Πρόκειται για μια διασκευή σε πιο απλή γλώσσα του αποσπάσματος που αναφέρεται στην απελευθέρωση της περιοχής της Άρτας. Διαβάζουμε στον πρόλογο της εργασίας :
“Η εργασία αυτή είναι μια διασκευή σε πιο απλή και καθημερινή γλώσσα ενός αποσπάσματος από το έργο του Σπυρίδωνα Παγανέλη «Η Στρατιωτική κατάληψις Άρτης και Θεσσαλίας»* και συγκεκριμένα το κομμάτι που αφορά την πόλη της Άρτας. Και τούτο γιατί η γλώσσα στα άρθρα και στα βιβλία του συγγραφέα είναι μια αυστηρή έως αρχαΐζουσα καθαρεύουσα, που μάλλον δύσκολα γίνεται κατανοητή σήμερα από τον απλό αναγνώστη. Δεν παύει όμως το έργο αυτό να είναι μια από τις ελάχιστες, αν όχι η μοναδική περιγραφή της χρονικής περιόδου αμέσως μετά την απελευθέρωση της πόλης της Άρτας που βασίζεται στην προσωπική εμπειρία του συγγραφέα και η οποία είναι σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό.
Ο Σ. Παγανέλης ξεκίνησε με το καράβι από την Αθήνα για την Άρτα ακολουθώντας τον ελληνικό στρατό για να γράψει ανταπόκριση για την εφημερίδα «Νεολόγος» της Κωνσταντινούπολης, κρατώντας σημειώσεις «από του εφιππίου πολλάκις, πάντοτε δε εν σπουδή, ένεκα των βραχυτάτων προθεσμιών». Έφτασε στη Λευκάδα στις 6 Ιουλίου 1881, μόλις 15 μέρες μετά την είσοδο στην Άρτα του Ελληνικού στρατού και αποβιβάστηκε στο Μενίδι στις 8 Ιουλίου 1881, απ’ όπου ξεκινά και το οδοιπορικό του. Απ’ εκεί ο συγγραφέας μας περιγράφει με αρκετές λεπτομέρειες το ταξίδι του για την Άρτα μέσω Άννινου, την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην ελεύθερη πόλη, τα στρατόπεδα Ελλήνων και Οθωμανών, και το πρόβλημα που προέκυψε στον κάμπο της Άρτας με τη νέα οροθετική γραμμή στον ποταμό Άραχθο. Αφιερώνει ένα κεφάλαιο για να περιγράψει την πόλη, τα μνημεία της, τα κτίρια και την κοινωνική ζωή των κατοίκων. Έκπληξη προκαλούν οι εκτενείς αναφορές του στο αγροτικό ζήτημα, «την αγροτική διαίρεσιν» όπως το ονομάζει, που φαίνεται ότι είχε αρχίσει ήδη να διαμορφώνεται αμέσως μετά την ημέρα που η περιοχή «έγεινεν ελληνικόν». Ιδιαίτερη συγκίνηση προκαλεί η περιγραφή της εκδρομής του στο Πέτα για να προσκυνήσει τα οστά των φιλελλήνων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Ελλάδας. Ο συγγραφέας έμεινε στην Άρτα πάνω από 10 μέρες και μετά συνέχισε το οδοιπορικό του για την περιοχή της Θεσσαλίας. “
Μπορείτε να κατεβάσετε την παραπάνω εργασία στο λινκ https://doxesdespotatou.com/wp-content/uploads/2022/10/1881-1.pdf
Αν σας ενδιαφέρει το πρωτότυπο κείμενο, μπορείτε να το βρείτε στο λινκ