“……Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Άρτα καταλαμβάνει τη θέση της αρχαίας Αμβρακίας, αλλά η θέση του Αμβράκου (το λιμάνι της Αμβρακίας, σήμερα με το όνομα Φιδόκαστρο) δεν έχει διευκρινισθεί με σαφήνεια και ορισμένοι ταξιδιώτες προσπάθησαν να ξεπεράσουν τη δυσκολία μπερδεύοντάς το με την Αμβρακία. Ο Πολύβιος, περιγράφοντάς το ως φρούριο μεγάλης ισχύος, λέει ξεκάθαρα ότι ο Φίλιππος επιθυμούσε πρώτα να κατακτήσει τον Άμβρακο και από εκεί να κάνει τις επιθέσεις του στην Αμβρακία. Βρισκόταν σε ένα βάλτο, γιατί ο Φίλιππος έπρεπε να κατασκευάσει μονοπάτια, καθώς υπήρχε μόνο ένας δρόμος από τον οποίο μπορούσε κάποιος να προσεγγίσει το μέρος. Κοντά στη δυτική όχθη της παλιάς εκβολής του ποταμού Άρτα υπάρχουν μερικά ερείπια, των οποίων η τοπογραφική κατάσταση θα συμφωνήσει με την παραπάνω περιγραφή, όντας σε ένα βαλτώδες νησί, σε μια ελώδη λίμνη κοντά στον κόλπο, το οποίο όμως δεν μπορούσα να πλησιάσω με βάρκα, λόγω της ρηχότητας του νερού. Το πλησίασα όχι λιγότερο από μισό μίλι, σε ένα σημείο απ’ όπου μπορούσα να δω πεντακάθαρα τα τείχη, σε ύψος είκοσι πέντε ή τριάντα ποδιών. Αυτά καταλάμβαναν όλη την έκταση, περίπου ένα τέταρτο του μιλίου και έμοιαζαν να είναι απλώς ένας στρατιωτικός σταθμός, κάτι που δικαιολογούσε η βαλτώδης φύση του εδάφους. Ο Σκύλαξ λέει ότι η Αμβρακία ήταν οκτώ μίλια (ογδόντα στάδια) από τη θάλασσα, και παρατηρεί, «είχε ένα οχυρό κοντά στην ακτή και ένα πιο όμορφο λιμάνι». Αυτό ταυτίζεται πλήρως με την υπό εξέταση τοποθεσία, και παρόλο που ο Σκύλαξ δεν αναφέρει αυτό το οχυρό ως Άμβρακο, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι είναι το ίδιο, υπερασπίζοντας την είσοδο του ποταμού και απέχοντας από την πόλη έξι μίλια. Αυτά τα ερείπια δεν έχουν άλλο πιο σύγχρονο όνομα σήμερα και λέγονται απλά «Παλιόκαστρο», που είναι ένας γενικός όρος για όλα τα ερείπια από την αρχαιότητα είκοσι έως δύο χιλιάδες χρόνια πριν και σημαίνει απλά παλιό κάστρο.
Τέσσερα μίλια ανατολικά από τις εκβολές του ποταμού Άρτα, φτάνουμε στο Β.Α. γωνία του κόλπου, όπου τελειώνει η χαμηλή βαλτώδης γη και, γυρίζοντας ξαφνικά προς τα νότια, η ακτή γίνεται βραχώδης και ψηλή, ανεβαίνοντας απότομα στην κορυφογραμμή Μακρυνόρο, σε υψόμετρο τετρακόσια πενήντα έως πεντακόσια πόδια. Στο βόρειο άκρο αυτής της κορυφογραμμής, με θέα τις πεδιάδες της Άρτας, υπάρχουν μερικά τείχη από κυκλώπεια τοιχοποιία που περικλείουν μια εκτεταμένη περιοχή. Τώρα ονομάζονται Παλαιά Κούλια, και καταλαμβάνονται από ένα ισχυρό σώμα ελληνικών στρατευμάτων, που ήδη θεωρούσαν αυτό το σημείο ως σύνορο της χώρας τους. Η ανάβαση από τις πεδιάδες είναι απότομη και κακοτράχαλη, και εδώ ξεκινούν μια σειρά από στρατιωτικά περάσματα μέχρι τον Καραβασάρα, που αποτελούν και τον κεντρικό δρόμο από την Αλβανία προς την Ελλάδα, που περνά πάνω από αυτήν την κορυφογραμμή. Διασχίζοντάς την, μπαίνουμε στον όρμο του Καραβασάρα……..” (Πηγή :Observations on the Gulf of Arta, Made in 1830, Author(s): James Wolfe, Source: The Journal of the Royal Geographical Society of London , 1833, Vol. 3 (1833), pp. 77-94 Published by: Wiley on behalf of The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers)
Μια ακόμη φωτογραφία με θέμα “Ο Κόλπος της Άρτας” – Χάρτης από το ίδιο βιβλίο της Royal Geographical Society of London.