Το 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων το 1912 -13

Δημοσιεύθηκε την 19 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

“Κατά την περίοδο του 1912 το 30 Σύνταγμα Ευζώνων βρίσκεται στην Άρτα υπό τις διαταγές του Αν/τη (ΙΙΖ) Αλέξανδρου Κοντούλη. Όταν άρχισαν οι επιχειρήσεις το Τάγμα όρμησε με μανία κατά του προαιώνιου εχθρού και αφού διήλθε τη Γέφυρα Αράχθου την 10ην Οκτωβρίου, ανάτρεψε τον εχθρό στο Γρίμποβο και την Κιάφα. Κατά τις μάχες αυτές έπεσε μαχόμενος ο Ανθυπασπιστής Θεοδοσίου. Στη συνέχεια ανατρέπει τον εχθρό στην Αετοράχη και φτάνει στο απόρθηυο Μπιζάνι, όπου διεξάγει τρεις (3) λυσσώδεις μάχες συντελώντας έτσι στην άλωση της θρυλικής Πόλης των Ιωαννίνων.

Το 1913 μεταφέρεται το Τάγμα πεζό στη Μποέμιτσα της Μακεδονίας, όπου αναπτύσσεται πλέον σε 30 ΣΕ υπ’ αριθμ. 40 και τέθηκε υπό τις διαταγές της Χ Μεραρχίας Πολέμου. Εκεί αντιμετωπίζει νικηφόρα την εχθρική και αιδνιδιαστική δολοφονική επίθεση των Βουλγάρων, χωρίς την κήρυξη πολέμου, επί των υψωμάτων Καρασούλι, όπου πέφτουν ηρωικά μαχόμενοι ο Υπ/γος Λογοθέτης, ο Επιλοχίας Κασναφέρης και ο Λοχίας Τσούλος. Ενεργεί επιθετικά κατά του εχθρού τον οποίο καταδιώκει προς το Βορρά, καταλαμβάνει τα δυτικά υψώματα της Δοϊράνης, τον συντρίβει στη Στρώμνιστα και τον καταδιώκει μέχρι τα οχυρά Βορείως Πετσόβου, κοντά στα σύνορά τους. Εκεί διεξάγεται γιγαντομαχία επί του υψώματος 1900. Μετά την ανακωχή στις 18 – 7 – 1913, το Σύνταγμα επανήλθε στην Άρτα”.  (Πηγή : 40th Evzone Regiment (28 December 1962), Συνοπτική Ιστορία Συντάγματος [Concise Regimental History] , Hellenic Army General Staff, Army History Directorate)

Στη φωτογραφία το σχετικό απόσπασμα για την ιστορία του 3/40 Σ.Ε. και η δράση του το 1912- 13, από το Ιστορικό Αρχείο.

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στους Βαλκανικούς Πολέμους | Σχολιάστε

Και από τον εορτασμό του Πολυτεχνείου το 1978…..

Δημοσιεύθηκε την 17 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Μια φωτογραφία από την πορεία για το Πολυτεχνείο στην Άρτα, στις 17 Νοεμβρίου 1978 με τον τίτλο ” Ενθύμιο από τις 17 Νοέμβρη 1978, Ε.ΚΟ.Ν – Ρήγας Φεραίος”. Εδώ η πορεία βρίσκεται στο ύψος της Κεντρικής Πλατείας, μπροστά από το φαρμακείο Σόνιας Τσέτη – Παπανικολάου. Διακρίνονται οι Γιώργος Μπίκας, (γιατρός), Αλέκος Λιαροκάπης (δικηγόρος – βουλευτής), στη μέση ο Δημήτρης Τσοβόλας (δικηγόρος – βουλευτής) και στην άκρη αριστερά ο νεαρός που κρατά τη σημαία είναι ο Νίκος Νικολάου. (Φωτο από αρχείο Αικατερίνης (Κατίνας) Νικολάου – Κούτσικου)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

Από τον πρώτο εορτασμό του Πολυτεχνείου στην Άρτα….

Δημοσιεύθηκε την 17 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Στιγμιότυπο από την πορεία που είχε γίνει τον Νοέμβριο του 1974, αποτελούμενη κυρίως από τους μαθητές και τις μαθήτριες των Γυμνασίων της πόλης και φοιτητές, για να τιμήσουν την επέτειο του Πολυτεχνείου. Εδώ η πορεία βρίσκεται λίγο πιο πάνω από την πλατεία Μονοπωλείου. (Φωτο από προσωπική συλλογή Α. Μ.)

…και μια ακόμη φωτογραφία από την πορεία (Αρχείο Σάκη Κούρσαρη)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

ΑΕΤΟΣ, 1958 – 1959

Δημοσιεύθηκε την 17 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Με φόντο το Γεφύρι. Γεώργιος Κακαβάς & Χρήστος Βασιλάκης – Δεινός σκόρερ του ΑΕΤΟΥ, Λοχαγός Π/Β. Βρήκε τραγικό θάνατο σε ηλικία 28 ετών, όταν το ελικόπτερο που οδηγούσε τυλίχτηκε σε καλώδια της Δ.Ε.Η. (Φωτο από αρχείο Γ. Κακαβά. Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η ομάδα του Αετού | Σχολιάστε

Παλαιός χάρτης της Ελλάδας του Πτολεμαίου, 1478

Δημοσιεύθηκε την 16 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

O πρώτος διαθέσιμος έντυπος χάρτης βασισμένος σε τραπεζοειδή πρωτότυπο χάρτη του Νικολάου Γερμανού. Χαραγμένος υπό την επίβλεψη του Conrad Sweynheim. Εκδόθηκε στη Ρώμη από τον Buckinck. From: Claudii Ptolemaei Alexandrini philosophi Geographiam Romae. Rome, 1478. (Πηγή : https://sanderusmaps.com/our-catalogue/antique-maps/europe/southeastern-europe/antique-map-of-greece-by-ptolemy-20919

Η περιοχή της Άρτας σε μεγέθυνση….

Δημοσιεύθηκε στη Χάρτες, χαρακτικά και γκραβούρες | 2 σχόλια

Οι αναφορές στην ονομασία “Άρτα” τον 11 και 12 αιώνα (1001 – 1200 μ. Χ.)

Δημοσιεύθηκε την 16 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Πολλές εικασίες έχουν γραφτεί μέχρι σήμερα για την προέλευση του ονόματος της πόλης μας και την μεταγραφή του από Αμβρακία σε Άρτα, ελάχιστες όμως είναι οι πρώτες, πρώτες αναφορές στο όνομα. Σύμφωνα με παλιότερη ανάρτησή μας από το βιβλίο του Γρηγορίου Νάκου “Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ” (1969) η πρώτη γραπτή αναφορά στο όνομα  Άρτα έγινε από την Άννα την Κομνηνή στην «Αλεξιάδα», που ολοκληρώθηκε το 1148 μ.Χ,  και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο όπου περιγράφει την Νορμανδική προέλαση στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία, με την  επόμενη αναφορά (σύμφωνα με τον Π. Αραβαντινό), να γίνεται τον 13ο αι., όπου η Άρτα μνημονεύεται ως έδρα Μητροπόλεως  “Άρτης και Ναυπάκτου υπέρτιμος και έξαρχος Αιτωλίας”.

Ωστόσο στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί, υπάρχουν μερικές ακόμη αναφορές στο όνομα Άρτα τις οποίες παραθέτει ο Διον. Α. Ζακυθηνός στο έργο του “Μελέται περί της διοικητικής διαιρέσεως και της επαρχιακής διοικήσεως εν τω Βυζαντινώ κράτει”, (1951), στο Β’  κεφάλαιο με τίτλο “Η PARTITIO ROMANIAE”, και στο υποκεφάλαιο  4. Δυτική χέρσος Ελλάς, Ήπειρος και Αλβανία.

Με τον λατινικό τίτλο Partitio Terrarum imperii Romaniae (= Διανομή Εδαφών της Αυτοκρατορίας της Ρωμανίας), και κατά σύντμηση Partitio Romaniae, αλλά και Regni Graeci αναφέρεται η ιστορική συνθήκη (συμφωνία) που συνομολογήθηκε και υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη, μεταξύ των ηγετών της Δ΄ Σταυροφορίας, πριν την Άλωση της Πόλης το 1204. Με τη συνθήκη αυτή δημιουργήθηκαν νέα διάδοχα του Βυζαντίου κράτη, (Αυτοκρατορίες, Βασίλεια, Δουκάτα και Δεσποτάτα) που κυριάρχησαν του χώρου από περίπου μισό μέχρι τρεις επόμενους αιώνες. Γράφει ο Δ. Ζακυθηνός :

“4.«Δυτική χέρσος Ελλάς, Ήπειρος και Αλβανία». Εν τη περιοχή ταύτη, η οποία εκτείνεται από των αντικρύ του ορίου Πατρών ακτών μέχρι του Δυρραχίου, μνημονεύεται εν πρώτοις το θέμα Νικοπόλεως μετά των επισκέψεων Άρτης, Αχελώου, Ανατολικού, Λεσιανών και λοιπών αρχοντικών και μοναστηριακών……………………Υπολείπεται επομένως να γίνη διά βραχέων λόγος περί των πολισμάτων, τα οποία ονομαστί αναφέρει το έγγραφον.

Η Άρτα αποκαλείται υπό μεταγενεστέρου συγγραφέως και αυτοκράτορος «κεφάλαιον» των πόλεων της Ακαρνανίας. Αντικατέστησε την παλαιάν Αμβρακίαν, το δε μεσαιωνικόν και νεώτερον όνομά της μαρτυρείται το πρώτον υπό δυτικών συγγραφέων επ’ ευκαιρία  των αγώνων του Αλεξίου του Α’ κατά των Νορμανδών  το 1081 μ. Χ. και συγκεκριμένα στο βιβλίο του  Ferdinand Chalandon, Essai sur le règne d’Alexis Ier Comnène 1081-1118, (New York, 1875 – 1921), σελ. 87, όπου όπως γράφεται χαρακτηριστικά «……Des qu’il eut reuni des forces sufsantes il revint offrir le combata Bohemond, pres d’ Arta – Μόλις συγκέντρωσε επαρκείς δυνάμεις επέστρεψε για να δώσει μάχη με τον Βοημούνδο, κοντά στην Άρτα…».

Μια δεύτερη πηγή που μνημονεύει την πόλη της Άρτας είναι στο βιβλίο του A. Schaube, Handelsgeschicbte der Romanischen Volker des Mittelmeergebiets bis zum Ende der Kreuzzuge (Μονάχο 1906), σελ. 244, όπου μια Βενετική πηγή κάνει αναφορά  στην πόλη το 1131, σαν προορισμό κάποιου βενετού εμπόρου : «Στη δυτική Ελλάδα, η Άρτα στον ομώνυμο κόλπο ήταν προορισμός για βενετσιάνικα εμπορικά ταξίδια. Τον Αύγουστο του 1131, ο Vivianus de Molino πήρε ένα θαλάσσιο δάνειο 200 ven. για το ταξίδι εκεί, το οποίο υποσχέθηκε να αποζημιώσει εντός 30 ημερών από την άφιξη του καραβανιού της επόμενης άνοιξης στη Βενετία με 25 τοις εκατό θαλάσσιο επιτόκιο είτε προσωπικά είτε, άν δεν ταξίδευε πίσω μαζί του, μέσω αξιόπιστου αντιπροσώπου του….».

Ότε περί το έτος 1165 ο Βενιαμίν ο εκ Τουδέλης επεσκέφθη τας ελληνικάς χώρας, εύρεν εγκατεστημένους εν Άρτη περί τους εκατόν Ιουδαίους*. Τούτο μαρτυρεί και περί του πληθυσμού και περί της εμπορικής σημασίας της πόλεως.

Εν τη συνόδω της Κωσταντινουπόλεως της 12 Μαίου 1157 μνημονεύεται ο πρώτος γνωστός αρχιερεύς της Άρτης, Βασίλειος. (F. Chalandon, Jean II Comnene et Mannel I Comnene, New York, 1875 – 1821).

Η Άρτα, γενομένη πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου, απέβη σημαντικόν πολιτικόν και καλλιτεχνικόν κέντρον της δυτικής Ελλάδος. Ο Κυριάκος ο εξ Αγκώνος επεσκέφθη αυτήν κατά τα έτη 1435 – 1436″. (Πηγή : Δ. Α. Ζακυθηνού. Μελέται περί της διοικητικής διαιρέσεως και της επαρχιακής διοικήσεως εν τω Βυζαντινώ κράτει,  Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, Έτος ΚΑ’, 1951)

*Δεν είναι σαφές, εάν ο Βενιαμίν επεσκέφθη την Άρταν ή την Λευκάδα καθώς οι γνώμες των ερευνητών (Α. Ανδρεάδης, J. Starr) διίστανται (Μ. Δένδιας)

Στη φωτογραφία πίνακας του Ντελακρουά με τίτλο “Είσοδος των Σταυροφόρων στην  Κωνσταντινούπολη” (1840), Μουσείο Λούβρου.

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην Ενετοκρατία | Σχολιάστε

Εκδρομή της Ε. Α. Γ. στην Επίδαυρο!

Δημοσιεύθηκε την 15 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Στη διάρκεια της λειτουργίας της, εκτός από την πρόσκληση διακεκριμένων ομιλητών η Εταιρία Αρτινών Γραμμάτων είχε και άλλες δραστηριότητες όπως η διοργάνωση εκδρομών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αρχαιολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.

Στην φωτογραφία ο Γεώργιος Βασταρούχας με τον Φωκίωνα Μαστραπά το 1958 στην Αρχαία Κόρινθο, κατά τη διάρκεια της εκδρομής της Εταιρίας Αρτινών Γραμμάτων στην Επίδαυρο. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της Λέλας Ματσόκη – Κοντοδήμα).

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

Άρθρο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου για την Άρτα

Δημοσιεύθηκε την 15 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Η τρίτη ομιλία που διοργάνωσε η Εταιρία  ήταν στις 4 Ιανουαρίου του 1959 και είχε ως ομιλητή τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο. Στο τεύχος του Περιοδικού του Μ/Φ Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» τον  Μάιο  του 1959, διαβάζουμε σχετικά :

«4 – 1 – 1959: Προσκληθείς παρά τον Συλλόγου «Αρτινά Γράμματα» ωμίλησεν εις το Κινηματοθέατρο «Ορφεύς» ο λογοτέχνης κ. I. Παναγιωτόπουλος με θέμα «Η ποίηση τον ανοιχτού χώρου». Ο ομιλητής, εγκρατής ως είναι περί την ποίησιν και την λογοτεχνίαν, ανέπτυξε με γλαφυρότητα το θέμα του. Toύτον επρολόγησε δι’ ολίγων ο καθηγητής και λογοτέχνης κ. Γιάννης Δάλας.»

Η πρόσκληση του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου εκ μέρους της Εταιρίας Αρτινών Γραμμάτων για να μιλήσει στην πόλη της Άρτας είχε ως αποτέλεσμα ένα πολύ  ενδιαφέρον λογοτεχνικό άρθρο  του συγγραφέα από το ταξίδι του, που μας δίνει μια πολύ γλαφυρή και ποιητική περιγραφή της πόλης. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, στην στήλη Ο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ, με τίτλο «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Συντροφιά με τον υέτιο Δία»  στις 11 Ιανουαρίου 1959. (Πηγή : “ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ”, Α. Καρρά, Άρτα, 2023)

Στη φωτογραφία “Ένα απόσπασμα του άρθρου του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”.

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

Η “Εταιρία Αρτινών Γραμμάτων”

Δημοσιεύθηκε την 15 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Πρόκειται για έναν Σύλλογο, άγνωστο σχεδόν στην πόλη μας.  Το ελάχιστο όμως χρονικό διάστημα που δραστηριοποιήθηκε, παρουσίασε ένα αξιόλογο έργο. Όπως προκύπτει από την έρευνα, η Εταιρία Αρτινών Γραμμάτων ιδρύθηκε το 1958 με σκοπό την προώθηση της πνευματικής ζωής της Άρτας.

Το λογότυπο της Εταιρίας Αρτινών Γραμμάτων ήταν σε μπλε χρώμα και είχε στρογγυλή  παράσταση με το Γεφύρι της Άρτας. Το ίδιο σχέδιο είχε και η σφραγίδα της Εταιρίας. Πρώτος Πρόεδρος ήταν ο δικηγόρος Γεώργιος Βασταρούχας.

Η Εταιρία ξεκίνησε την δραστηριότητά της διοργανώνοντας τις πρώτες ομιλίες με αξιόλογους ομιλητές. Ανάμεσα στους ομιλητές που είχε καλέσει στην Άρτα για να μιλήσουν ήταν οι Γιάννης Κορδάτος, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος κ.α. (Πηγή : Εργασία της Α. Καρρά με τίτλο “Εταιρία Αρτινών Γραμμάτων” που μπορείτε να την διαβάσετε στο λινκ

ή στο λινκ https://doxesdespotatou.com/wp-content/uploads/2023/11/ΕΤΑΙΡΙΑ-ΑΡΤΙΝΩΝ-ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ.pdf

Ο λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης ήταν επίσης ανάμεσα στους προσκεκλημένους ομιλητές. Στη φωτογραφία που ακολουθεί, η Επιστολή – Πρόσκληση της Εταιρίας Αρτινών Γραμμάτων προς τον Ηλία Βενέζη με ημερομηνία 29 Οκτωβρίου 1958, από το Αρχείο  της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (Τμήμα Αρχείων, Αρχείο Η. Βενέζη, Ενότητα V, Φακ. 7, υποφ. 1.). Την επιστολή προς τον Ηλία Βενέζη υπογράφει ο δικηγόρος Γεώργιος Βασταρούχας, ως Πρόεδρος. Είναι εμφανής επίσης και η σφραγίδα της Εταιρίας.

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

Συντροφιά με τη ρόκα της….

Δημοσιεύθηκε την 13 Νοεμβρίου 2023 από Anastasia Karra

Κάπου στα Τζουμέρκα, βόσκει τα πρόβατα συντροφιά με τη ρόκα της. Μια φωτογραφία του Βασίλη Γκανιάτσα από το Λεύκωμα ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΕΣ, Αθήνα, 2007.

Δημοσιεύθηκε στη Ποιμενική Ζωή | Σχολιάστε