————————
Η διάλυση της συμφωνίας του Πέτα είχε δυσάρεστα επακόλουθα για τους Σουλιώτες καθώς οδήγησε στην αποχώρησή τους από την Άρτα τον Δεκέμβριο του 1821, την οποία είχαν καταλάβει τα ελληνοαλβανικά σώματα από το Νοέμβριο του 1821.
Τα επακόλουθα όμως για τους κατοίκους της περιοχής ήταν ακόμη πιο τρομακτικά. Οι Αλβανοί αγάδες παρέδωσαν την Άρτα στις τουρκικές δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή. Είναι απερίγραπτα τα δεινοπαθήματα των αμάχων της Άρτας από τους τουρκικούς βανδαλισμούς. Ο Μακρυγιάννης μας δίνει μια πολύ γλαφυρή περιγραφή : «Τότε πήγα εις την Αγιά οπούχα τα ειδίσματά μου στείλει κι εκεί ηύρα τους δυστυχείς Αρτηνούς που έρχονταν ξυπόλητοι και γυμνοί και νηστικοί. Και μόπεσαν όλοι εις τον λαιμόν μου να τους δώσω. Ήταν όλοι οι σημαντικοί της Άρτας εκεί και γυναικόπαιδα πλήθος περίπου πεντακόσιες φαμίλιες. Τους πήρα……και τους πήγα απογάλια και τους έβγαλα σ’ένα μέρος οπούταν νερό, εις την άκρη εις το Μακρυνόρον. Και τους συνάξαμεν ξύλα και τους περιποιηθήκαμεν……Και συνάξαμεν τους ανθρώπους και στεγνώσαμεν εις τις φωτιές, οπού ‘ταν χειμώνας, και την αυγή τους πήρα και τους πέρασα από το Μακρυνόρον.
Κι εκεί μέσα, εις το Μακρυνόρον, έβλεπες άλλον πεσμένον, άλλον μπαιλντισμένον από την πείνα και την ξυπολησιά κι’ αμάθεια, δεν ήξεραν οι δυστυχείς να βγούνε πολλοί έξω από τα σπίτια τους, κι εκεί ήταν ντιπ κάμποσοι ξυπόλητοι, με μπαλώματα τύλιγαν τα ποδάρια τους, τα ‘κοβαν από τα φορέματά τους.
Μια γυναίκα είχε τέσσερα παιδιά κι ανήλικα, το τρανύτερον ήταν εφτά χρονών και πέταξε τα δυο και τα λυπήθηκα. Και τα ‘δεσα και τα πήρα εις το νώμο μου και τα ‘σωσα………»
Ωστόσο η παράδοξη συμφωνία του Πέτα ωφέλησε αρκετά τον αγώνα. Χάρη στη συμμαχία αυτή συγκροτήθηκε ισχυρή πολεμική δύναμη, η οποία επί ένα χρόνο απασχολούσε συνέχεια στην Ήπειρο τις πλεονάζουσες από την πολιορκία του Κάστρου των Ιωαννίνων δυνάμεις του Χουρσίτ και έτσι δόθηκε η ευκαιρία στους Αιτωλοακαρνάνες, αντί να αμυνθούν στα εδάφη τους, να μεταφέρουν τον αγώνα στη νότια Ήπειρο και να έλθουν σε επαφή με τους Σουλιώτες….
(Πηγές 1) ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ, Βιβλίον Α’ 1797-1827, 2) Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821, Α. Δέμος, Ηπειρωτική Εταιρεία, τχ.266, 2001)
Στη φωτογραφία «Πίνακας που απεικονίζει το βασανιστήριο του ραβδισμού που εφάρμοζαν οι Οθωμανοί».
(Πίνακας στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης, Πανόραμα Ελληνικής Επαναστάσεως/ Συλλογικό έργο, Αθήνα, 1995)
