————————
“Η παρουσία του Αλή Πασά στην Ήπειρο είχε σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του πολυϊδιοκτησιακού γαιοκτητικού συστήματος και τη δημιουργία των τσιφλικιών. Χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, ο Αλή πασάς ιδιοποιήθηκε κρατικές γαίες, κτήματα τα οποία ανήκαν σε Μονές, κοινότητες, ιδιώτες και άλλους γαιοκτήμονες. Η δραστική παρέμβασή του στο γαιοκτητικό σύστημα της Ηπείρου είχε σοβαρές επιπτώσεις και για τον καζά της Άρτας. Όπως διαπιστώνεται από τις πηγές, πολλά χωριά έγιναν τσιφλίκια του ίδιου και των παιδιών του. Στην πεδιάδα της Άρτας και την περιοχή της Λάμαρης μόνο δύο τσιφλίκια δεν πέρασαν στην ιδιοκτησία τους. Την ίδια όμως τύχη είχαν και ορισμένα χωριά ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Ο αριθμός των τσιφλικιών αυξήθηκε μετά το 1817, όταν ο αγροτικός πληθυσμός, εξαθλιωμένος ηθικά και οικονομικά από την πανώλη, βρέθηκε σε πλήρη αδυναμία να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις και αναγκάστηκε να πουλήσει ή να παραχωρήσει στον Αλή πασά τα κτήματά του ή και ολόκληρα χωριά. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η ιδιοκτησία των χωρικών δεν εκλείπει εντελώς. Συνήθως περιορίζεται σε μερικά αμπέλια ή κήπους και ορισμένα ζώα ή ακόμη και χωράφια. Ο κατάλογος των τσιφλικιών του Αλή πασά και των παιδιών του στα Τζουμέρκα, ο οποίος συντάχθηκε από τον Φιλητά και δημοσιεύτηκε από τον Σπ. Αραβαντινό στη μελέτη του για τον πασά των Ιωαννίνων έχει ως εξής:
ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ : Λιόζιστα, Ζυγοχώρια (Τα Ζυγοχώρια ήταν εννέα χωριά, τα οποία ανήκαν στο Κάτω Ραδοβίζι: Μαρκινιάδα. Λιβίτσικο (Ζυγός), Τσερκίστα (Κλειστό), Επάνω Πέτρα, αλλιώς Επάνω Πέτα ή Σπανοπέτρα (Ανω Πέτρα και τελευταία Πέτρα), Χώσιανα (Φωτεινό), Δημαριό, Ματισσιό, Σέληνα, Τόσκες. Τα τρία τελευταία στη διάρκεια του 19ου αιώνα ερημώθηκαν και έμειναν σχεδόν ακατοίκητα (Ξενόπουλου, ό.π.. σ. 32-35), Βρεστενίστα (Πηγές), Καταβόθρα (Αστροχώρι), Μουσούντα (Μεσούντα), Θοδώριανα (Θεωδόριανα), Μελισσουργοί, Μουμλιανά (Γοργόμυλος), Πράμαντα, Βελεντζικό, Σκουλικαριά. Το γεγονός ότι τα τσιφλίκια του Ραδοβιζιού συναριθμούνται με τα τσιφλίκια των Τζουμέρκων οφείλεται στις διοικητικές ανακατατάξεις, οι οποίες έγιναν στο ανατολικό τμήμα του καζά της Αρτας μετά την κατάπνιξη της επανάστασης του 1854.(Πηγή ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Κ. Πανάγου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τόμος 26, 1997)
Στη φωτογραφία : Προσωπογραφία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, CARTWRIGHT, Joseph, Λονδίνο, R. Havell, 1822. (Πηγή : https://el.travelogues.gr/item.php?view=53941)
