟΔΡΑ ΜΑΧΗ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΚΑΙ ΕΚΑΥΣΑΝ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ. ΕΜΕΙΣ ΚΑΤΗΥΘΗΝΘΗΜΕΝ ΕΙΣ ΣΒΑΡΝΑΝ ΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΤΑΚΗΝ ΑΡΒΑΝΙΤΗΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΗΜ. ΝΤΑΦΑΝ. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗΝ ΤΟΥ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΓΟΥΡΝΑΚΗ. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΣΩΤΗΡΑ ΟΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΠΟΤΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΜΑΣ ΧΩΡΙΣ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ. ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΟΠΩΣ ΚΙΝΗΘΩΜΕΝ ΠΡΟΣ ΗΠΕΙΡΟΝ._
15-3-43
ΚΑΤΟΠΙΝ ΤΗΣ ΛΗΦΘΗΣΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΟΠΩΣ ΚΙΝΗΘΟΥΜΕΝ ΠΡΟΣ ΗΠΕΙΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΜΑΚΡΑΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΝ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗ,Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΤΕΣΤΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΙΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΕΡΙ ΩΡΑΝ 14ην ΔΙΑ ΚΛΕΙΔΙ. ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΣΥΜΠΤΥΣΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΗΝ ΡΕΘΑ ΠΡΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΝ. ΤΗΝ 18,30΄ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙ ΟΠΟΥ ΜΑΣ ΑΝΕΜΕΝΕΝ Ο ΣΠΥΡ. ΚΟΛΟΝΙΚΗΣ ΄Η΄ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΣ, Ο Λ/ΓΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤ. ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΛΕΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Ν. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙ._
16-3-43
ΠΡΟΣΒΑΛΟΜΑΙ ΑΠΟ ΒΑΡΥ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ, ΕΝ ΤΟΥΤΟΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΗΣΥΧΑΣΩ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΟΛΛΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΧΩ. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΟΜΑΔΩΝ. ΕΚΔΟΣΙΣ ΔΙΑΤΑΓΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΕΝ ΟΨΕΙ ΕΑΜΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ. ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΣΕ ΕΜΠΟΛΕΜΟΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ. ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΤΑ ΔΙΕΥΘΕΤΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΑΛΛΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟΝ ΤΡΟΠΟΝ. ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥΣ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑΡΧΑΣ. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΣΠΥΡ. ΚΟΛΟΝΙΚΗΝ. ΑΠΟΠΝΙΚΤΙΚΗ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. ΑΦΙΞΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΚΩΝ. ΒΟ¨Ι¨ΔΑΡΟΥ, ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΑΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΑΣ Ε.Ο.Ε.Α. ΑΠΟΣΚΙΡΤΗΣΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΜ. ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΡΙΨΕΩΣ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ._
Στη φωτογραφία “14 Μαρτίου 1943 – Πατιόπουλο Βάλτου. Από αριστερά : Ι. Παπαδάκης, Π. Αρβανίτης, Μ. Μυριδάκης, Κ. Γουντχάουζ, Ν. Ζέρβας και Π. Κωτσάκης. (Πηγή : https://www.lifo.gr/)
“Δυο τρεις “πλάνες, ρουκάνι, σκεπάρνι, σφυριά, σκαρπέλο, λίμες…. ” και το όνειρο κι η σκέψη παίρνουν μορφή. Τα αγαπημένα σύνεργα του χειροτέχνη δίνουν ζωή στο άψυχο ξύλο. Μέσα από τα ροζιασμένα χέρια του οι στιγμές γίνονται ιερές, για την τέχνη την πανάρχαια. Στιγμές που σήμερα φαντάζουν μακρινές. Κι όταν το ξύλο γίνεται πουλί ή ζωντανό ή κουτάλι που θα “γυρίσει το φαί στο τσουκάλι”, τότε χαμογελά και σιγοτραγουδά έναν παλιό σκοπό.
Στη φωτογραφία ο Γιάννης Μπαλαούρας από τη Ροδαυγή στο εργασήριό του, κατασκευάζοντας γκλίτσες, κουτάλες, σκαφίδες, γουδιά και άλλα ξύλινα εργαλεία”. (Πηγή : ΡΟΔΑΥΓΗ, ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΧΤΕΣ, Χ. Σταύρος, Άρτα, 2020)
“Κατ’ αρχάς ως ιδιοκτήτης του αγροκτήματος τούτου εφέρετο ο Οθωμανός Σεφκέ Νετζίπ Βέης εις τον οποίον οι καλλιεργηταί έδιδον κατ’ αποκοπήν, έναντι του φόρου τον οποίον επλήρωνε ο ιδιοκτήτης εις το δημόσιον.
Συν τω χρόνω τοις επέβαλε να πληρώνουν διά της βίας 10% εις είδος. Αλλά πάλιν δεν του έφθανον και κατά το έτος 1877 ηύξησε το ποσόν τούτο, από 10% εις 30%, όπερ επλήρωνον ως είδος γεωμόρου μέχρι του έτους 1910.
Κατά το έτος τούτο (1910) οι καλλιεργταί ητήσαντο παρά του ιδιοκτήτου τους τίτλους ιδιοκτησίας του χωριού των διά να πληρώσωσι το γεώμορον, ούτος δε, μη έχων τίποτε να παρουσιάση, ειμή κάτι ψευδοσυμβόλαια, δεν κατώρθωσε να λάβη τίποτε ως γεώμορον εκ του χωρίου τούτου.
Κατά τα έτη 1910 – 1912 (επί Τουρκίας ακόμη) οι καλλιεργηταί δεν κατέβαλον γεώμορον, κατά το 1913 όμως, ο ιδιοκτήτης ήρχισε να κάμη κατάσχεσιν των προιόντων, ανασταλείσης δε της κατασχέσεως, δυνάμει διαταγής του Υπουργείου, κατόπιν αιτήσεως των καλλιεργητών, ο ιδιοκτήτης απήλθε μη επιστρέψας πλέον, αφήσας μάλιστα και τα κατασχεθέντα προιόντα.
Το έτος 1920 εμύνησε τους καλλιεργητάς διά την καθυστέρησιν του γεωμόρου (και των παρελθόντων ετών), γενομένης δε ανακρίσεως το έτος 1922 εξήχθη απόφασις του Πρωτοδικείου Άρτης (τον Ιούνιον του 1925), αναστέλουσα την ποινικήν δίωξιν των καλλιεργητών επί μίαν τριετίαν.
Σημείωσις
Κατά τα έτη 1910, 1911 και 1912 ο ιδιοκτήτης ενοικίασε το χωρίον εις τον Βασίλειον Τσικνιάν, αντί 120 λιρών ετησίως και ούτος δεν ηδυνήθη να συλλέξη γεώμορον, ει μη μόνον κατά το έτος 1910.
Συνημμένως τη παρούση υποβάλλω ένα πρόχειρον σχεδιάγραμμα, έναν πίνακα εμφαίνοντα την γενικήν κατάστασιν των καλλιεργητών και απόσπασμα της αποφάσεως του Πρωτοδικείου Άρτης, προς το Γραφείον Εποικισμού Άρτης δια τα περαιτέρω.
Εν Νισίστη τη 30 Ιουλίου 1925
Ευπειθέστατος
Ο Επιμελητής Εποικισμού” (Πηγή : ΓΑΚ. Κ.Υ.)
Στη φωτογραφία το πρόχειρο σχεδιάγραμμα του αγροκτήματος Νησίστης που υπεβλήθη μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα (Πηγή :ΓΑΚ. Κ.Υ.)
30 Ιουλίου 1925 – Συνοπτική έκθεση του αγροκτήματος Νησίστης – Φιλιππιάδος από τον Επιμελητή Εποικισμού, με όλες τις πληροφορίες που αφορούν την Νησίστα (σημερινή Ροδαυγή) της επαρχίας τότε Φιλιππιάδος. Δίνονται πληροφορίες σχετικά με τα όρια του αγροκτήματος, την διαμόρφωση του εδάφους, τους 10 οικισμούς από τους οποίους αποτελείται και την έκτασή τους, τον πληθυσμό κ.τ.λ. (Πηγή : Διεύθυνση Πολιτικής Γης, ΓΑΚ, Κ.Υ.)
Έλληνες στρατιώτες και εύζωνοι στο Γεφύρι της Άρτας το 1897. Στην απέναντι όχθη διακρίνονται οι σκηνές των Τούρκων. (Φωτογραφία του Ν. Πανταζόπουλου, Φωτογραφικό αρχείο Εθνικού Ιστορικού Μουσείου)
Το Μνημείο προς τιμήν των Ελλήνων που έπεσαν μαχόμενοι στην Ήπειρο κατά τον πόλεμο του 1897, εγκαινιάστηκε στην Άρτα τον Σεπτέμβριο του 1903, απ’ όπου και η φωτογραφία. Αρχικά στήθηκε επί της οδού Αλ. Παπαδιαμάντη, σε μια μικρή πλατεία που ονομάστηκε Πλατεία Μνημείου. Μετά την ρυμοτόμηση της περιοχής και την κατασκευή της Περιφερειακής οδού, μεταφέρθηκε στο παρκάκι ανάμεσα στην περ. οδό και το παραποτάμιο πάρκο. (Φωτο από αρχείο Ανδρέα Οικονόμου).
Πρόκειται για την μετάφραση του αποσπάσματος που περιγράφει τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στην περιοχή της Άρτας όπως τον κατέγραψε ο Henry Woodd Nevinson στο βιβλίο του με τίτλο “Scenes in the thirty days war between Greece & Turkey, 1897”, που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1898 από τους J.M. Dent & co.
Ο Henry Woodd Nevinson ήταν Άγγλος πολεμικός ανταποκριτής. Εργαζόταν στην εφημερίδα The Daily Chronicle και το 1897 στάλθηκε στην Ελλάδα για να καλύψει τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο. Ο φίλος του, Henry Brailsford, επεσήμανε: «Ως πολεμικός ανταποκριτής ο Νέβινσον ήταν πάντα σχολαστικά προσεκτικός στη συλλογή των γεγονότων του και τα γραπτά του συχνά ενέπνεαν όσους αγωνίζονταν για την ελευθερία. Τα επόμενα χρόνια ανέπτυξε τη φήμη του εξαιρετικού πολεμικού ρεπόρτερ». Έφτασε στην Αθήνα με ατμόπλοιο μέσω Κέρκυρας. Εκεί προσέλαβε έναν νεαρό Έλληνα που γνώριζε αγγλικά σαν διερμηνέα : «……Είχα μαζί μου έναν νεαρό Έλληνα, τον οποίο είχα γνωρίσει τυχαία στην Αθήνα, και τον είχα προσλάβει για να με βοηθήσει στη γλώσσα. Είχε μεγαλώσει στην Αγγλία και πάντα έδειχνε μια μεγάλη επιθυμία να θεωρηθεί Άγγλος. Ως Έλληνας με βοήθησε πολύ και με συνόδευε στο μεγαλύτερο μέρος της εκστρατείας, αν και συχνά, πολύ παρά τη θέλησή του. Μπορούμε να τον ονομάσουμε «Μαύρο»……». Αφού παρακολούθησε τις μάχες στο μέτωπο της Θεσσαλίας, αμέσως πριν το Πάσχα παίρνει οδηγίες να περάσει στην Ήπειρο, και να φτάσει στην Άρτα, επιλέγοντας να διασχίσει τα βουνά που χωρίζουν τη Άρτα από την Καρδίτσα…..
Τα πρώτα 7 κεφάλαια το βιβλίου του είναι αφιερωμένα στο μέτωπο της Θεσσαλίας. Η αφήγηση για το μέτωπο της Άρτας περιλαμβάνεται στα κεφάλαια 8 -13 (σελίδες 111 – 235) και το βιβλίο τελειώνει με δυο ακόμη κεφάλαια αφιερωμένα στον πόλεμο στην Κρήτη….(Α. Καρρά)
Μπορείτε να διαβάσετε την μετάφραση στο λινκ https://doxesdespotatou.com/wp-content/uploads/2025/03/Ο-Ελληνοτουρκικός-πόλεμος-του-1897-στην-Άρτα-1.pdf
ή στο λινκ https://independent.academia.edu/AnastasiaKarra4
Το καπέλο υπήρξε ανέκαθεν σύµβολο κοινωνικής τάξης και υποδήλωνε την ιδεολογία αλλά και οικονοµική θέση του ανθρώπου που το φορούσε. Το καπέλο των αστών στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ήταν η “ρεπούμπλικα”= δημοκρατία), ένα διαδεδομένο και απαραίτητο συμπλήρωμα του “καθώς πρέπει” μεσοαστού. Το καλοκαίρι την ρεπούμπλικα αντικαθιστούσε το “ψαθάκι η παγιασόν”, ένα ανδρικό αξεσουάρ που ήταν must στη μόδα της εποχής. Το Αρτηνό τους όνομα πάντως ήταν «μπαγιασόν ή μπαγιασόνια»….
Στη φωτογραφία ο Σωτήρης ή Σώτος Μπανταλούκας όπως ήταν το χαϊδευτικό του, ένας από τους συνεχιστές της ποτοποιίας “ΠΗΓΑΣΟΣ”, νεαρός, ποζάρει με καλοκαιρινή αμφίεση και καπέλο μπαγιασόν, τον Αύγουστο του 1928. (Φωτο από αρχείο κ. Μάξιμου Μπανταλούκα)
Άρτα, Ιούλιος 1946. Εργαζόμενοι στο εσωτερικό της ποτοποιίας ΠΗΓΑΣΟΣ του Βασίλειου Μπανταλούκα επί της οδού Γριμπόβου. (Από το αρχείο του κ. Μάξιμου Μπανταλούκα)
Περισσότερες πληροφορίες για την ποτοποιία ΠΗΓΑΣΟΣ μπορείτε να βρείτε στα λινκ https://doxesdespotatou.com/potopoiia-vas-mpantaloyka-1/
και https://doxesdespotatou.com/potopoiia-vas-mpantaloyka-2/
και https://doxesdespotatou.com/1932-epaggelmatiki-diafimistiki-karta/
