—————–
“Γυρίζοντας το κουβάρι της ιστορίας κάμποσα χρόνια πίσω, κοντά εκατό, ανταμώνουμε τους περιφερόμενους πετράδες των μπουλουκιών, τους λεγόμενους “κουδαρέους”.
Τους Τζουμερκιώτες μαστόρους την εποχή αυτή τους βρίσκουμε σε μπουλούκια των 8-10 ατόμων να γυρνάνε από Καρπενήσι, Ξηρόμερο, Βάλτο, στα καμποχώρια της Άρτας, στα Γιάννενα, αλλά και στην Πελοπόννησο – Θεσσαλία, αργιά όμως.
Το μπουλούκι απαρτίζουν : Ο πρωτομάστορας, που κανονίζει τη δουλειά, οι πελεκάνοι (πελεκητές της πέτρας), οι μαστόροι, δυο καλοί κτίστες που έχτιζαν απέξω τις προσόψεις των τοίχων και σηκώνανε τις γωνίες και τα λαμπαδιά, τις κορνίζες και τη γριπίδα και έκαναν το αρμολόι, άλλοι δυο κτίστες, όχι οι καλύτεροι, που έκαναν την εσωτερική πλευρά του τοίχου, τα μαστοροπαίδια, που κουβάλαγαν τη λάσπη με την κοπάνα και τα αναγκαία για τη μεταφορά της πέτρας ζώα, μουλάρια κυρίως, μα και άλογα και γαιδούρια…….
Τα μπουλούκια των παλιών μαστόρων είχαν αναπτύξει και χρησιμοποιούσαν και ειδική διάλεκτο, τα μαστορικά ή “κουδαρίστικα”, κι αυτό για να μπορούν να συνεννοούνται μεταξύ τους με λέξεις που δεν καταλάβαιναν οι ιδιοκτήτες στους οποίους δούλευαν, αλλά και για να έχουν συνθηματικά στις πονηρές δουλειές….μιλάμε για γυναικοδουλειές. Έτσι, με το περιορισμένο, κατά τα άλλα, λεξιλόγιο στα μαστορικά όταν ήθελαν να πουν ”Ήρθε το αφεντικό…”, έλεγαν “Ξεσύρθηκε ο μπαρός….”, όταν ήθελαν να πουν για πληρωμή, έλεγαν “Να μας κρανιάσει ο μπαρός….”, όταν ήθελαν να πουν “Είναι ωραία γυναίκα….” έλεγαν “Φορεί όρματ, η ζάνα….” και άμα ήθελαν να πειράξουν τη γυναίκα , περίμεναν να φύγουν τα παιδιά λέγοντας “Να ξεσυρθούν τα λαγούλια….” (Πηγή: ΜΝΗΜΕΣ, Χ. Θ. Καραβασίλης, ‘Αρτα, 2021)
Στη φωτογραφία από το ίδιο βιβλίο “1968 : Τζουμερκιώτικο (από Γρετσίστα) οικοδομικό συνεργείο στην Πυρσόγιαννη Ιωαννίνων. Από αριστερά : Γιάννης Τζούμας, Βλησσάρης Ντουχανιάρης, Γιώργος Τζούμας, Μήτσος Σβεντζούρης, Κώστας Γιάπρος.
