“ … Σινεμά ο Παράδεισος …” Ιούλιος 1963 . Κοσμοϊστορικό γεγονός για το χωριό μας. Για πρώτη φορά θα ερχόταν στο Γραικικό κινηματόγραφος. Προβολή από στρατιωτικό κλιμάκιο, επίκαιρα και ελληνική ταινία. Από νωρίς το απόγεμα, πριν πέσουν τα ίσκια στο Τζουμέρκο ,σύσσωμος ο μαχαλάς Καρβούνι και Σιόπετα μαζί, γυναικόπαιδα κυρίως- οι άντρες, ως συνήθως, λείπανε ταξίδι- πήραμε το δρόμο για το « Χωριό» – έτσι λέγαμε τότε το κέντρο- όπου στην πλατεία θα γινόταν η κινηματογραφική προβολή , ακριβώς μπροστά στην παλιά μας Εκκλησία- κατακομβοειδής, με πέντε σκαλοπάτια να κατεβαίνουν, με σπάνιες αγιογραφίες και ψηφιδωτά, σήμερα θα ήταν επισκέψιμο μνημείο – την γκρεμίσαμε το Σεπτέμβριο του 1963 εντελώς επιπόλαια και ανεξήγητα , στη θέση της φτιάξαμε την καινούργια .
Εμείς τα παιδιά , γονατισμένα σε στοίχιση με τα γυμνά γόνατά μας πάνω στο χαλίκι της πλατείας – κάτι άσπρες γραμμές, από τις εξετάσεις του Σχολείου που είχαν προηγηθεί, ήταν το όριο , το οποίο επιτηρούσε προσωπικώς ο μπάρμπα –Χρήστος, άρα απαραβίαστο- oι μεγάλοι σε καρέκλες, σε πάγκους, όρθιοι…. θα σας γελάσω δεν θυμάμαι. Άσπρο σεντόνι κρεμασμένο στην πρόσοψη της Εκκλησίας, η μηχανή προβολής πάνω σ΄ ένα τραπεζάκι, ο γνωστός ήχος της μηχανής και της ταινίας που γυρίζει , αρχίζει η προβολή.
Ξεκινάει με τα « Επίκαιρα», τουτέστιν δραστηριότητες της βασιλικής οικογενείας και κυβερνητικών παραγόντων , με τον ανάλογο εκθειασμό και το λιβανοπροσκύνημα του εκφωνητή, συνέχεια με επίδειξη μόδας από κάποιο ατελιέ του Κολωνακίου- άκρως απαραίτητο και χρηστικό αυτό για τις γυναίκες του χωριού, αφού εκεί στο «σκάλο», στο “ξελάκκωμα» και στο «φορτιό» , έπρεπε να είναι ενήμερες για τις τελευταίες τάσεις της μόδας- και τέλος φάσεις από ποδοσφαιρικό αγώνα.
Με το που τελειώνουν τα επίκαιρα και αρχίζει η προβολή της ταινίας «μελό φουστανέλλα», βουκολικό δράμα -δεν θυμάμαι τον τίτλο – εμείς τα παιδιά, χορτασμένα ήδη από το υπερθέαμα των επικαίρων, αλλά και μαθημένα καθημερινά να πέφτουμε για ύπνο με το σουρούπωμα , έτσι όπως ήμασταν στα γόνατα, γείραμε ο ένας στον ώμο του άλλου και αφεθήκαμε στις αγκαλιές του Μορφέα
Κάτι φωνές με αντίλαλο, « Αυγέρηηηη !!!!» « Πούλιααα!!!» – ήταν οι ερωτευμένοι πρωταγωνιστές της ταινίας, που ματαίως αναζητούσαν ο ένας τον άλλο στις ελατοσκεπείς βουνοκορφές και στα λαγκάδια της Ρούμελης, ανάμεσα από κουδουνίσματα και βελάσματα προβάτων- τάραζαν κατά διαστήματα το γλυκό υπαίθριο ύπνο μου. Η προβολή συνεχίζονταν, ο ύπνος μου – εφτάχρονο παιδάκι- γινόταν όλο και πιο βαθύς, όπου ξάφνου, κλάμα γοερό, ανάμικτο με « μοιργιολόϊα» , από το γυναικομάνι γύρω μου, με πέταξε τρομαγμένο από τον ύπνο μου . Τι είχε γίνει; Ήταν το δραματικό φινάλε του έργου, όπου τέσσερεις φουστανελοφόροι – μαντραχαλάδες κουβαλάνε σε αυτοσχέδιο φορείο – «χαμάλα» στρωμένη με « λατσούδες» – τον Αυγέρη σκοτωμένο από τον αντίπαλο εραστή , και η μάννα του ξεμαντήλωτη να ολοφύρεται και να στηθοχτυπιέται , και να τη συνοδεύουν στο θρήνο και τον κοπετό οι δικές μας γυναίκες – θεατές, να ρεκομανάνε για το παλικάρι που είχε σκοτωθεί………. ΤΕΛΟΣ. Όχι ακριβώς. Τη στιγμή αυτή τέθηκε το μεγάλο ερώτημα. Όλες και όλοι οι θεατές συμφώνησαν βέβαια ότι ο πρωταγωνιστής Αυγέρης σκοτώθηκε στ΄ αλήθεια, αφού το είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια, η διαφωνία εστιαζόταν στο αν είχε σκοτωθεί εκείνη τη στιγμή που γινόταν η προβολή της ταινίας ή πρωτύτερα και μας το δείχνανε τώρα. Η διαφωνία δεν λύθηκε και συνέχισε να απασχολεί τους “σινεφίλ” χωριανούς μου στο δρόμο για τα σπίτια μας, μέσα στη νύχτα. Την επόμενη μέρα ξεχάστηκε. Η σκληρή δουλειά , η σκληρή ζωή δεν άφηνε περιθώρια για συνέχεια σε τέτοιου είδους «υπαρξιακά» ερωτήματα….” (Πηγή : ….μνήμες….Χ. Καραβασίλης, Άρτα, 2021)
Στη φωτογραφία η διαφημιστική αφίσα της ταινίας “Ο όρκος του μικρού αδελφού”.”Η ταινία είναι βασισμένη στο δημοτικό άσμα “Τραγούδι του νεκρού αδελφού”, και αφηγείται τα του όρκου που έδωσε ο Κωνσταντής στη μάνα του, να φέρει πίσω την αδελφή του, προκειμένου να παντρευτεί τον άντρα της καρδιάς της. Ο ίδιος, όπως και τα οχτώ αδέρφια του, πεθαίνει και αφήνει μόνη τη μάνα, η οποία τον καταριέται. Εκείνος βγαίνει από τον τάφο για να κρατήσει την υπόσχεσή του”. Μια ταινία που είχε γεμίσει θλίψη το πολυπληθές ακροατήριο που την είχε παρακολουθήσει, στην αυλή της εκκλησίας των Πιστιανών, σε μια προβολή οργανωμένη από τα ΤΕΑ, εκεί στις αρχές του 1970……