Η απελευθέρωση της Άρτας δεν άφησε ασυγκίνητους τους Αρβανίτες της ευρύτερης περιοχής, που μέσα από ένα λαϊκό τραγούδι εκφράζουν τη θλίψη τους και την απελπισία τους για την απώλεια της Θεσσαλίας και της Άρτας, «της χρυσαφένιας πόλης». «Ο θρήνος είναι χαρακτηριστικός για τα ελληνικά μέρη που είχαν πάρει χύνοντας άφθονο αίμα, αθώο ελληνικό και στη συνέχεια τα έχασαν γιατί ελευθερώθηκαν είτε μέσω της διπλωματίας είτε μέσα από αγώνες των Ελλήνων για την ελευθερία»….
Απ’ το Σερέζι έρχεται το χαμπέρι
Τρεις φορές χτύπησε ο τηλέγραφος.
Τηλεγραφεί ο Χρηστάκης – Εφέντης*
-Συ Τουρκιά, γινάτι μη κρατάς,
Έτσι τόφερε η σφαίρα.
Πήγαν τα Τρίκαλα, η πολιτεία,
Ο Βόλος, το λιμάνι κι οι αποθήκες,
Κι ο Δομοκός, το στρατόπεδο,
Κι η Άρτα, η χρυσαφένια πόλη.
Κλάψε, καημένη Άρτα, κλάψε,
Γιατί δεν θα ξαναγυρίσεις,
Έτσι αποφάσισαν τα εφτά Βασίλεια.
-Τούτος ο Σουλτάν – Χαμήτ τι κάνει;
Πως σ’ είχαμαν βασιλιά άμυαλο
Κι έδωκες όλον αυτόν τον τόπο μας;
Χωρίς να κάμεις «μπαμ»;
Γιάννινα, το τέταρτο της Πόλης,
Βγήτε, που να σας σκεπάσει η λίμνη**!
Βγήτε γιατί σας ζύγωσαν τα σύνορα.
Ανοίχτε τα μάτια, για θα σας πάρει
ο Γιώργος, ο γαμπρός της Ρωσίας.***
Ο Γιώργος, ο γαμπρός της Ρωσίας
Γυρεύει τον τόπο της Αρβανιτιάς.
-Ω! Γιώργο, μωρέ προδότη
Έχεις τρία χρόνια που κάνεις τερτίπια,
Ώσπου ρίχτηκες στην Κρήτη.
*Ο υπαινιγμός εδώ του Αρβανίτη ποιητή αναφέρεται στον παρασκηνιακό ρόλο που έπαιξε ο Χρηστάκης Ζωγράφος, γαμπρός του Κ. Καραπάνου στο Συνέδριο του Βερολίνου για την απελευθέρωση της Άρτας και της Θεσσαλίας.
**Τα Γιάννινα όχι μόνο δεν αντέδρασαν στη διευθέτηση των συνόρων και την παραχώρηση μέρους του νομού Άρτης στην Ελλάδα, μα η καρδιά τους σκίρτησε στο όραμα ατης Απελευθέρωσης. Την αντίδραση των Ιωαννίνων εύχονταν οι αγαδομπέηδες και επειδή δεν την είδαν, εκφράζουν τη συγκαλυμμένη κατάρα τους «βγήτε, που να σας σκεπάσει (να σας πνίξει) η λίμνη».
***Τα τερτίπια του Γεωργίου Α’, βασιλιά της Ελλάδας, για τα οποία μιλά ο λαϊκός ποιητής, είναι οι σκληροί αγώνες της Κρήτης υπό την ηγεσία του βασιλέως Γεωργίου Α’ για την ελευθερία της…
(Κείμενο και σχόλια από το βιβλίο του Αλέξανδρου Μαμμόπουλου «Ήπειρος», όπως παρουσιάστηκαν σε άρθρο του Γιάννη Έξαρχου στην εφημερίδα ¨Πρωινή», 23 Ιουνίου 1999.
Στη φωτογραφία «1919 – Λόφος Περάνθης. Πίσω διακρίνεται λίγο η Παρηγορητισσα και ο ανεμόμυλος (Σήμερα, οδός Ανεμομύλων)». Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε από την Ζωή Μπαρτζώκα στην ομάδα ΤΑΜΠΑΚΙΑΔΕΣ.
