Στις αρχές του 1900, τα πράγματα έχουν κάπως αλλάξει, γιατί από τα τέλη του 19ου αι. έχει μπεί στη ζωή ζωή των κατοίκων της δυτικής Ελλάδας ο σιδηρόδρομος, ο οποίος όμως φτάνει, δυστυχώς για τους Ηπειρώτες, μέχρι το Αγρίνιο. Η διαδρομή αυτή καταγράφεται λεπτομερώς από τον Karl Baedeker, στον δεύτερο Οδηγό του για ταξιδιώτες στην Ελλάδα, που εκδόθηκε το 1909 (στον πρώτο οδηγό του Karl Baedeker το 1889, δεν γινόταν καμιά αναφορά).
Στην εξόρμησή του στη Νότια Ακαρνανία και Αιτωλία, ο Baedeker φτάνει μέχρι την Άρτα, ξεκινώντας από την Πάτρα. Από την Πάτρα επιβιβάστηκε στο ατμόπλοιο για το Κρυονέρι και απ’ εκεί με το τραίνο, μέσω Μεσολογγίου, έφτασε μετά από 3 ώρες στο Αγρίνιο. (Στον οδηγό δίνει λεπτομερείς πληροφορίες για το κόστος των εισιτηρίων).
Από το Αγρίνιο μέχρι τον Καρβασαρά το λεωφορείο (δυο φορές την ημέρα) ή η άμαξα κάνει 6 ώρες. Στον Καρβασαρά μας πληροφορεί ότι υπάρχει ένα μικρό πανδοχείο με μαγειρείο. Και ο δρόμος συνεχίζει με λεωφορείο ή με άμαξα μέχρι την Άρτα όπου φτάνει κανείς μετά από ακόμη 6 ώρες.
Στην Άρτα επίσης μας πληροφορεί ότι υπάρχουν 2 ξενοδοχεία, το Ξενοδοχείο Βυζάντιον και ένα στην Πλατεία Αγίου Δημητρίου, και το κρεββάτι χρεώνεται 1 ½ δρχ.
Το 1912, ο Άγγλος ρεπόρτερ Α. Trapmann που μεταβαίνει στην Άρτα για να καλύψει τον πόλεμο, γράφει σχετικά :
“………Οι ελληνικές δίοδοι επικοινωνίας περνούσαν από δύο διαδρομές, εκ των οποίων η διαδρομή μέσω της Κόπραινας ήταν η πιο αξιοποιημένη. Η Κόπραινα αποτελείται από μια αποβάθρα και δύο σπίτια, και βρίσκεται στον κόλπο της Άρτας, περίπου εννέα μίλια νότια της πόλης, με την οποία συνδέεται με έναν αρκετά καλό αμαξιτό δρόμο. Κυβερνητικά ατμόπλοια διέσχιζαν τον κόλπο από την Κόπραινα προς τον Καρβασαρά, απ’ όπου τριάντα δύο μίλια καλού δρόμου οδηγούσαν στο σιδηρόδρομο, στο Αγρίνιο.
Η εναλλακτική διαδρομή ήταν ο δρόμος που οδηγούσε γύρω από τον κόλπο, από τον Καρβασαρά στην Άρτα, μια απόσταση τριάντα δύο μιλίων και αναμφίβολα αυτός θα είχε αξιοποιηθεί περισσότερο αν οι δύο τουρκικές μονάδες στην Πρέβεζα είχαν πάρει την πρωτοβουλία να επιτεθούν στο ελληνικό πορθμείο. Ο σιδηρόδρομος από το Αγρίνιο μέχρι την προβλήτα απέναντι από την Πάτρα, στον Κορινθιακό κόλπο, είναι μια στενή μονή γραμμή, ανίκανη εντελώς να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε μεγάλο όγκο κίνησης, και ακόμη και οι επιβατικές αμαξοστοιχίες χρειάζονται τέσσερις ώρες για να διανύσουν τα τριάντα μίλια….”(Πηγές : 1. Greece: Handbook for Travellers, K. Baedeker, 1909 & 2. Ο Θρίαμβος των Ελλήνων Μετάφραση από το βιβλίο του Albert Trapmann “The Greeks Triumphant – Balkan War 1912 -13” σε μετάφραση Α. Καρρά, Άρτα, 2023)
Η μοναδική φωτογραφία που μπορέσαμε να βρούμε με αναφορά στην Άρτα από την εποχή αυτή, έχει τον τίτλο, “Return from Arta after the war” και μάλλον αναφέρεται στην επιστροφή των στρατιωτών από τον πόλεμο στην περιοχή της Άρτας, μέσω του Αγρινίου. (Πηγή : https://www.ascsa.edu.gr/)