Η συγκεκριμένη φωτογραφία από το αρχείο του Γιάννη Νίκα, τραβηγμένη από τον Δ. Μητσιάνη μεταξύ 1945-50, μας προβλημάτισε αρκετά καθώς δεν είχαμε ξαναδεί κάτι παρόμοιο στην περιοχή μας.. Κάναμε μια μικρή έρευνα αλλά δεν μπορέσαμε να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα για τη συγκεκριμένη κατασκευή, κάπου στον Κάμπο της Άρτας. Μετά, εντελώς τυχαία, βρήκαμε κάποιες φωτογραφίες του Τάκη Τλούπα από τον Θεσσαλικό κάμπο που παρουσίαζαν παρόμοιες κατασκευές, τις λεγόμενες “δραγασιές, τσαρδάκια ή φραγκιάτες” και πολύ πιθανόν να πρόκειται για μια τέτοια κατασκευή. Σε σχετικά άρθρα για τις κατασκευές αυτές στη Θεσσαλία, διαβάζουμε :
“Μέχρι τα μέσα περίπου του 20ου αι. για να μπορούν να παρακολουθούν οι ιδιοκτήτες ή οι καλλιεργητές των κτημάτων αλλά και οι δραγάτες-αγροφύλακες τα χωράφια στον κάμπο και να προστατεύουν τις παραγωγές από κλοπές ή ζημίες έφτιαχναν σε περίοπτες θέσεις- απ’ όπου κατάφερναν να εποπτεύουν ολάκερη την περιοχή- ψηλές αυτοσχέδιες καλύβες, γνωστές ως “δραγασιές (από το δραγάτη που σημαίνει αγροφύλακας), τσαρδάκια ή φραγκιάτες”. Αυτές ήταν προχειροκατασκευασμένα κιόσκια, με καλαμιές πλεγμένες σε ξύλινο σκελετό, που τους παρείχαν τη στοιχειώδη σκιά. Στις δραγασιές είχαν το πρόχειρο κρεβάτι τους, κουβέρτες ή την μάλλινη κάπα τους για το κρύο της νύχτας και λυχνάρι ή φανάρι με λάδι για στοιχειώδη φωτισμό.
Από εκεί ολημερίς και ολονυχτίς με συντρόφους τον γκιώνη , τ’ αηδόνι και τους αμπελουργούς επόπτευαν την περιοχή της δικαιοδοσίας τους κι όταν διαπίστωναν κάποια αταξία, έβγαζαν το βούκινο και προειδοποιούσαν με απειλητικά «βουκινίσματα» τον παραβάτη ή πετροβολούσαν τα ζώα του κάμπου, που αψηφώντας τα σκιάχτρα και τους ίδιους απειλούσαν τις παραγωγές. Σπάνια αναγκάζονταν να πυροβολήσουν στον αέρα για εκφοβισμό, για να «σκιάξουν τους αλαφροπάτηδες της νύχτας”.
Η Σοφία Βυζοβίτη στο βιβλίο της ΜΙΚΡΟΚΑΤΟΙΚΙΑ γράφει για τις δραγασιές. “……Οι αγρονόμοι του Θεσσαλικού κάμπου ανέβαιναν ψηλά για να κοιμηθούν. Προστατευμένοι από τα αγρίμια και τους κλέφτες διανυκτέρευαν στο χωράφι, σε υπερυψωμένο κρεββάτι, φτιαγμένο από κλαδιά δέντρων….. Υψίκορμα και ραδινά, στηριγμένα σε ξυλοπόδαρα. Πλατφόρμες που ίπτανται πάνω από την επιπεδοχώρα του κάμπου. Αχυρόσπιτα έτοιμα να διαλυθούν στο φύσημα του ανέμου. Δεντρόσπιτα γεμάτα από τις ευωδιές της φρέσκιας φυλλωσιάς. Επιπλωμένα με τη φορητή οικοσκευή του νομά, μια κάπα, ένα μπόγο με φαγητό, ένα όπλο…..”
(Πηγές : 1. Άρθρο της Κ. Πάτση με τίτλο Οι δραγασιές του Τυρνάβου https://paidis.com/ 2. ΜΙΚΡΟΚΑΤΟΙΚΙΑ, Σ. Βυζοβίτη, Θεσσαλονίκη, 2017)