Δόξες Αγήραντες του Δεσποτάτου

Ο Γεώργιος Αγόρος με τον Γεώργιο Ζορμπαλά από τους Σελλάδες. Ο επίλαρχος Γ. Ζορμπαλάς κατετάγη εις τας 16 Αυγούστου 1943. Υπηρέτησεν εις Αρχηγείον Ηπείρου μέχρις ότου του ανετέθη η διοίκησις του  2/39 Σύνταγματος Ευζώνων από 14 Μαρτίου 1944 μέχρι τέλους του αγώνος, με αξιόλογον δράσιν κατά των κατακτητών. (Aπό τη Συλλογή του κ. Μίμη Χριστοφιλάκη).

Απόσπασμα από το σημειωματάριο Έλληνα στρατιώτη στο Αλβανικό μέτωπο. Αρχίζει από 31.3.1941 από το Τεπελένι και τελειώνει στις 4.5.1941 στο Χαλάνδρι Αττικής. 48 σελίδες με μολυβάκι. Οι περιγραφές της σύμπτυξης, οπισθοχώρησης, και επιστροφής σε αρρωσταίνουν. Φτέρη Κακκαβιάς, Άγιος Ιωάννης Ιωαννίνων, Άρτα, Λιμίνη( Άρτης), Αγρίνιο, Ναύπακτος, Ψαθόπυργος, Αίγιον, Λουτράκι, Κόρινθος, Καλαμάκι, Αθήνα – Ρουφ, Χαλάνδρι. Από την Άρτα πέρασε την Τρίτη του Πάσχα, αμέσως μετά τον βομβαρδισμό του Μεγάλου Σαββάτου. (Από το εξαιρετικό αρχείο του κ Μίμη Χριστοφιλάκη)

“23 – 4 – 41. Tρίτη –  Όλη τη νύχτα μέχρι τις 7.30 που φτάσαμε στο χωριό Λιμίνη της  Άρτας 2 χιλ. ταξιδεύαμε νηστικοί και αρκετά κουρασμένοι. Περισσότερον δε διάφορες διαδόσεις περί των διεκδικήσων των Ιταλών μας χαλούν το κέφι. Τα αυτοκίνητα, το ένα μετά το άλλο περνούν φορτωμένα στρατό που βιάζεται να μεταφερθεί. Πυροβόλα, τρακτέρ, υλικά και στρατιώται διασχίζουν την ύσυχη γωνιά του δρόμου προς το χωριό. Εμείς σταθμεύουμε στο χωριό αυτό για λίγη ανάπαυση και σκεπτόμεθα το απόγευμα να συνεχίσουμε το δρόμο μας. Εκκλησιαζόμεθα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που εορτάζει, κατόπι αφού πίνουμε γάλα παχίτατο με ψωμί πέρνουμε ύπνο κάτω από μια αμυγδαλιά.  Συζητούμε εν τω μεταξύ για τις φοβερές ζημιές της Άρτας, από τους προχθεσινούς βομβαρδισμούς καθώς των Ιωαννίνων. Το μεσημέρι βρήκαμε μοσχαράκι που μας το μαγείρεψε γρήγορα και πρόχειρα μια χωριατοπούλα…”

16-2-43

ΤΗΝ 9,10΄ ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 12,30΄. ΚΑΤΑΛΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΠΑΠΑ-ΜΑΤΣΟΥΛΑΝ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΠΕΡΙΠΟΙΗΘΗΚΕ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΝ 23ην ΩΡΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΝ ΟΤΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥΣ 2.500 ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΤΙ ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΕΦΘΑΣΕΝ ΗΔΗ ΕΙΣ ΠΑΝΑΓΙΑ ΔΗΜΑΡΙΟΥ. ΕΣΤΑΛΗΣΑΝ ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΠΡΟΣ ΟΛΑΣ ΤΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΟΠΩΣ ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΑΜΕΣΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΠΡΟΣΕΒΛΗΘΗ ΘΑΝΑΣΙΜΩΣ ΥΠΟ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΛΕΙΔΙΟΥ._

17-2-43

ΤΗΝ 7,50΄ ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΜΕΣΩ ΕΜΠΕΣΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟ ΤΟΥ ΑΓΓΛΟΥ ΤΑΓ/ΧΟΥ ΚΡΙΣ. ΕΙΣ ΕΜΠΕΣΟΝ ΤΗΝ 11,00΄ ΩΡΑΝ ΒΡΙΣΚΟΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΕΚΤΥΠΗΘΗΣΑΝ ΑΓΡΙΩΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΣΙΝ ΓΕΩΡΓΑΡΑ ΥΠΟ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΛΕΙΔΙΟΥ. ΤΗΝ 13,30΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 16,00΄ΩΡΑΝ. ΟΛΑΙ ΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΑΧΩΡΟΥΝ ΔΙΑ ΚΛΕΙΔΙ ΠΡΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΝ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ, ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ. ΤΗΝ 17,30΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΧΕΛΩΝΑΝ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΓΟΥΡΝΑΙΚΕΙΚΑ ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Ο ΑΓΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ._

18-2-43

ΠΕΡΙ ΤΟ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΟΝ ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΝ ΟΤΙ Ο ΧΟΥΤΑΣ ΜΕ 150 ΑΝΔΡΑΣ ΕΦΘΑΣΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΝ ΠΡΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΙΝ ΜΑΣ. ΤΗΝ 8,30΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΧΕΛΩΝΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΟΤΙ ΕΤΕΡΑ ΔΥΟ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΒΑΔΙΖΟΥΝ ΠΡΟΣ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΝ ΜΕΣΩ ΚΑΛΕΝΤΙΝΗΣ. ΤΗΝ 11,00΄ ΩΡΑΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙ ΟΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΜΕΝ ΕΩΣ ΤΗΝ 16,00 ΩΡΑΝ. ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΧΕΤΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΛΕΙΔΙΟΥ, ΠΑΤΙΟΠΟΥΛΟΥ ,ΦΛΩΡΙΑΔΟΣ ΟΠΩΣ ΚΤΥΠΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΟΥΝ ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΠΑΣΕΙ ΘΥΣΙΑ. ΕΜΕΙΣ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΡΟΣ ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑΝ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 19,30΄ ΩΡΑΝ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ. ΑΦΙΞΙΣ ΤΟΥ ΑΘΑΝ. ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΥ ΑΠΟ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΝ._

19-2-43

ΤΗΝ 19,50΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΡΟΣ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΤΥΠΗΣΩΜΕΝ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ. ΠΕΡΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΒΡΟΒΟΝ ΚΕΚΑΛΥΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΑΦΘΟΝΑ ΧΙΟΝΙΑ. ΕΙΣ ΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΟΥΜΕΘΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΝ ΚΑΤΕΛΘΟΝΤΕΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΚΡΗΜΝΟΥ ΒΟΥΝΟΥ ΚΟΝΣΕΡΒΑΣ. ΚΑΙ ΕΤΕΡΑ ΦΑΛΑΓΓΑ ΜΕ ΜΕΤΑΓΩΓΙΚΑ ΠΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΘΡΑΝ. ΑΛΛΑΓΗ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΠΙΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΙΤΩΝ ΝΑ ΜΗΝ ΚΤΥΠΗΣΩΜΕΝ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΗ ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ. ΔΙΑ Μ.ΔΙΑΣΕΛΟΥ ΚΑΤΕΡΧΟΜΕΘΑ ΕΙΣ ΑΓΙΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ ΜΕΣΟΠΥΡΓΟΥ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΟΥΜΕΘΑ ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΙΝ ΕΚ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΤΗΝ 17,30΄ ΩΡΑΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΘΕΝΤΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΒΟΘΡΑΝ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΑΓΙΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ._

20-2-43

ΤΗΝ 10,30΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΜΕΣΟΠΥΡΓΟΝ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 11,30΄ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ. ΑΠΟ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΩΣ ΑΥΤΟΜΟΛΟΣ Ο ΙΤΑΛΟΣ Λ/ΓΟΣ ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ ΦΕΡΛΑΤΣΟ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΕΙΧΕ ΜΑΚΡΑΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΝ. ΜΕΤΑ ΤΑΥΤΑ ΤΟΝ ΠΑΡΕΔΩΣΑΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΝ ΚΟΣΣΥΒΑΚΗΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΕΣΤΗΣΑΜΕΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗΝ ΤΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΙΝ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΤΟΥ. ΤΗΝ 16,30 ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΔΙΑ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΝ. ΚΑΘ ΟΔΟΝ ΣΥΝΑΝΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΛΕΩΝΙΔΑΝ ΜΠΑΦΑΤΑΚΗΝ ΔΗΜΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΕΙΣ ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΩΡΑΝ ΤΟΥ ΕΜΠΡΗΣΜΟΥ ΔΗΛΩΣΑΣ ΦΙΛΙΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΑ ΠΙΝΑΚΙΔΟΣ ΑΝΗΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΘΥΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΤΕΚΡΙΝΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΑΣ ΩΣ ΛΗΣΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΕ ΣΩΤΗΡΑΣ ΕΞ ΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΣΩΘΗ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ. ΤΟ ΘΕΑΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΡΑΓΙΚΟΝ ΑΝΤΙΚΡΥΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΑΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΝ, ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΜΑΣ ΑΛΛΑ  ΣΤΗΝ ΕΜΜΟΝΟΥ ΕΠΙΜΟΝΗΝ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΚΤΥΠΗΣΩΜΕΝ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ, ΠΡΑΓΜΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΕΑΝ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕΝ ΘΑ ΕΣΩΖΕΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΙΑΝ. ΜΕΤΕΜΕΛΗΘΗΣΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΤΑΙΞΙΜΟ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΟΡΤΗΣ. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΛΕΩΝ.ΜΠΑΦΑΤΑΚΗ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΒΕΛΕΤΖΙΚΟ. ΔΙΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΥΠΟ ΤΟΝ ΜΥΡΙΔΑΚΗΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΑΜΕΣΩΣ ΚΑΙ ΚΤΥΠΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ. ΑΦΙΞΙΣ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ ΕΙΣ ΠΕΔΙΟΝ ΡΙΨΕΩΣ ΑΥΛΑΚΙΟΥ.

21-2-43
Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΡΟΣ ΑΥΛΑΚΙ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΔΙΑΝΟΜΗΝ ΤΩΝ ΡΙΦΘΕΝΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΚΕΙΘΕΝ ΠΡΟΣ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΑΥΛΑΚΙ ΒΑΛΤΟΥ ΚΑΙ ΚΤΥΠΗΣΟΥΝ
ΤΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΥ ΧΟΥΤΑ. ΠΗΓΑΙΝΟΜΕΝ ΠΡΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΙΝ ΤΟΥ ΧΟΥΤΑ. ΕΙΣ ΑΥΛΑΚΙ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 10,00΄ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΜΕΝ ΑΣΧΟΛΗΘΕΝΤΕΣ ΜΕ
ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΝ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΝ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ._

Η φωτογραφία (που την έχουμε αναρτήσει ξανά πρόσφατα) βρίσκεται και στο βιβλίο του Μιχαήλ Μυριδάκη με το εξής σχόλιο : “21 Φεβρουαρίου 1943 – Εις την Σάρεια Γαυρόβου αμέσως μετά τας μάχας και μετά την τρίτην άνοδον των Ιταλών εις την περιοχήν Σκουληκαριάς – Κλειδίου”. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Σταύρου Κωτσάκη, όπως δημοσιεύτηκε στην ομάδα ΟΡΕΙΝΟΣ ΒΑΛΤΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ. Επεξεργασία φωτογραφίας από τους αδελφούς Παππά.