“Εν Παλαιοχωρίω Βουργαρελίου παρά την εκκλησίαν Παναγίας ευρέθη εντός λάκκου σερβίτσιο οιονεί πλουσίου ανθρώπου ωσάν του καφέ, του σιγάρου κτλ. μετάλλινον.
Ναός Παναγίας εν Βουργαρελίω κατά την επιγραφήν κτίσμα δεσπότου της Ηπείρου «…..…των δυτικών φρουρίων Νικηφόρου Άννης….(Κ)ομνηνοφυών δεσποτών αοιδίμων…….ινδ.θ’».
Εικόνες σχεδόν όλως κατεστραμμέναι. Νυκτερίδες και σκορπιοί. Τρούλλος εν τω μέσω. Άλλοτε μολυβδοσκέπαστος. Περί το 1840 ο μόλυβδος απεκομίσθη υπό των Τούρκων. Πλίνθων συνδυασμός εν τη εξωτερική τειχοδομία. Τάφος εκ γύψου με βυζαντ. κοσμήματα κατεστραμμένος εν τινί γωνία.
Από δυσμών τρίλοβον παράθυρο, ου το μέσον μέγα άνοιγμα έλεγον ότι έμενεν ανοικτόν και εχρησίμευεν, όπως ο εν τη Τσούκα οικών βασιλεύς εισέρχηται έφιππος.” (Πηγή : ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ, τεύχος Α’, Αθήνησιν, 1923)
Στη φωτογραφία του Απόστολου Βερτόδουλου”Η Μονή Παναγίας ή Κόκκινη Εκκλησιά” τη δεκαετία του ’60.(Πηγή : Λεύκωμα ΗΠΕΙΡΟΣ, Γιάννενα 1995)
