“Κάθε μεγαλοκτηματίας στην Άρτα είχε στα κτήματά του τον λεγόμενο «μπαξεβάνο». Ο μπαξεβάνος μαζί με την οικογένειά του ζούσε σε σπίτι που ήταν χτισμένο μέσα στο κτήμα του ιδιοκτήτη και είχε την γενική επίβλεψη των κτημάτων του. Αυτός φρόντιζε για την τήρηση των κανόνων της καλής καλλιέργειας. Προσλάμβανε τους σκαφτιάδες, τους κλαδευτάδες και τους ραντιστάδες, ενώ κατά τον χρόνο της συγκομιδής ή της συλλογής των καρπών φρόντιζε να μην δημιουργούνται ζημιές στα δέντρα και στο κτήμα. Επίσης φρόντιζε για το καλό φράξιμο των κτημάτων και εμπόδιζε την είσοδο ξένων ζώων και κλεφτών.
Για την αμοιβή του είχε, εκτός από το μεροκάματο που έπαιρνε εργαζόμενος σαν εργάτης στα κτήματα, και το δικαίωμα να καλλιεργεί μαζί με την οικογένειά του λαχανικά σε ένα ή δυο στρέμματα του κτήματος και να εκτρέφει πουλερικά. Η παραμονή του στο κτήμα ήταν κατά κανόνα ισόβια και πολλές φορές των διαδέχονταν ένας απ’ τους γιούς του.
Για τις άγιες μέρες ανάθρεφε ανάλογα γουρούνια ή αρνιά και το καλύτερο το πήγαινε στον αφέντη. Η κυρά του αφέντη είχε έτοιμα για τον μπαξεβάνο και την οικογένειά του κουλούρια, χριστόψωμο, μπακλαβά ή παντεσπάνι, που του τάδινε όταν έφερνε το «κανίσκι» (δώρο).
Ο μπαξεβάνος είχε την υποστήριξη του αφέντη, τόσο στις επαφές του με τις αρχές, όσο και στις συναλλαγές του με τρίτους. Όπως ήταν φυσικό, είχε τις ίδιες πολιτικές αντιλήψεις με τον αφέντη του και από τα χέρια του θα έπαιρνε την παραμονή των εκλογών το ψηφοδέλτιο”. (Πηγή : Άρθρο του Ε. Μ. Πατσαλιά στον ΕΡΙΒΩΛΟ, τχ, 6, 1989)
Στη φωτογραφία “Καθάρισμα καρπού στα κτήματα της Άρτας το 1937”. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Σωτήρη Σαρλή όπως δημοσιεύτηκε στο Λεύκωμα του Ε. Ιντζέμπελη ΑΡΤΑ 1881-1941, Αθήνα, 2010)