Στις 28 Οκτωβρίου 1940, με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, οι Ευέλπιδες της ΙΙΙης τάξεως ονομάστηκαν ανθυπολοχαγοί και στάλθηκαν στο μέτωπο. Οι της ΙΙας τάξεως τοποθετήθηκαν σε εκπαιδευτικά κέντρα, ενώ οι νεοεισερχόμενοι της Ιης τάξεως έλαβαν αρχικά άδεια, η οποία ανακλήθηκε με την επιδείνωση της κατάστασης. Με την έναρξη της γερμανικής εισβολής τον Απρίλιο του 1941, οι Ευέλπιδες της Ιης Τάξης βρίσκονταν στη Σχολή, χωρίς σαφείς εντολές. Ανάμεσά τους και δυο Αρτηνοί : Ο Γεώργιος Α. Πίτσιλης και ο Κων/νος Σ. Σαρλής.
Όταν διατάχθηκαν να παραμείνουν στην Αθήνα για την τήρηση της τάξης, οι Ευέλπιδες αρνήθηκαν κατηγορηματικά. Θεώρησαν πως το καθήκον τους ήταν στο μέτωπο και όχι σε αστυνομικά καθήκοντα. Μετά από συγκρούσεις με τη διοίκηση και συγκινητικές παρεμβάσεις ανώτερων αξιωματικών που αναγνώρισαν το πατριωτικό τους φρόνημα, οι Ευέλπιδες αποφάσισαν να αναχωρήσουν για την Κρήτη με δικά τους μέσα.
Τη νύχτα της 24ης Απριλίου 1941, επιτάσσοντας οχήματα — ακόμα και με δόλο (π.χ. προσποιούμενη δηλητηρίαση μαθητών για να εξασφαλιστούν οχήματα του Ερυθρού Σταυρού) — συγκέντρωσαν 27 οχήματα και ξεκίνησαν για την Πελοπόννησο. Αντιμετώπισαν γερμανικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς και την προσπάθεια Ελλήνων αξιωματικών να τους σταματήσουν. Παρόλα αυτά, με θάρρος και πειθώ, συνέχισαν την πορεία τους προς τη Μάνη, όπου επιβιβάστηκαν σε πλοιάρια για την Κρήτη.
Στην Κρήτη στρατοπέδευσαν στη Μονή Γωνιάς και υπό την ηγεσία του αντισυνταγματάρχη Κίτσου εκπαιδεύτηκαν εντατικά για μάχη. Στις 20 Μαΐου 1941, κατά την έναρξη της Μάχης της Κρήτης, η Σχολή Ευελπίδων πολέμησε σαν κανονική στρατιωτική μονάδα εναντίον των γερμανικών δυνάμεων αλεξιπτωτιστών. Με 1300 Ευέλπιδες, πενιχρό οπλισμό και περιορισμένα πυρομαχικά, αντιστάθηκαν ηρωικά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ο Εύελπις Πέτρος Κωστόπουλος κατέλαβε εχθρική σημαία μετά από σκληρή μάχη σώμα με σώμα, ενώ η σημαία της Σχολής, που είχε αναρτηθεί στο καμπαναριό, διασώθηκε με αυτοθυσία από δύο Ευέλπιδες – ο ένας εκ των οποίων σκοτώθηκε λίγο αργότερα.
Καθώς εξαντλούνταν τα πυρομαχικά και η περικύκλωση γινόταν ασφυκτική, άλλοι κατάφεραν τη νύχτα να αποσυρθούν με καθοδήγηση από ντόπιους, ενώ άλλοι συνελήφθησαν από τους Γερμανούς και φυλακίστηκαν. Όσοι κατόρθωσαν να διαφύγουν, κατευθύνθηκαν προς τα Σφακιά με σκοπό να περάσουν στη Μέση Ανατολή, αλλά λόγω έλλειψης μέσων, δεν τα κατάφεραν. Αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι και όσοι είχαν συλληφθεί. Έτσι, οι Ευέλπιδες συνέχισαν μεμονωμένα τον αντιστασιακό αγώνα σε διάφορα μέτωπα, οι δε δυο Αρτηνοί συνέχισαν την αντίσταση ενάντια στους κατακτητές στα βουνά της Ηπείρου. (Πηγή : Πληροφορίες από το άρθρο με τίτλο “Η Μάχη των Ευελπίδων (20 Μαίου 1941)” που μπορείτε να το διαβάσετε με λεπτομέρειες στο λινκ https://stratistoria.wordpress.com/1901-1950/9-ww2/germaniki-epithesi/1941-mahi-eyelpidon/)
Στη φωτογραφία ο Αρτηνός Γεώργιος Πίτσιλης (καθιστός δεξιά), μαζί με άλλους Ευέλπιδες, λίγο μετά την απέλευθέρωσή τους, καθώς είχαν συλληφθεί από τους Γερμανούς. (Φωτο από το αρχείο της οικογένειας Α. Πίτσιλη)
