“Τα πρώτα ένοπλα σώματα στα χωριά του Ξεροβουνίου αποτελούνται κυρίως από «ανθρώπους του ντουφεκιού», ‘όπως εξάλλου θεωρούνται οι Ξηροβουνιώτες από τον υπόλοιπο ηπειρώτικο πληθυσμό. Στο πλαίσιο αυτό, η συγκρότηση επιτροπών των αντιστασιακών οργανώσεων αντιμετωπίζει δυσχέρειες και αντάρτικα σώματα δεν εμφανίζονται στην περιοχή μέχρι το τέλος του 1942. Στο χρονικό αυτό σημείο, ο πρώην αστυνομικός και υπάλληλος Αλέκος Παπαδόπουλος, κάτοικος Σκλήβανης, αναλαμβάνει να οργανώσει ένοπλα σώματα για λογαριασμό του Ζέρβα. Έτσι στις αρχές του 1943 και συγκεκριμένα στις 7 Ιανουαρίου 1943, συγκροτείται υπό την αρχηγία του Παπαδόπουλου το Αρχηγείο Ξηροβουνίου, το οποίο διατηρεί την αυτονομία του μέχρι τον Φεβρουάριο του 1944 και τις συγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ. Η οριστική ένταξη των ανταρτών του τμήματος Παπαδόπουλου στον ΕΟΕΑ έγινε τον Μάιο του 1943.
Ο Αλέκος Παπαδόπουλος είχε τη δυνατότητα να δημιουργήσει αξιόμαχη ένοπλη ομάδα στηριζόμενος στο γεγονός ότι το συγγενικό του δίκτυο στην ευρύτερη περιοχή του Ξηροβουνίου υπερέβαινε τα «400 αδελφοξάδερφα», που ήταν εγκατεστημένα σε διάφορες περιοχές του Δυτικού Ξηροβουνίου. Ο Α. Παπαδόπουλος κατοικούσε στη Σκλήβανη, χωριό καταγωγής της γυναίκας του. Ο πατέρας του, Βασίλειος Παππάς, είχε γεννηθεί στο Ανώγειο. Συμμετείχε στο αντάρτικο σώμα του Πουτέτση και είχε σκοτωθεί μαζί με το μεγαλύτερο αδελφό του Αλέκου, Αποστόλη, το 1911 σε συμπλοκή με τους Τούρκους, όταν ο Αλέκος ήταν 2 ετών. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι ο Πουτέτσης είχε βαφτίσει τον Παπαδόπουλο.
Συγγενικοί δεσμοί υποστήριζαν επίσης και την πολιτική ένταξη των χωριών του ανατολικού Ξηροβουνίου. Στα χωριά αυτά, Πιστιανά, Σκούπα, Πλατανούσα, Μονολίθι, η προσχώρηση στις ΕΟΕΑ γινόταν μέσω εκείνων που μπορούσαν να φέρουν όπλα και αντιπροσώπευαν οικογένεια. Συνήθως οι διαπραγματεύσεις γινόταν μεταξύ του θεωρούμενου ως πλέον σεβαστού μέλους της οικογένειας και ενός αξιωματικού ή οπλαρχηγού που αναλάμβανε τη συγκρότηση ενόπλων τμημάτων. Στην περιοχή αυτή η συστράτευση στον ΕΔΕΣ πήρε μαζικό χαρακτήρα. Στην κοινότητα Μονολίθι, η προσχώρηση των κατοίκων στον ΕΔΕΣ ήταν απόλυτη. Στο χώρο αυτό κυριαρχούσαν τα εκτεταμένα δίκτυα των οικογενειών Μέγα και Ζαρκάδα. Οι ημινομάδες αυτοί κτηνοτρόφοι ήταν εγκατεστημένοι στην κοινότητα, την οποία εγκατέλειπαν κάθε χειμώνα και αναχωρούσαν για τα χειμαδιά τους που βρίσκονταν στο Γρίμποβο της Άρτας…….”
Σύμφωνα με τον Β. Τζούκα “…τρεις είναι οι κύριοι παράγοντες που υποβοήθησαν τη συστράτευση στο πλευρό του ΕΔΕΣ στην πρώτη αυτή φάση : η εμφάνιση μιας δυναμικής ηγεσίας στο πρόσωπο του Παπαδόπουλου, η καθυστέρηση δημιουργίας εαμικών επιτροπών εν αντιθέσει προς την υπόλοιπη Ήπειρο και η οικονομική ευμάρεια η οποία αποδίδονταν στο εδεσίτικο αντάρτικο”. (Πηγή : ΟΙ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΙ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ, Β. Τζούκας, Αθήνα, 2003)
*Παλαιότερη ανάρτησή μας για τη συγκρότηση του Ανεξάρτητου Συντάγματος Ξηροβουνίου μπορείτε να διαβάσετε στο λινκ https://doxesdespotatou.com/sygkrotisis-dioikisis-kai-drasis-to/
Στη φωτογραφία ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Δημητριάδη «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤ’ ΑΓΚΑΘΟΤΟΠΙΑ», όπου ο συγγραφέας περιγράφει την συνάντησή του με τον Αλέκο Παπαδόπουλο στο χωριό του Δραμεσιοί της Λάκκας Σουλίου, στις 11 Ιανουαρίου 1943. (Πηγή : ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤ’ ΑΓΚΑΘΟΤΟΠΙΑ, Γ. Δημητριάδης, Αθήνα, 1978)
