“Ελάχιστες δυστυχώς είναι οι έως τώρα υπάρχουσες γραπτές μαρτυρίες για τη μουσική ζωή στην Άρτα του 19ου αιώνα. Οι όποιες υποθέσεις μας βασίζονται στη σύγκριση με τα Ιωάννινα και δευτερευόντως με την Πρέβεζα. Η γραπτή μαρτυρία περί συμμετοχής των Γιαννιωτών μπαντίδων στους αγώνες απελευθέρωσης της Άρτας δεν αρκεί για να υποστηρίξουμε πως μετέφεραν και την αντίστοιχη γιαννιώτικη παράδοση της στιχοπλοκίας. Επίσης δεν υπάρχουν στοιχεία για το μουσικό βίο της κατά τα άλλα δραστήριας εβραϊκής κοινότητας της Άρτας. Τα παραδοσιακά γλέντια της Καθαρής Δευτέρας στις εξοχές της πόλης παραπέμπουν βέβαια σε ανάλογες γιαννιώτικες διασκεδάσεις. Από τις λιγοστές γραπτές μεταπολεμικές μαρτυρίες ωστόσο πληροφορούμαστε την ύπαρξη καφέ- αμάν στην πόλη στην αρχή του 20ου αιώνα. Οι αναφορές σε Τουρκάλες και Γαλλίδες τραγουδίστριες δίνουν την εντύπωση ταύτισης στην Άρτα του καφέ-αμάν με το καφέ-σαντάν, ενώ κοινή με τα Ιωάννινα παραμένει η στάση της “καλής κοινωνίας” ως προς τα λαϊκά αυτά κέντρα που έσβησαν με την Κατοχή.”
Μια από τις λίγες μαρτυρίες σχετικά με τα Καφέ-Αμάν της Άρτας είναι ένα άρθρο του δικηγόρου κ. Νίκου Ευταξία στο περιοδικό “ΣΚΟΥΦΑΣ” : “…….. Συγκεκριμένα γύρω στο 1910-15 απέναντι από το καφενείο του πατέρα μου, ιδιοκτησίας Κορδώνη επί της Ν. Σκουφά 100, και λίγο πιο αριστερά, εκεί που αργότερα ήταν το υποδηματοπωλείο του Χρήστου Κουτσούμπα, Ν. Σκουφά 129, ήταν το “Καφέ Αμάν” του Λαλάκου. Μεγάλη αίθουσα με πολυτελή εσωτερική διακόσμηση και ακριβά ποτά……… Μερικά χρόνια αργότερα, 1925-30, στη γωνιά των δρόμων Πριοβόλου κ Τζαβέλα, εκεί που είναι τώρα η Λαική Αγορά, υπήρχε το ‘Καφέ-Αμάν’ στης Τουρκοβασιλικής, όπως το λέγανε. Η Τουρκοβασιλική ήταν η μοναδική Τουρκάλα που μετα την απελευθέρωση της Αρτας το 1881, έμεινε εδώ. Βαφτίστηκε Xριστιανή και την ονόμασαν Βασιλική. Κι αυτό το καφέ-αμάν είχε ευρύχωρη αίθουσα και μεγάλο κήπο με πορτοκαλιές, λεμονιές και λουλούδια.” (Πηγές : 1. ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων,
2. Περιοδικό “ΣΚΟΥΦΑΣ”,έτος ΚΓ’, Τόμος ΣΤ, Τεύχος 52-53,1979)
Στη φωτογραφία “Γλέντι με τον Κουτσονίτσα στο κτήμα Ζάρρα, 1905-1910” (Φωτο από το Αρχείο Μ/Φ Συλλόγου ΣΚΟΥΦΑΣ)
