Στην παλιά Άρτα (μια πόλη που στις αρχές του 20ου αι. αριθμούσε 5000 κατοίκους) τα καφενεία ήταν αρκετά και λειτουργούσαν και σαν κέντρα διασκέδασης, είτε με γραμμόφωνο, είτε με κομπανίες οργανοπαικτών. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1881, αφού κατασκευάστηκε ο νέος δρόμος, στην αριστερή και τη δεξιά του πλευρά δημιουργήθηκαν μερικά οικόπεδα που οι Αρτηνοί σιγά σιγά τα νοίκιασαν και έφτιαξαν εξοχικά καφενεδάκια “τα βελούχια”. “Βελούχι” θα πει παράπηγμα δίπλα σε πηγή ή σε ποτάμι….Τα βελούχια βρίσκονταν στην είσοδο της πόλης που τότε ήταν ακόμη εξοχή και τα πιο ονομαστά ήταν του Ντόρου, του Παπακαζάνα, του Χατζάρα, του Παπαγιαννάκη, του Στάθη Δωρόθεου ή Γιάννη και για το κάθε ένα απ’ αυτά έχουμε γράψει και παλιότερα…
‘Όταν έγινε η χάραξη του νέου δρόμου, από τα παλιά βελούχια δεν έμεινε τίποτα….. Τότε, τη δεκαετία του ’30 περίπου, δίπλα στο άγαλμα του ποιητή Κ. Κρυστάλλη, πάνω στο ύψωμα και πίσω από το εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων στεγάστηκε το θερινό εξοχικό κέντρο – καφενείο “Κρυστάλλης”. Ο “Κρυστάλλης ” αποτελούσε σημείο συνάντησης και διασκέδασης όλων των παλιών Αρτινών. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 (?), το παλιό κτίριο γκρεμίστηκε και τη θέση του πήρε ένα τουριστικό περίπτερο με υπέροχη θέα στο ποτάμι και τα απέναντι βουνά, που κι αυτό με τη σειρά του κατεδαφίστηκε με τη ρυμοτόμηση της οδού Τζουμέρκων που περνά σήμερα από το σημείο αυτό….
Μπορείτε να δείτε δυο ακόμη φωτογραφίες στο λινκ https://doxesdespotatou.com/stoy-krystalli/
και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/to-veloychi-krystallis/
Στη φωτογραφία, Η πρόσοψη του εξοχικού κέντρου “Κρυστάλλης” (Πηγή : Λεύκωμα ΠΡΟΤΑΣΗ, Άρτα, 1999)
